Η μεγάλη «άνοιξη» του ρωσικού ποδοσφαίρου (Sportday / Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Ως το είπε ο Βενγκέρ μετά την ήττα της Αρσεναλ από την ΤΣΣΚΑ στη Μόσχα; «Σε δέκα χρόνια μία ρωσική ομάδα θα μπορέσει να κερδίσει το Τσάμπιονς Λιγκ». Απ' ό,τι δείχνουν τα πράγματα, όμως, αυτό μπορεί να συμβεί πολύ νωρίτερα. Το ρωσικό ποδόσφαιρο έχει αρχίσει να ξυπνάει από τη μεγάλη χειμέρια νάρκη στην οποία έπεσε μετά το Μουντιάλ του 1986.

Δεν ήταν μόνο η ποδοσφαιρική παρακμή, αλλά και οι πολιτικές μεταβολές, που οδήγησαν στη διάλυση της παλιάς ΕΣΣΔ και στην αναδιάταξη του χάρτη της Ανατολικής Ευρώπης. Το πρώτο αγωνιστικό σημάδι για την αφύπνιση του ρωσικού ποδοσφαίρου ήρθε την άνοιξη του 2005. Και να σκεφθεί κανείς ότι η άνοιξη είναι μία κακή εποχή για τους ποδοσφαιριστές των ρωσικών ομάδων, οι οποίοι, προερχόμενοι από μία τετράμηνη χειμερινή απραξία, έχουν να αντιμετωπίσουν τις ομάδες της Δυτικής Ευρώπης, που βρίσκονται σε φουλ φόρμα.

Τότε, την άνοιξη του 2005, η ΤΣΣΚΑ νίκησε στη Λισσαβώνα 3-1 τη Σπόρτιγκ και έγινε η πρώτη ρωσική ομάδα που κέρδισε ευρωπαϊκό τίτλο. Θυμάμαι τότε μία δήλωση που είχε κάνει ο προπονητής της ρωσικής ομάδας, ο Βαλερί Γκαζάεφ, ο οποίος υποστήριξε ότι «εμείς σήμερα απαλλάξαμε το ρωσικό ποδόσφαιρο από τα κόμπλεξ του». Και προφανώς είχε δίκιο, όσο υπερφίαλη κι αν ακουγόταν η δήλωσή του.

Στο παρελθόν ή πιο καλά στην ιστορία των ευρωπαϊκών διοργανώσεων, η Σπαρτάκ Μόσχας είχε φθάσει τρεις φορές σε ημιτελικούς και η Ντιναμό είχε χάσει στον τελικό του Κυπελλούχων του 1972 από τη Ρέιντζερς. Η ΤΣΣΚΑ κατάφερε να φτάσει μέχρι την πηγή, έχοντας στη σύνθεσή της Βραζιλιάνους και Ανατολικοευρωπαίους διεθνείς. Μετά τον τελικό, ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν δέχτηκε τους θριαμβευτές στην ντάτσα του και όλοι μαζί γιόρτασαν την επιτυχία με σαμπάνιες.

ΔΥο χρόνια νωρίτερα, όταν οι παίκτες της ΤΣΣΚΑ κέρδισαν τον τίτλο του ρωσικού πρωταθλήματος, τον γιόρτασαν με κόκκινο κρασί που τους είχε προσφέρει ο ρωσικός στρατός. Η κινητήρια δύναμη αυτής της αναγέννησης του ρωσικού ποδοσφαίρου πηγάζει από τον ενεργειακό τομέα. Έναν τομέα στον οποίο δραστηριοποιούνται ή δραστηριοποιήθηκαν οι Ρώσοι δισεκατομμυριούχοι, οι οποίοι, αφού πλούτισαν στην περίοδο των αποκρατικοποιήσεων του Γέλτσιν (καταληστεύοντας την περιουσία του ρωσικού κράτους), σκέφτηκαν να διοχετεύσουν κάποια από τα εκατομμύριά τους στο ποδόσφαιρο, είτε για να «ξεπλύνουν» κάποια από αυτά είτε για λόγους πρεστίζ. Το 2003, η εταιρεία πετρελαιοειδών του Αμπράμοβιτς, η Sibneft, είχε δώσει μία χορηγία στην ΤΣΣΚΑ ύψους 18 εκατομμυρίων ευρώ.

