Να μην μπαίνει σε ξένα χωράφια (Sportday / Αντώνης Πανούτσος)

Η ιστορία με τη FIFPRO θα πρέπει να γίνει μάθημα όχι μόνο στο Υφυπουργείο Αθλητισμού, αλλά και σε όλη την κυβέρνηση. Το κράτος δεν πρέπει να εμπλέκεται σε εκδηλώσεις που μπορεί να γίνουν από τον ιδιωτικό τομέα.

Ο ρόλος του κράτους στον Aθλητισμό και την Tέχνη είναι να αναλαμβάνει τη διοργάνωση και την παραγωγή εκδηλώσεων υψηλών απαιτήσεων, που ο ιδιωτικός τομέας δεν θα ακούμπαγε, μια και οικονομικά θα έμπαινε μέσα άπατος. Για παράδειγμα, μια παράσταση όπερας, μια πρόσκληση ορχήστρας των 50 μελών, ένα κλασικό έργο στο Ηρώδειο, μπορεί να γίνουν μόνο με κρατική βοήθεια. Αντίθετα, μια τυπική παράσταση ελληνικού θιάσου, μια συναυλία του Νταλάρα, μια εκδήλωση με τον Ροναλντίνιο και τον Κλάπτον, αφορούν και μόνο τον ιδιωτικό τομέα. Το κράτος δεν δίνει στον πολίτη κάποια παροχή που ο ιδιωτικός τομέας δεν αντέχει να αναλάβει, μια και άπαντες μπορούν να έρθουν –και έχουν έρθει– σε ιδιωτικές παραγωγές. Το ίδιο, φυσικά, ισχύει και για την τηλεόραση. Η λογική «η κρατική τηλεόραση πρέπει να είναι ανταγωνιστική» δεν στέκει. Το αντικείμενο της κρατικής τηλεόρασης δεν είναι να ανταγωνιστεί και να βγάλει περισσότερα λεφτά από τα ιδιωτικά κανάλια. Το αντικείμενο της κρατικής τηλεόρασης είναι να βγάζει προγράμματα που τα ιδιωτικά κανάλια δεν θα ακουμπούσαν επειδή θα έμπαιναν μέσα. Συμπερασματικά, τα διάφορα υπουργεία και στο σύνολό της η κυβέρνηση δεν έχουν σκοπό να ανταγωνιστούν τον ιδιωτικό τομέα, αλλά να παρέχουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες που στον βωμό του κέρδους οι ιδιώτες δεν θα παρείχαν.

Τι γίνεται, όμως, όταν ένα γεγονός «θα διαφημίσει τη χώρα μας σε όλον τον κόσμο»; Γίνεται ότι εννέα στις δέκα φορές η «διαφήμιση» της Ελλάδας στο εξωτερικό είναι μια παπάρα, που λέγεται σκόπιμα για να δικαιολογηθούν τα μεροκάματα που θα μοιραστούν.

Εκτός από τους Ολυμπιακούς, στους οποίους μπήκαμε μέσα άπατοι επειδή όσοι ήταν στο κόλπο ξέσκισαν το χρήμα, είναι αμφίβολο ότι υπάρχει άλλο γεγονός που να διαφημίζει μια χώρα στο εξωτερικό. Η Eurovision; Πείτε μου μια χώρα που η αντίληψή σας γι' αυτήν άλλαξε επειδή διοργάνωσε τη Eurovision. Οι Μεσογειακοί; Ποιος έχει δει τελευταία φορά Μεσογειακούς; Και αν εμείς έχουμε τους Μεσογειακούς γραμμένους, σκεφτείτε τι γίνεται στις υπόλοιπες χώρες της Μεσογείου, στις οποίες το παρεχόμενο τηλεοπτικό θέαμα είναι ανώτερο της Ελλάδας, πόσω μάλλον στις χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης, που οι αγώνες δεν τις αφορούν. Τα κύπελλα στίβου και κολύμβησης; Τι βλέπετε όταν τα δείχνουν από το εξωτερικό; Ενα στάδιο και μία πισίνα… Σας ενδιαφέρει πού βρίσκονται; Το μόνο που πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι το κράτος να μένει μακριά από τις εκδηλώσεις που γίνονται «για το καλό της χώρας». Εκτός αν το καλό είναι καλό, αλλά «χώρα» ονομάζουν τις τσέπες τους.

