Φταίει το «ούνα φάτσα, ούνα ράτσα» ή μήπως... (Sportday / Διονύσης Ελευθεράτος)

Ωραία, μπορούμε να αναμασήσουμε το «ούνα φάτσα, ούνα ράτσα» και να «ξεμπερδέψουμε». Να αποδώσουμε τις επιθέσεις «πιστών» της Ρόμα εναντίον οπαδών του Ολυμπιακού σε μία ελληνοϊταλική ιδιορρυθμία που κρατά ζωντανό και ακμάζοντα τον χουλιγκανισμό στις δύο χώρες. Λες και είναι οι μόνες.

Έχουμε την ευχέρεια να υποθέσουμε, φέρ' ειπείν, ότι οι Ιταλοί «λεβέντες» δεν ήσαν μόνο εξαγριωμένοι εξαιτίας της επίθεσης που είχε υποστεί το πούλμαν της Ρόμα έξω από το Καραϊσκάκη, αλλά και «εθνικώς προσβεβλημένοι»: προσφάτως στην Ελλάδα εορτάστηκε η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου. Ο,τι κατεβάσει το μυαλό μας μπορούμε να ισχυριστούμε, η αμείλικτη πραγματικότητα, όμως, θα παραμείνει αναλλοίωτη. Είτε την αντικρίζουμε κατάματα είτε όχι.

Σε πείσμα της σχετικής, απατηλής αντίληψης που επικρατεί στην Ελλάδα, ο χουλιγκανισμός κάθε άλλο παρά έχει κατατροπωθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη τα τελευταία 10-15 χρόνια. Σύμφωνοι, εάν ορίσουμε ως χουλιγκανισμό μόνο τη βία που ξεσπά στις κερκίδες, τότε με άνεση κηρύσσουμε το πρόβλημα «λυμένο» -ή δραστικά περιορισμένο- στη μεγάλη πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών: είναι σαν να μιμούμαστε το υποζύγιο, στο οποίο έχουν βάλει παρωπίδες για να βλέπει μόνο προς μία κατεύθυνση.

Ηταν 1998 όταν ο αξέχαστος συγγραφέας Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν έγραφε: «Μαθαίνω, εδώ στην Αυστραλία, ότι βγήκαν στιλέτα εξαιτίας ενός ποδοσφαιρικού αγώνα στο γήπεδο της Λανγκρέο κι ότι ένας φανατικός οπαδός της Ντεπορτίβο ντε λα Κορούνια σκότωσε με κλοτσιές έναν συμπολίτη του». Ετσι αρχίζει το κεφάλαιο «Περιμένοντας τους βαρβάρους», στο βιβλίο του Μονταλμπάν «Ποδόσφαιρο - μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού, μια θρησκεία σε χέρια πολυεθνικών» (Εκδόσεις «Μεταίχμιο»).

Συνεχίζουμε τη σταχυολόγηση: στη χαραυγή της δεκαετίας του 2000, οι δημοτικές Αρχές της Αμβέρσας είχαν λάβει μια ασυνήθιστη απόφαση: να μη διεξάγονται, μέχρι νεωτέρας, οι αγώνες της τοπικής ομάδας σε βραδινές ώρες. Ο λόγος; Τα επεισόδια στους δρόμους ήσαν τόσο συχνά και εκτεταμένα, ώστε η Αστυνομία επιζητούσε τη «συμμαχία» του φωτός της ημέρας στην προσπάθειά της να τα καταστείλει. Ναι, στο γενικώς φιλήσυχο Βέλγιο...

Ας θυμηθούμε με πόση αγωνία οι Αρχές των «Κάτω Χωρών» ανέμεναν τους Αγγλους (πρωτίστως, αυτούς) και Γερμανούς «σκληροπυρηνικούς» στο Euro 2000. Απολύτως λογικό: στο προηγηθέν Μουντιάλ της Γαλλίας, το 1998, τα «πρωτοπαλίκαρα» της «Γηραιάς Αλβιώνας» ξυλοκοπούσαν όποιον Τυνήσιο συναντούσαν στο διάβα τους, την ώρα που οι Γερμανοί «ομόλογοί» τους έκαναν επιδείξεις δύναμης σε βάρος γηγενών.

Ας παραμείνουμε στη Γαλλία: την άνοιξη του 2001, το «Παρκ ντε Πρενς» έγινε πεδίο μάχης ανάμεσα σε οπαδούς της Παρί Σεν Ζερμέν και της Γαλατασαράι. Πολλοί διέγνωσαν ρατσιστικά κίνητρα μιας μερίδας σκληροπυρηνικών οπαδών των γηπεδούχων. Περίπου την εποχή εκείνη, ο πρόεδρος της ΟΥΕΦΑ Λ. Γιόχανσον παραδεχόταν πως ο χουλιγκανισμός αναζωπυρωνόταν. Ανησυχητικά.

Ποιος είπε ότι η «συνάντηση» του χουλιγκανισμού με τον ρατσισμό παράγει μόνο εμετικά συνθήματα στις κερκίδες; Στο Όσλο, ένα παιδί 15 χρόνων, μιγάς από Νορβηγό πατέρα και Αφρικανή μητέρα, μαχαιρώθηκε και έχασε τη ζωή του λίγα λεπτά αφότου είχε ολοκληρώσει μια ομιλία εναντίον του ρατσισμού στα γήπεδα. Λέτε να έχει μεγάλη σημασία πόσο κοντά ή πόσο μακριά από κάποιο γήπεδο τον σκότωσαν; Για κάποιους που εμφορούνται από τη λογική «μακριά από τα οπίσθιά μας (το γήπεδο, τη «ζώνη ευθύνης» μας) κι όπου θέλει ας πάει το κακό», ίσως και να 'χει...

Για τα «ανδραγαθήματα» των Ιταλών χούλιγκαν τα τελευταία χρόνια θα μπορούσε να γραφεί βιβλίο ολόκληρο -και θα ήταν... απελπιστικά συναρπαστικό, πανάθεμά το! Μέσα κι έξω από τα γήπεδα. Και η κατάσταση στην Αγγλία; Αξίζει να την ακτινογραφήσουμε στο επόμενο άρθρο, πριν καταλήξουμε σε ορισμένα συμπεράσματα. «Προκαταβολικά» λέμε το εξής: εμείς μακαρίζουμε τους Βρετανούς «που καθάρισαν», αλλά εκείνοι θα απορούσαν με εμάς αν μας άκουγαν!