Με το φτωχό μου το μυαλό, λέω εγώ… (Sportday / Αντώνης Πανούτσος)

Πριν από τρία χρόνια είχαμε βγάλει τον Στέλιο Γιαννακόπουλο στο ραδιόφωνο. Η συζήτηση είχε έρθει στις βουτιές και ο Stelios ευθαρσώς είχε πει: «Ομολογώ ότι στο παρελθόν το έκανα, αλλά τώρα το έχω κόψει». Οχι όμως όταν διακυβεύεται η εθνική αξιοπρέπεια. Ετσι, στη Βοσνία ο Stelios έριξε μία από τις top three βουτιές της καριέρας του, δείχνοντας στην Ευρώπη ότι το χούι ακολουθεί την ψυχή.

Η συγκεκριμένη βουτιά βασίζεται στην τεχνική του πατήματος του μπροστινού ποδιού με το εξωτερικό, του πετάγματος των χεριών στον αέρα και του πεσίματος στο έδαφος προς το πλάι. Ενα-ένα γίνονται, αλλά για να τα κάνει όλα μαζί, χρειάζεται ιδιαίτερο ταλέντο. Ενας άλλος που μπορούσε να εκτελέσει αυτή τη βουτιά ήταν ο Ανδρέας Νινιάδης. Σε παλαιότερες εκτελέσεις, η βουτιά συνοδευόταν και από ηχητικό. Ηταν η κραυγή της κανελιάς γάτας που την κόβει το τριαξονικό. Το multimedia στη βουτιά κόπηκε από τη μέρα που ο Στέλιος Μανωλάς μάγκωσε από τον λαιμό τον Νινιάδη και άρχισε να τον καρυδώνει. Από τότε η φιγούρα εκτελείται στη βουβή εκτέλεση.

Στην Ελλάδα ο τελευταίος αμυντικός που είδε τη συγκεκριμένη φιγούρα ήταν ο Φερέιρα Κινγκ του Ιωνικού σε ματς με τον Ολυμπιακό. Ο Κινγκ είχε αντιμετωπίσει τη βουτιά με ψυχραιμία, είχε χαμογελάσει και παρακολούθησε το πέναλτι ήρεμος. Είναι τραγικό ότι η αμέσως δεύτερη εκτέλεση της βουτιάς είχε γίνει μπροστά και πάλι στον Φερέιρα Κινγκ, αλλά αυτή τη φορά από τον Γιώργαρο Καραγκούνη. Ηταν η εποχή που ο Φερνάντο Σάντος έκανε συλλογή από ήττες στον Παναθηναϊκό, κατοχυρώνοντας τον τίτλο «Καρπουζάς του Εστορίλ». Τελευταίο παιχνίδι με τον Σάντος στον πάγκο, ο Παναθηναϊκός αντιμετώπιζε τον Ιωνικό παίζοντας τις τελευταίες ελπίδες του για το πρωτάθλημα και οι Νικαιώτες κρατούσαν την ισοπαλία. Η «τυπάρα» είχε πάρει την μπάλα ο άτυχος, αριστερά, πέντε μέτρα έξω από τη μεγάλη περιοχή του Ιωνικού. Στο πλάι και μπροστά του στεκόταν ο Φερέιρα Κινγκ. Η «τυπάρα» σαν Εξοσέτ τον κεντράρισε και εφόρμησε εναντίον του. Ο άτυχος Βραζιλιάνος είδε το κακό να τον πλησιάζει με δρασκελιές. Σήκωσε τα χέρια, γούρλωσε τα μάτια και έκανε ένα πηδηματάκι προς τα πίσω για να αποφύγει τον Καραγκούνη. Πολύ αργά... Ο Καραγκούνης συγκρούστηκε με τον Φερέιρα, κάνοντας μια γκριμάτσα πόνου τη στιγμή που πέφτει, και ο διαιτητής έδειξε τη βούλα. Ο δρόμος για την ανάκαμψη της Πανάθας είχε ανοίξει διάπλατα.

Μετά το ματς μιλούσα με τον Πρίγκιπα του Λουξεμβούργου. Με την αργή σαν τα ποτάμια του Πριγκιπάτου φωνή και με τον μαλακό σαν μπροκάρ τόνο άρχισε να μου λέει. «Από την εξέδρα που καθόμαστε και το πέναλτι φαινόταν για πέναλτι και το πέσιμο του Γιαννακόπουλου για φάουλ». Παρ' όλο που όταν μιλάει για διαιτησία ο Πρίγκιπας δεν παίρνει θέση, ειλικρινά τον πίστεψα. Το πέναλτι είχε φανεί ότι ήταν παραμύθι, αλλά το πέσιμο του Γιαννακόπουλου πριν από το πρώτο ριπλέι έμοιαζε σπαθάτο. Στο τρίτο ριπλέι από το ύψος της γραμμής της περιοχής των Βοσνίων φάνηκε πόσο μουσαντέ είναι. Ο Γιαννακόπουλος τρέχει με την μπάλα και αποφασίζει να πέσει, όταν βλέπει ότι για μισό βήμα θα προλάβει να την μπλοκάρει ο τερματοφύλακας. Ανάμεσα στη στιγμή που διατηρεί το κοντρόλ μέχρι που το χάνει και αποφασίζει να βουτήξει, ζήτημα είναι να μεσολαβεί μισό δευτερόλεπτο. Σε αυτό το μισό ο Γιαννακόπουλος αποφασίζει να αλλάξει απόφαση και προσχεδιάζει μέχρι μισή ντουζίνα κινήσεις. Τώρα θα πεις: «γι' αυτό έγινε θρύλος στη διάρκεια της καριέρας του».