To 1917 επτά παίκτες των Chicago White Sox κατηγορήθηκαν ότι πούλησαν τα World Series, τους τελικούς του μπέιζμπολ, όχι στους αντιπάλους τους, Cincinaty Reds, αλλά στον διάσημο εκείνη την εποχή τζογαδόρο Ροθστάιν, που πόνταρε ανάλογα στα παιχνίδια των τελικών. Το στήσιμο των παιχνιδιών ποτέ δεν τεκμηριώθηκε, αλλά ακόμα και οι υποψίες οδήγησαν τον comissioner judge Kenesaw Mountain Landis να αποκλείσει τους επτά παίκτες από το επαγγελματικό μπέιζμπολ για το υπόλοιπο της ζωής τους. Μια ιστορία που στην Ελλάδα έχει σημασία για δύο λόγους της επικαιρότητας. Για τον τρόπο που πρέπει να δικάζουν οι αθλητικοί δικαστές, καταλαβαίνοντας ότι τα τεκμήρια στο αθλητικό δίκαιο δεν είναι απαραίτητο να είναι τόσο ισχυρά όσο στο ποινικό και –περιέργως– για το μέλλον της ΑΕΚ. Μετά την τιμωρία των παικτών μια κατάρα έμοιαζε να βαραίνει τους White Sox. Πέντε γενιές παικτών μετέφεραν η μία στην άλλη την κατάρα των White Sox. Τα επόμενα 88 χρόνια έφταναν κοντά, αλλά ποτέ δεν μπόρεσαν να κερδίσουν τα World Series. Δείχνοντας τη δύναμη που έχει στον αθλητισμό η αυθυποβολή και το πόσο γίνεται κάτι δύσκολο όταν το μεγαλοποιούμε. Με τη νίκη της επί της Λιλ η ΑΕΚ, περισσότερο από τους τρεις βαθμούς, πέταξε από την πλάτη της την παράδοση των 21 αγώνων χωρίς νίκη.

Αντίθετα, ο Ολυμπιακός συνεχίζει και κατά πάσα πιθανότητα θα μεταφέρει και στην επόμενη σεζόν την κατάρα του άπιαστου «διπλού» στο Τσάμπιονς Λιγκ. Φυσικά, το «διπλό» δεν είναι τόσο εύκολο όσο η νίκη εντός έδρας και στον Ολυμπιακό θα μπορούσαν να παρηγορούνται ότι, για παράδειγμα, και η ΑΕΚ ακόμα δεν το έχει πετύχει. Οι συνθήκες, όμως, στις δύο ομάδες είναι διαφορετικές. Δύο σεζόν πριν από τη φετινή η ΑΕΚ γλίτωνε τη διάλυση. Στον Ολυμπιακό ο πρόεδρός του μιλούσε για παρουσία στον τελικό της Αθήνας. Το αποτέλεσμα είναι δύο ομάδες εκ των οποίων η μία, η ΑΕΚ, έχει επίγνωση της θέσης της στην ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική πραγματικότητα, ενώ η άλλη, ο Ολυμπιακός, μεγαλοπιάνεται, έχοντας μικρή αγωνιστική διαφορά από την πρώτη.

Ο Ολυμπιακός έχει πέσει θύμα της μεγαλομανίας του. Χωρίς να υπάρχει οικονομικό υπόβαθρο, μια και οι τρεις αντίπαλοί του έχουν μεγαλύτερο μπάτζετ από τον ίδιο, χωρίς να υπάρχει αγωνιστική λογική, μια και η Βαλένθια και η Ρόμα είναι αμφίβολο ότι θα άλλαζαν κάποιον από τους δικούς τους παίκτες με έναν του Ολυμπιακού, η διοίκηση και μεγάλο κομμάτι των οπαδών πιστεύουν ότι τα αποτελέσματα των ομίλων δεν είναι ικανοποιητικά. Η λογική που ακολουθείται είναι η επιλεκτική απομόνωση φάσεων. «Εάν ο Καστίγιο είχε "κόψει" την μπάλα στον Κωνσταντίνου», «εάν ο Ανατολάκης είχε βάλει το σώμα ακριβώς πίσω από του Τότι». Ολα αυτά ισχύουν για το ότι έτσι ο Ολυμπιακός θα έπαιρνε τη νίκη. Χωρίς, όμως, να συνυπολογίζεται ότι αν οι επιθετικοί της Σαχτάρ δεν έχαναν πέντε ευκαιρίες στο πρώτο μισάωρο και αν ο τερματοφύλακας δεν έπνιγε τα γκολ σαν τα κουνέλια και αν ο διαιτητής σφύριζε το πέναλτι του Ζεβλάκοφ, δεν έκοβε ένα τετ α τετ επιθετικού της Ρόμα ως οφσάιντ και ο Νικοπολίδης δεν έπιανε το πέναλτι, η διαφορά στα δύο ματς θα ήταν δύο με τέσσερα γκολ. Η λογική της «κακιάς στιγμής», που έχουν επιλέξει στον Ολυμπιακό για να δικαιολογούν τα περισσότερα αποτυχημένα αποτελέσματα, είναι απίστευτα βολική. «Δεν φταίνε τα παιδιά, αλλά η πόρνη η τύχη». Και όταν μαζευτούν πολλά αποτελέσματα για να φορτώνονται στην τύχη «φταίει ο προπονητής», που πάντα είναι φθηνότερος από τους παίκτες.

