Το ποδόσφαιρο εναντίον του ρατσισμού (Sportday / Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Στα δελτία ειδήσεων, πολλές φορές, παρακολουθούμε περιστατικά ρατσιστικής βίας εναντίον μεταναστών που σημειώνονται σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Αρκετά απ' αυτά συμβαίνουν στη Γερμανία, η οποία φιλοξενεί αρκετά εκατομμύρια μεταναστών, που έχουν ενσωματωθεί, ή προσπαθούν να ενσωματωθούν, στη γερμανική κοινωνία. Η Γερμανία είναι μία χώρα που δεχόταν πολλούς μετανάστες και ανθρώπους, κυρίως από τον τρίτο κόσμο, που ζητούσαν πολιτικό άσυλο. Μέχρι το 1993, χρονιά κατά την οποία άλλαξε η νομοθεσία του γερμανικού κράτους για τους αιτούντες πολιτικό άσυλο, 70-90 χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο έμεναν για μία περίοδο 10-12 μηνών στη Γερμανία, περιμένοντας να εξεταστεί η αίτησή τους.

Το γερμανικό κράτος όλο αυτό το διάστημα αναλάμβανε τη διατροφή, τη διαμονή και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όλων αυτών των ανθρώπων. Από το 1993 και μετά, όταν άρχισαν να αυξάνονται οι μεταναστευτικές πιέσεις σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., η Γερμανία -κι όχι μόνο- έπαψε να είναι τόσο ανοιχτή χώρα όσο στο παρελθόν. Παρ' όλα αυτά δεν έπαψε να διατηρεί και να ενισχύει τις πολιτικές εκείνες που είχαν σαν στόχο να καταπολεμήσουν τον ρατσισμό και να βοηθήσουν την ομαλότερη ένταξη των μεταναστών στη γερμανική κοινωνία. Τώρα, στη Γερμανία, παράλληλα με το Παγκόσμιο Κύπελλο διεξάγεται κι ένα άλλο «παγκόσμιο πρωτάθλημα δρόμου» υπό την αιγίδα της ΦΙΦΑ και της UNICEF, αλλά με χρήματα των Γερμανών φορολογουμένων.

Σε αυτό, το άλλο παγκόσμιο πρωτάθλημα, παίρνουν μέρος ομάδες παιδιών και μεταναστών από περιοχές του κόσμου που δοκιμάζονται από εμφύλιους πολέμους, αρρώστιες και πείνα. Το πρωτάθλημα διεξάγεται από την 1η έως τις 8 Ιουλίου στο Βερολίνο, στη συνοικία Kreuzberg. Και η επιλογή της περιοχής δεν είναι καθόλου τυχαία. Στη συγκεκριμένη περιοχή του Βερολίνου υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό αλλοδαπών -κυρίως Τούρκων- από κάθε άλλη περιοχή στη Γερμανία. Αυτό, το άλλο Παγκόσμιο Κύπελλο, δεν είναι μία απλή διοργάνωση-βιτρίνα, συνοδευτική του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Είναι μία διοργάνωση στην οποία έχουν επενδύσει οι Γερμανοί, που καλύπτεται από τα γερμανικά ΜΜΕ, οι δημοσιογράφοι παίρνουν συνεντεύξεις από τους ποδοσφαιριστές των ομάδων, πολιτικοί και αστέρια του ποδοσφαίρου είναι μαζί με πολύ περισσότερο κόσμο απ' όσο περίμεναν οι διοργανωτές. Στις ομάδες που παίρνουν μέρος περιλαμβάνεται μία κοινή ομάδα Ισραηλινών και Παλαιστινίων, μία ομάδα που αυτή τη στιγμή που γίνεται -για μία ακόμα φορά- μακελειό στη Λωρίδα της Γάζας, αποτελεί ένα φως ελπίδας.

Μία άλλη ομάδα αντιπροσωπεύει τα Βαλκάνια, στην οποία αγωνίζονται μαζί, Σέρβοι, Κροάτες, Βόσνιοι και Σκοπιανοί. Μία άλλη ομάδα έρχεται από το Αφγανιστάν, μία άλλη από τη Βραζιλία, μία από την Αιθιοπία, μία από τη Γεωργία, μία από την Ονδούρα, μία από την Κένυα και μία από το Σουδάν. Σε μία χώρα υποδοχής μεταναστών, όπως έχει γίνει και η Ελλάδα, που φιλοξενεί κάτι περισσότερο από 1 εκατομμύριο οικονομικούς πρόσφυγες, θα περίμενα να είχαμε διοργανώσει κάτι ανάλογο στην περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Αλλά τέτοιου είδους εκδηλώσεις δεν περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό και την αισθητική του δικομματισμού.