Η χορηγία αυτή εκτόξευσε τον προϋπολογισμό της πρώην ομάδας του ρωσικού στρατού στα 40 εκατομμύρια ευρώ. Ποσόν αστρονομικό, αν σκεφθεί κάποιος τα λιγοστά εισιτήρια και τα πολύ μικρά έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα του ρωσικού πρωταθλήματος και την ίδια στιγμή τα έξοδα των μετακινήσεων, όπως η εννιάωρη πτήση στο Βλαδιβοστόκ. Με αυξημένο προϋπολογισμό, η ρωσική ομάδα μπόρεσε να αποκτήσει τον Βραζιλιάνο Βάγκνερ Λοβ και να ενισχυθεί σημαντικά στις μεταγραφές. Βέβαια, η ΤΣΣΚΑ προκάλεσε το ενδιαφέρον της ΟΥΕΦΑ, η οποία, όταν πέρυσι αντιμετώπισε την Τσέλσι, εξέτασε το ζήτημα της διπλής ιδιοκτησίας του Αμπράμοβιτς. Φυσικά, δεν βρήκε τίποτε.

Ο πρόεδρος της ΤΣΣΚΑ, ο Γεβγκένι Γκινέρ, είναι ένας από τους τρεις μεγαλομετόχους της ομάδας. Η ταυτότητα των άλλων δύο έχει χαθεί μέσα σε ένα πυκνό δίκτυο off shore εταιρειών, στο οποίο η μία κατέχει την άλλη. Δεν είναι καθόλου μυστικό ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπίσει κανείς με ακρίβεια την πηγή που ρίχνει τόσα χρήματα στο ρωσικό ποδόσφαιρο, αλλά οι εταιρείες της ενέργειας είναι ο κοινός κρίκος. Από τη Sibneft της ΤΣΣΚΑ, στη Lukoil της Σπαρτάκ και την Gazprom της Ζενίτ, η οποία εδρεύει στην Αγία Πετρούπολη. Βέβαια, όλες αυτές οι αλλαγές και η εισροή πολλών ξένων ποδοσφαιριστών επηρέασαν και την εθνική Ρωσίας.

Ο Γκους Χίντινκ πριν από καιρό παραπονιόταν ότι έχει να επιλέξει ανάμεσα σε 35 ποδοσφαιριστές όλους κι όλους για την εθνική Ρωσίας. Η ρωσική ομοσπονδία μείωσε από φέτος στους 8 τον αριθμό των ξένων ποδοσφαιριστών που μπορεί να έχει στο ρόστερ της μία ρωσική ομάδα, από τους οποίους μόνο οι 5 μπορούν να βρίσκονται στην 11άδα. Μάλιστα, από την επόμενη αγωνιστική περίοδο κάθε ρωσική ομάδα θα πληρώνει στην ομοσπονδία 30.000 ευρώ για κάθε ξένο ποδοσφαιριστή που θα έχει στο ρόστερ της. Η έξοδος των ρωσικών ομάδων στην Ευρώπη βοήθησε και πολλές ρωσικές εταιρείες να βγουν από τα σύνορα της χώρας τους.

Για παράδειγμα, η Gazprom, η οποία διαφημίζεται από τη Σάλκε. Εντούτοις, μετά το πρώτο «μπουμ», η κατάσταση στο ρωσικό ποδόσφαιρο φαίνεται να σταθεροποιείται και οι ομάδες πλέον κάνουν πιο μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς, με στόχο την ευρωπαϊκή διάκριση. Τον περασμένο μήνα, η ΤΣΣΚΑ ανακοίνωσε τα σχέδιά της για την ανέγερση ενός νέου, σύγχρονου σταδίου που θα κοστίσει γύρω στα 160 εκατομμύρια ευρώ, ένα σχέδιο που θα συγχρηματοδοτηθεί από τον ρωσικό στρατό και την τράπεζα Vneshtorgbank.

Για να ενισχύσει παράλληλα την παραγωγή Ρώσων ποδοσφαιριστών, η ρωσική ποδοσφαιρική ομοσπονδία προχώρησε στην ίδρυση 80 ποδοσφαιρικών ακαδημιών σε ολόκληρη τη χώρα. Οι αλλαγές αυτές σιγά σιγά αλλάζουν το πρόσωπο του ρωσικού ποδοσφαίρου, με τρόπο που κάθε χρόνο που περνάει δυναμώνει όλο και περισσότερο.