Στα τέλη του 19ου αιώνα ένας Αμερικανός παραχαράκτης, που μου διαφεύγει το όνομά του, σχεδίασε έναν αριθμό χαρτονομισμάτων των πέντε και δέκα δολαρίων. Το «σχεδίασε» πάρτε το κυριολεκτικά. Ο άνθρωπος κάθισε και σχεδίασε σχεδόν ολόκληρο το πενταδόλαρο και το δεκαδόλαρο. Εκείνη την εποχή το ποσόν των πέντε και δέκα δολαρίων είχε φυσικά πολλαπλάσια αξία από τη σημερινή και ο κόπος άξιζε. Σήμερα, όμως, με το δεκαδόλαρο να μη σου αγοράζει ούτε γεύμα στα φαστφουντάδικα στην Αμερική, τα συγκεκριμένα πλαστά χαρτονομίσματα όταν βγαίνουν σε δημοπρασίες έχουν εκατονταπλάσια αξία από το πραγματικό χαρτονόμισμα. Ετσι είναι και με τις βουτιές του Stelios. Τι να το κάνω το πέναλτι –έστω και πραγματικό- όταν το παίρνει ο Μιχάλης Κωνσταντίνου; Δεν υπάρχει πιο βρόμικο θέαμα από τον Κύπριο όταν πέφτει. Και μόνο η σκόνη που σηκώνει ο Κύπριος στο πέσιμο θα έπρεπε να κάνει τους διαιτητές να μην του το δίνουν. Ακόμα χειρότερο ήταν το θέαμα όταν πριν από μια δεκαπενταετία ο απελπισμένος Στέλιος Μανωλάς, βλέποντας την ΑΕΚ να χάνει, αποφάσισε να πάρει πέναλτι κάνοντας βουτιά στην περιοχή του αντιπάλου. Το πέσιμό του έμοιαζε τόσο πραγματικό όσο ο Μουστάκας περνάει για γκόμενα όταν ντύνεται γυναικεία. Ο διαιτητής περισσότερο από λύπηση είχε δώσει το πέναλτι στο συμπαθές προσφυγικό σωματείο, αλλά η συνέχεια ήταν ακόμα τραγικότερη.

Ο Στέλιος Μανωλάς, συντετριμμένος από το βάρος των τύψεων, σαν Ρασκόλνικοβ με κοντό παντελονάκι, την επόμενη μέρα βγήκε να ομολογήσει το αμάρτημά του. Η ΕΠΟ του Τριβέλλα τον είχε τιμωρήσει με τρεις αγωνιστικές. Οι ηθικολόγοι άρχισαν να φωνάζουν «έτσι ξεπληρώνουν τον άνθρωπο, επειδή τόλμησε να πει την αλήθεια». Οι ανηθικολόγοι απαντούσαν «το κάνει για να μην παίξει στο ματς με τον Παναθηναϊκό». Η κυβέρνηση ανησυχούσε. Το ΝΑΤΟ είχε θέσει τα στρατεύματά του σε ετοιμότητα. Ολα αυτά για το μοναδικό μαϊμού πέναλτι που είχε πάρει ο Μανωλάς στην καριέρα του. Ενώ ο Stelios βουτάει και αν είσαι διαιτητής, χαίρεσαι να του το δίνεις. Εγώ να ήμουν στη θέση του Μπασκάκοφ, θα του έλεγα: «Σήκω, παικταρά μου, ξαναπέσε και μετά για πάρτη σου να βγάλω και δεύτερο Βόσνιο, καλλιτέχνη μου». Αν βέβαια αυτός ο Psycho με τη σφυρίχτρα μπορεί να φτάσει σε τέτοια σκέψη. Η αθάνατη εποχή της Παράγκας άφησε ένα καλό. Να μπορούμε να εκτιμούμε μια λεπτή διαιτητική επέμβαση.