Επί ΠΑΣΟΚ, 15 οικονομικοί μετανάστες έχασαν τη ζωή τους, δουλεύοντας στα Ολυμπιακά έργα, αλλά τα ΜΜΕ στην πλειονότητά τους έκαναν ό,τι μπορούσαν για να «πνίξουν» το θέμα, σε μια Ελλάδα που αναζητούσε την αθλητική υπεροχή «που ήταν γραμμένη στα γονίδιά της», σύμφωνα με τη Φανή Χαλκιά, που κανείς επίσημος δεν την επέπληξε ποτέ για την κοτσάνα που ξεστόμισε.

Το χρώμα του δέρματος δεν μπορεί να είναι ένα σύνορο που χωρίζει τους ανθρώπους κι επειδή το ποδόσφαιρο ενώνει, καλό θα ήταν, όσοι μπορούμε, να δώσουμε το «παρών» Πέμπτη και Παρασκευή στο γήπεδο της Ριζούπολης, στο εναλλακτικό ποδοσφαιρικό τουρνουά «Μουντι-άλλο». Ενα τουρνουά αντιρατσιστικό, στο οποίο θα πάρουν μέρος ομάδες παλαίμαχων ποδοσφαιριστών, ομάδες μεταναστών και παιδιών από τις θεραπευτικές κοινότητες. Ενα τουρνουά που δεν διοργανώνεται, φυσικά, από την κυβέρνηση της απαγωγής των Πακιστανών, αλλά με πρωτοβουλία του υποψήφιου δημάρχου Αθήνας του ΣΥΝ, του Αλέξη Τσίπρα και της κίνησης πολιτών Καλλιθέας. Γιατί δεν είναι αρκετό να λες «είμαι αντίθετος στον ρατσισμό». Πρέπει να το δείχνεις κιόλας.

Η ανοησία δεν αποκλείεται, ποτέ

Φανταστείτε να είχαμε προκριθεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο και να είχαμε βρεθεί στη θέση της Πορτογαλίας, όταν θα έβγαινε αυτή η απόφαση της emergency committee της ΦΙΦΑ. Στη θέση της Πορτογαλίας δεν είμαστε, και ούτε θα μπορούσαμε, φυσικά. Γιατί, αν μπορούσαμε, θα είχαμε αξιοποιήσει την επιτυχία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 2004 για το καλό του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Για κάτι τέτοιο είμαστε ανίκανοι, όπως και για πολλά άλλα πράγματα. Κι αυτή η ανικανότητα είναι ζήτημα «τύχης αγαθής», αφού τόσο στην ΕΠΟ όσο και στην κυβέρνηση αρμοδιότητα για τα ζητήματα αθλητισμού έχουν τα πλέον ασύμβατα με τον χώρο άτομα. Ακόμα κι αν όσα βγαίνει και ισχυρίζεται δεξιά κι αριστερά ο κ. Ορφανός ήταν αλήθεια -που δεν είναι βέβαια- ο πρωθυπουργός θα έπρεπε να τον παύσει από τη θέση του, μόνο και μόνο για τη ζημιά που έκανε στην εικόνα της χώρας. Μεσούντος του μεγαλύτερου αθλητικού γεγονότος σε ολόκληρο τον πλανήτη, του Παγκοσμίου Κυπέλλου, όλα τα μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία και πολλά μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα είχαν χθες το μεσημέρι πρώτη είδηση τον αποκλεισμό των ελληνικών ομάδων.

Αν μια τέτοια είδηση δεν βγάζει προς τα έξω την εικόνα τριτοκοσμικής χώρας, πάσο. Κι ευθύνη, πέρα από τον κ. Ορφανό, για το συγκεκριμένο ζήτημα έχει και ο πρωθυπουργός, που επέλεξε για τη συγκεκριμένη θέση ό,τι χειρότερο μπορούσε. Από την πλευρά της κυβέρνησης πολύ συχνά ακούγεται το επιχείρημα ότι -ως χώρα- δεν μπορούμε να είμαστε υποτελείς στη ΦΙΦΑ. Σωστό. Για την ακρίβεια, δεν πρέπει να είμαστε υποτελείς κανενός.

Η κυβέρνηση όμως έχει επιλέξει ένα σωρό υποτέλειες, από τις οποίες τρώει αρκετές σφαλιάρες με ευχαρίστηση. Η ΦΙΦΑ διαχειρίζεται το ποδόσφαιρο με έναν συγκεκριμένο κώδικα, με τον οποίο έχουν συμφωνήσει όλοι. Στο υφυπουργείο Αθλητισμού είναι πολύ πιθανό να πίστεψαν ότι μπορούν να «πουλήσουν» ανεξαρτησία και εθνική αξιοπρέπεια, συγκρουόμενοι με τη ΦΙΦΑ. Τώρα ανακαλύπτουν ότι έσπασαν τα μούτρα τους. Ομως, δεν πρόκειται μόνο για τα μούτρα όσων χειρίστηκαν το συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά και για τα δικά μας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, πρέπει κάποια στιγμή, η ανοησία να αποκλειστεί, τουλάχιστον, από την πολιτική.