Καραϊσκάκη, Βοτανικός. Επονται και... γηπεδόσημα; (Sportday / Διονύσης Ελευθεράτος)

ΛοιπΟν, με τις κατά καιρούς παρασχόμενες διευκρινίσεις για το γήπεδο στον Βοτανικό, με δεδομένη την εμπειρία του Καραϊσκάκη, η στιγμή είναι κατάλληλη για τη συγγραφή ενός σχετικού εγχειριδίου. «Οδηγίες προς μελλοντικούς κυβερνώντες και παράγοντες των ΠΑΕ: πώς να συνοδεύεται η παραχώρηση δημόσιων εκτάσεων με την αφαίμαξη δημοσίου χρήματος -αλλά με τρόπο που δεν προκαλεί το δημόσιο αίσθημα». Βλέπετε, στη χώρα του «είσαι ό,τι δηλώσεις» ισχύει και το άλλο: «Το χρήμα είναι του Δημοσίου μόνο αν τα αρμόδια... δημόσια πρόσωπα το παραδεχθούν». Η κοινή νοημοσύνη μπορεί άνετα να ριφθεί στα μπάζα των ανεγειρόμενων γηπέδων.

«Για το γΗπεδο στον Βοτανικό οι φορολογούμενοι δεν θα πληρώσουν μισό ευρώ», έλεγαν κάποτε παράγοντες της ΠΑΕ Παναθηναϊκός και δημοτικοί άρχοντες -όπως ήταν τότε η Ντόρα Μπακογιάννη. Ο ισχυρισμός ήταν εξαρχής σαθρός: μόνο αιθεροβάμονες θα υπέθεταν ότι το κόστος των απαιτούμενων έργων υποδομής θα το επωμιζόταν η τριμερής «κοινοπραξία» (Δήμος, Τράπεζα, κατασκευαστές) ή, βεβαίως, η ΠΑΕ.

Η αυτονΟητη πραγματικότητα ξεπρόβαλλε, εδώ και καιρό, ακάλυπτη. «Ξεσκούφωτη», χάρη στη δέσμευση του υπουργού Οικονομικών Γιώργου Αλογοσκούφη: για τα έργα υποδομής θα εκταμιευτούν 127,6 εκατομμύρια ευρώ από το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Ισως πρέπει να πούμε «127,6 και βλέπουμε», εφόσον η εν λόγω δαπάνη υπολογίζεται πως θα είναι, συνολικά, κατά πολύ μεγαλύτερη. Θα το δούμε.

ΠροσφΑτωΣ ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γιώργος Σουφλιάς διπλασίασε -με τροπολογία- τον συντελεστή δόμησης ώστε να καταστεί εφικτή η κατασκευή 95.500 τετραγωνικών στον Βοτανικό. Ετσι όπως μοχθούν οι υπουργοί Αλογοσκούφης και Σουφλιάς, το άσμα του Γ. Μητσάκη «όπου Γιώργος και μάλαμα» θα πρέπει να ακούγεται πολύ συχνά, εσχάτως, στα γραφεία της «πράσινης» ΠΑΕ.

ΑναζητεΙται ο αφελής ή υποκριτής που θα μας πει: «Τα χρήματα του Κοινοτικού Πλαισίου δεν είναι των φορολογουμένων -γιατί διαμαρτύρεστε;». Είναι σαν να λέει κάποιος σε έναν άνθρωπο ή -κατ' επέκταση- σε μία κοινωνία: «Αφού δεν αρπάζω το χρήμα από την τσέπη σου, αλλά απλώς δεσμεύω εκείνο που προοριζόταν να καταλήξει σε σένα, μην παραπονιέσαι». Το κλισέ σύμφωνα με το οποίο «η δαπάνη γίνεται για το κοινωφελές έργο της ανάπλασης» δεν αντέχει σε κριτική. Για δύο λόγους.

ΠρΩτον: το είδος, το εύρος των έργων υποδομής και το συνακόλουθο κόστος καθορίζονται από το πρωταρχικό δεδομένο της ανέγερσης του γηπέδου. Τα 127,6 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για απαλλοτριώσεις, για διαπλατύνσεις και κατασκευές τμημάτων σε δύο λεωφόρους, για παρεμβάσεις σε τρεις οδούς, για διαμόρφωση ενός ρέματος κ.λπ. Ποιος ισχυρίζεται στα σοβαρά πως όλα αυτά θα απαιτούνταν στο ακέραιο, εάν εξέλιπε το γήπεδο; Δεύτερον: όχι μόνο προϋπήρχαν, αλλά έχουν αραχνιάσει (ποιος ξέρει σε ποια συρτάρια) επίσημες αποφάσεις για την ανάπλαση της συγκεκριμένης -κοινωνικά υποβαθμισμένης και περιβαλλοντικά πολύπαθης- περιοχής.

ΕνδεικτικΑ αναφέρουμε το Προεδρικό Διάταγμα Λαλιώτη (1995) για τη μετατροπή του εργοστασίου της ΕΤΜΑ σε χώρο πρασίνου -προφανώς όχι πρασίνου του... ΠΑΟ. Το γήπεδο μειώνει τους υπό αξιοποίηση χώρους.