Πριν από περίπου 30 χρόνια βρισκόμουν στην Εσαουίρα του Μαρόκου. Σκότωνα χρόνο πίνοντας νερωμένη μπίρα και πριονίδι από έπιπλα που το πουλούσαν για χόρτο πρώτης διαλογής. Προχωρώντας σε ένα στενό κοντά στα τείχη, μιλούσα με έναν Μαροκινό που προσπαθούσε να αγοράσει το διαβατήριο, το ρολόι μου και πιθανότατα εμένα τον ίδιο. Διασταυρωθήκαμε με δύο εικοσάρηδες που, σύμφωνα με την προσφιλή στους Αραβες συνήθεια, κρατούσαν ο ένας τον άλλον από το χέρι. «Είναι αδερφές;», ρώτησα. «Ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις…», μου απάντησε ο Μαροκινός. «Καλά, δεν υπάρχει τρόπος να το καταλαβαίνεις;», ξαναρώτησα. «Είναι δεν είναι, η ζωή σε αυτή τη χώρα βασίζεται στη διακριτικότητα», άρχισε να μου λέει ο Μαροκινός. «Στα τελευταία προπολεμικά χρόνια στο Μαρόκο είχε έρθει η Λεγεώνα των Ξένων. Οι οποίοι λεγεωνάριοι μένοντας με τα χρόνια στην έρημο κάτι ήξεραν για τα τζιναβοτά. Με το που έφτασαν στην Εσαουίρα, οι λεγεωνάριοι πήγαν στο χαμάμ για τα κονέ. Εβλεπαν έναν που μπορεί ή όχι να το έκανε με άνδρες και αμέσως τον ρωτούσαν αν γουστάρει. Μέσα σε μερικές μέρες είχαμε κόψει το χαμάμ. Γιατί αυτά τα πράγματα πρέπει να γίνονται διακριτικά…». Ετσι και με τη διαιτησία.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο σκάνδαλο της Παράγκας; Οταν ο Κασναφέρης σφύριξε πέναλτι υπέρ του Αλεξανδρή στο ματς Καβάλα–Ολυμπιακός και ο Μίτεφ δεν τον είχε φτάσει ούτε στο μισό μέτρο. Ποια όμως είναι η μεγαλύτερη στιγμή της Παράγκας; Η διαιτησία του Ευθυμιάδη στο 1-1 της Λεωφόρου. Μέσα στο γήπεδο τον έδερναν και μετά οι Παναθηναϊκοί δεν μπορούσαν να βρουν πιο σκανδαλώδη φάση από ένα φάουλ που είχε χτυπήσει ο Γεωργάτος και η μπάλα δεν ήταν εντελώς σταματημένη. Στη διακριτικότητα ξεχωρίζει ο καλλιτέχνης από τον χασάπη.

«Κύριε Μπασκάκοφ, γιατί μας ξεφτιλίζεις και μας δίνεις πέναλτι στο έβδομο λεπτό; Βλέπεις να είμαστε απελπισμένοι; Ξέρεις να χρειαζόμαστε να κερδίσουμε 14–0; Γιατί λοιπόν βιάζεσαι να δώσεις το παραμύθι πέναλτι και μετά αναγκάζεσαι να μη δώσεις το πραγματικό που γίνεται στον Χαριστέα; Γιατί είσαι κακός διαιτητής, κύριε Μπασκάκοφ μου;», λέω εγώ με το φτωχό μου το μυαλό.

«Επίσης, δίνεις αποβολή στη φάση της βουτιάς του Γιαννακόπουλου, κύριε Μπασκάκοφ. Τι πας και μπλέκεις μετά τους παίκτες και αποβάλλεις τον άσχετο, κάνοντας τη φάση κεντρικό πλάνο στον αγώνα;». Αυτά πρέπει να γίνονται και να τελειώνουν σε δευτερόλεπτα για να μην τραβάνε το μάτι. Και όχι ανοιχτή συζήτηση του ΚΚΕ, με τον κάθε παίκτη να έχει γνώμη για το ποιος έπρεπε να αποβληθεί.

Το μοναδικό ερώτημα είναι ποιος προσέλαβε τον Μπασκάκοφ εθελοντή. Για την ώρα, ο μόνος που διεκδικεί τη δόξα είναι ο Αμερικάνος, αλλά τελευταία φορά που είδε τον Μπασκάκοφ είναι πριν από σχεδόν πέντε χρόνια στην Κρήτη. Τέτοια περιποίηση πια είχε γίνει στον Μπασκάκοφ στην Κρήτη, που για να την ανταποδώσει ακόμα σφυράει ελληνικά; Δύσκολο μου φαίνεται… Η γνώμη μου είναι ότι ο Αμερικάνος πάει να πάρει την υποχρέωση του Μπασκάκοφ στο παρολί και η δουλειά έχει γίνει αλλιώς. Με τα χρυσά παιδιά του ελληνικού ποδοσφαίρου, τον Σουπού και τον Πρίγκιπα και επειδή και οι δύο είναι αβέρτικοι και μπερκέτιδες, τον δάνεισαν και στην ΑΕΚ, να της «καθαρίσει» το ματς με τη Χαρτς.