Η ΑΕΚ κινδυνεύει να πέσει θύμα της ταπεινότητάς της. «Τι απαιτήσεις να έχουμε εμείς, οι φτωχοί, που πριν από τρία χρόνια κινδυνεύαμε να διαλυθούμε;». Εδώ υπάρχει μεγαλύτερη λογική, που υπάρχει κίνδυνος, όμως, να μετατραπεί σε κακομοιριά. Η οποία έχει αρχίσει να φαίνεται στις αντιδράσεις των οπαδών της. Το να πανηγυρίζεις την πρώτη νίκη σου απέναντι σε μια ομάδα που αγωνίστηκε με 10 παίκτες για 70 λεπτά και αναγκάστηκες να κλειστείς στην άμυνα και να κάνεις καθυστέρηση για να μη σε ισοφαρίσουν, είναι σαν να στήνεις γιορτή επειδή έβγαλες τα νερά από το πλημμυρισμένο υπόγειό σου. Ανακούφιση για το ότι ξεπέρασες τη ζημιά, ναι. Πανηγυρισμός, όμως, για το ότι δημιούργησες κάτι, όχι.

Πηγαίνοντας στον πέμπτο αγώνα των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ, ο Ολυμπιακός έχει πιθανότητες να περάσει στο ΟΥΕΦΑ αν νικήσει τη διόλου ευκαταφρόνητη Σαχτάρ στο ματς του Καραϊσκάκη. Η ΑΕΚ μπορεί ακόμα και να βγει δεύτερη αν η Μίλαν έρθει με τα δεύτερα και ενδιαφερθεί τυπικά για το ματς στο ΟΑΚΑ, ενδιαφερθεί ουσιαστικά για το ματς στο Μιλάνο με τη Λιλ, ενώ η ίδια νικήσει την Αντερλεχτ στο Βέλγιο. Ο πρώτος θα πρέπει να νικήσει μία μάλλον ανώτερή του ομάδα. Η δεύτερη θα πρέπει να βασιστεί στην αδιαφορία μιας κατά πολύ ανώτερής της ομάδας. Φτάσαμε εδώ όμως και καλά να λέμε. Αν πρέπει να πανηγυρίσουμε για το ότι σε οκτώ ματς οι δύο ομάδες μας πήραν μία νίκη, τρεις ισοπαλίες και τέσσερις ήττες, όχι. Δεν είμαστε καλά.

Από τους θρύλους και τις παραδόσεις της ΕΠΟ ένας από τους γραφικότερους είναι της παράδοσης του χαρτιού των διαιτητών. Υστερα από κάθε ορισμό, το χαρτί από το γραφείο του αρχιδιαιτητή παραδίδεται στα χέρια της πρωθιέρειας. Με αργά και τελετουργικά βήματα, συνοδευόμενη από τις ψαλμωδίες της μάνας και πεθεράς «Ω, εσύ, κόρη και σύζυγος του Νεφεληγερέτη Κατάπτυστου, που το μυστήριο του ορισμού κρατάς στα πάλλευκα χέρια σου, μάτια κακά και βάσκανα μην το δουν πριν εκείνος το κοιτάξει. ΕΠΟ λέγεται…». (σ.σ.: το τελευταίο μέρος ήταν απάντηση στο τηλεφωνείο. Σαν θηλυκός Βαράγκης, διά χειρός της και μόνο φτάνει στο γραφείο του Κατάπτυστου το χαρτί). Κι εκείνος με τον στυλό στο χέρι κοιτάζει και, εν τη σοφία του, αποφασίζει. «Τι τον βάλανε τώρα εκείνον να σφυρίξει; Δεν αντέχω να τους ακούω και αυτή την Κυριακή». Και αφού ο Κατάπτυστος –φτου, φτου να μη βασκαθείτε, πόσο βελτιώθηκε η διαιτησία– διορθώσει τις ατέλειες, το χαρτί με τους ορισμούς επιστρέφει στο γραφείο του αρχιδιαιτητή και ανακοινώνεται.

Απαγορεύτηκαν οι μετακινήσεις οπαδών για τον επόμενο –τουλάχιστον– μήνα. Μέχρι, λοιπόν, να επαναληφθούν, μερικές σκέψεις γι' αυτούς που έχουν την ευθύνη. Τους παράγοντες. Δεν μπορεί να δίνονται εισιτήρια στους συνδέσμους, στον χώρο των συνδέσμων να γίνονται τα επεισόδια και οι παράγοντες να συνεχίζουν να δίνουν επειδή δεν θέλουν να έρθουν σε σύγκρουση με τους οργανωμένους. Τους δημοσιογράφους. Με πρωτοσέλιδα που βρίζουν τους αντιπάλους, με κριτική μόνο σε επιθέσεις των οργανωμένων της άλλης ομάδας και με δικαίωση των δικών μας, του τύπου «να μην ξεχνάμε τι έκαναν κι αυτοί», το μερίδιο είναι μεγάλο και η δικαιολογία «για να πουλάω αυτό πρέπει να κάνω» είναι τόσο σοβαρή όσο να βάζετε ξεβράκωτα 12χρονα στο πρωτοσέλιδο και να λέτε «για να πουλάω στους παιδεραστές τέτοιες φωτογραφίες χρειάζονται». Και περισσότερο από όλους, τους οργανωμένους, που κάπου λάθος το έχουν δει το ποδόσφαιρο και αντί να καταλάβουν ότι είναι ένα παιχνίδι μεταξύ 22 παικτών στον αγωνιστικό χώρο, το βλέπουν σαν μια μάχη ανάμεσα σε δύο κερκίδες.