Τι μΕνει; Το επιχείρημα (;) πως «αφού μέχρι τώρα τίποτε από όλα αυτά δεν έγινε στον Βοτανικό, ας γίνει επ' ευκαιρία του γηπέδου -και να είμαστε κι ευγνώμονες». Είναι η πατροπαράδοτη, απλοϊκή στην εκφορά της και ραγιάδικα μοιρολατρική στην ουσία της θεωρία. Σύμφωνα με αυτή, το μετρό το αποκτήσαμε χάρη στους Ολυμπιακούς Αγώνες και τη Γιάννα Αγγελοπούλου -αφού μέχρι τότε είχε καταντήσει αστικό Γεφύρι της Αρτας. Χαλάλι, λοιπόν, οι τερατώδεις αυξήσεις του προϋπολογισμού των Αγώνων, χαλάλι όλα. Μόνο που το πολύ «χαλάλι» δείχνει χάλι...

ΣΥμφωνα με την πλέον χονδροειδή εκδοχή της ίδιας θεωρίας, ο Σωκράτης Κόκκαλης έσωσε το έθνος από διαφαινόμενο διασυρμό: λίγο πριν μπει σύσσωμη η Ελλάδα στην τελική ευθεία προς τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ντοπαρισμένη από πάσης φύσεως ιδεοληψίες, η εφιαλτική εκκρεμότητα του γηπέδου παρέμενε. Πραγματική δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι του εθνικού μας φιλότιμου. Τι ψυχή είχαν, λοιπόν, τα 15 χρόνια απαλλαγής του ιδιοκτήτη της ΠΑΕ Ολυμπιακός από την υποχρέωση καταβολής του 15% των πάσης φύσεως εσόδων στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού; Τι σημασία είχε που κάποια έργα στον περιβάλλοντα χώρο του Καραϊσκάκη χρηματοδοτήθηκαν από την «Αθήνα 2004»;

ΕΙναι, τελικΑ, θέμα κοσμοαντίληψης του καθενός. Οσοι ζουν για να ανακαλύπτουν Μεσσίες, δίχως να έχουν ακόμα ανακαλύψει τις έννοιες «απαιτητικότητα» και «αμφισβήτηση» -βρίσκονται και στο Αλφα, στην αρχή του λεξικού- ας αναρωτηθούν τουλάχιστον κάτι: πώς στην ευχή σε χίλιες μύριες περιπτώσεις -από την Ολυμπιακή Αεροπορία έως τα σκοροφαγωμένα σχέδια για την ανάπλαση του Βοτανικού - το κράτος τα «θαλασσώνει» ή τα ρίχνει όλα σε τέλμα, με τελική κατάληξη τα... πάρτι ιδιωτών επιχειρηματιών, τις φθηνές πωλήσεις δημόσιας περιουσίας ή τις εκχωρήσεις δημόσιων εκτάσεων; Πόσο «ακούσια» πνίγεται το κράτος -ενίοτε σε μισή κουταλιά νερό; Ερώτημα για όσους έχουν εύκολα τα «ωσαννά» και δύσκολη την άσκηση πραγματικής κριτικής στην εκάστοτε εξουσία. Πολιτική ή οικονομική.

Να θεωρΗσουμε «αναγκαίο κακό» τις άφθονες κρατικές παραχωρήσεις, με τις οποίες κτίζονται τα γήπεδα στην Ελλάδα; Γιατί «αναγκαίο»; Ας θυμηθούμε απλώς τα άρθρα του Χρίστου Χαραλαμπόπουλου για το τι γίνεται -λόγου χάριν- στην Αγγλία. Το πλέον ανησυχητικό είναι πως, κατά τα φαινόμενα, στο status κάθε νέου γηπέδου δεν ενσωματώνονται απλώς τα «κεκτημένα» όσων ήδη έχουν «βολευτεί», αλλά διευρύνονται! Κάτι σαν αποζημίωση για τη χρονική καθυστέρηση στο «βόλεμα».

ΔεΙτε την περίπτωση Βοτανικού: ο ΠΑΟ δεν αναλαμβάνει καν να κτίσει το γήπεδο, έστω με διευκολύνσεις. Ετοιμο θα το βρει. Θα πληρώνει 3,3 εκατ. ευρώ ετησίως, θα έχει την αποκλειστική εκμετάλλευση της «έτοιμης» μπουτίκ και επιπλέον στο όλο πακέτο θα συμπεριληφθεί και ένα κλειστό γήπεδο. Ναι, ξέρω. «Ο ΠΑΟ δίνει τη Λεωφόρο». Και λοιπόν; Αυτό που σου δωρίστηκε προ αμνημονεύτων χρόνων το επιστρέφεις στον δωρητή (δημόσιο) και αλλάζεις τα δεδομένα; Διάτρητη λογική...
ΕυτυχΩΣ, στην Ελλάδα οι ισχυρές ΠΑΕ-ομάδες δεν είναι πολλές. Σκέφτεστε να ήταν, ας πούμε, δέκα και η δέκατη που θα χρειαζόταν νέο γήπεδο να «έπρεπε» να αποζημιωθεί για τον τόσο χαμένο χρόνο; Τρεις γενιές θα πλήρωναν «γηπεδόσημο»!