Ντέιβιντ Μπέκαμ. Ετσι φτιάχνονται τα είδωλα (Sportday / Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Φαντάζομαι ότι τώρα, που για τον Ντέιβιντ Μπέκαμ τα πράγματα στη Ρεάλ Μαδρίτης δεν είναι και τόσο ρόδινα, οι επιλογές που έχει για το μέλλον του είναι περιορισμένες. Μπορεί να αποσυρθεί και να αφιερωθεί στις επιχειρήσεις του ή να κάνει μία ακόμα μεταγραφή, όχι τόσο για να παίξει ποδόσφαιρο όσο για να υποστηρίξει την εμπορική πλευρά της εικόνας του. Αλλωστε τα διαφημιστικά συμβόλαια που έχει υπογράψει -και τα οποία συνεισφέρουν στο εισόδημά του ποσόν πολλαπλάσιο από τα χρήματα που κερδίζει από το ποδόσφαιρο- έχουν αξία μόνο όσο ο Αγγλος ποδοσφαιριστής συνεχίζει να αγωνίζεται.

Ο Μπέκαμ, που προχθές ανακοινώθηκε ότι είναι ο πλουσιότερος ποδοσφαιριστής στο νησί –και στον κόσμο– έχει δύο επιλογές. Ή να γυρίσει στην Αγγλία ή να μετακομίσει στην Αμερική, στην ομάδα του Λος Αντζελες που τον θέλει τόσο πολύ. Στην κινηματογραφική πρωτεύουσα του κόσμου λειτουργεί ένα «υποκατάστημα» της ποδοσφαιρικής ακαδημίας του Μπέκαμ και αξίζει να έχουμε υπόψη μας ότι το ποδόσφαιρο είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο σπορ στις ΗΠΑ.
Επομένως, οι εμπορικές προοπτικές εκεί είναι πολύ καλύτερες. Και αυτό φαίνεται ότι ενδιαφέρει τον Μπέκαμ περισσότερο από οτιδήποτε. Περισσότερο και από το ίδιο το παιχνίδι. Ίσως οι αμοιβές του, σε ένα χώρο όπως το ποδόσφαιρο, στο οποίο οι αμοιβές την τελευταία δεκαετία έχουν εκτοξευθεί στη στρατόσφαιρα, να μην ξενίζουν τόσο.

Για εκείνους, όμως, που παρατηρούν τις αλλαγές και τη συμπεριφορά της κοινωνίας τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον στοιχείο της ιστορίας του Μπέκαμ βρίσκεται στο γεγονός ότι υπήρξε το απόλυτο είδωλο και ο άνθρωπος με τη μεγαλύτερη δημοτικότητα από κάθε άλλον, ιδιαίτερα στη Βρετανία. Και συνεχίζει να γοητεύει και εκτός Βρετανίας.

Τον Οκτώβριο του 2002 το BBC παρουσίασε μία έρευνα του πανεπιστημίου του Λέστερ που έγινε ανάμεσα στους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Βρετανία. Ενα από τα βασικά ερωτήματα προς τους μικρούς μαθητές αφορούσε το σε ποιον θα ήθελαν να μοιάσουν. Το 57% των απαντήσεων των πιτσιρικάδων περιελάμβανε ένα και μόνο όνομα. Ντέιβιντ Μπέκαμ. Το σάιτ με τη φωτό του ποδιού του Μπέκαμ, που κατασκευάστηκε μετά τον τραυματισμό του στο παιχνίδι με τη Λα Κορούνια, πριν από το Μουντιάλ του 2002, δέχτηκε πάνω από 4 εκατομμύρια επισκέψεις μέσα σε 40 μέρες. Οταν ο Μπέκαμ ξύρισε το κεφάλι του, μέσα σε μία νύκτα όλοι οι έφηβοι στη Βρετανία υιοθέτησαν το ίδιο στυλ. Τα ταμπλόιντ, όποτε τον έχουν θέμα, πουλάνε σαν τρελά. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, ο Τόνι Μπλερ, είχε διακόψει συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για να πληροφορηθεί για την κατάσταση του ποδιού του. Μέχρι και η αγγλική έκδοση του περιοδικού «Marie Claire», ενός περιοδικού που ποτέ στο εξώφυλλο δεν παρουσίασε κάποιον άνδρα, έκανε τον Μπέκαμ εξώφυλλο.

Μια παλιότερη έρευνα στη Βρετανία είχε δείξει ότι ο Μπέκαμ είναι το απόλυτο όνειρο, η απόλυτη σεξουαλική φαντασίωση σχεδόν του 60% των Βρετανίδων 16-21 ετών. Ο Αρμάνι είχε δηλώσει πριν από δύο χρόνια ότι είναι το ιδανικό αντρικό μοντέλο. Ο Ντέιβιντ Μπέκαμ είναι νέος, ωραίος, διάσημος, πετυχημένος και παντρεμένος με μία επίσης διάσημη γυναίκα. Την Πος Σπάις, πρώην μέλος του πιο επιτυχημένου γυναικείου συγκροτήματος στη μουσική βιομηχανία. Των Spice Girls.
Και οι δυο τους ενσαρκώνουν το πρότυπο εκείνων που τα ΜΜΕ λατρεύουν να μισούν. Σε έναν κόσμο που τα ΜΜΕ επιβάλλουν πρότυπα και συμπεριφορές, ο Μπέκαμ είναι Η ΕΙΚΟΝΑ.

Στο τελευταίο παιχνίδι της τελευταίας χρονιάς που έπαιξε στη Μάντσεστερ, όταν η Γιουνάιτεντ έχασε μέσα στο «Ολντ Τράφορντ» από την Ντέρμπι, το ενδιαφέρον των μίντια δεν στράφηκε στην ήττα, αλλά στην εμφάνιση του Μπέκαμ στο γήπεδο με τον 5χρονο γιο του. Στα φωτοειδησεογραφικά πρακτορεία δεν έβρισκες φωτογραφίες με τα γκολ του παιχνιδιού. Το ενδιαφέρον δεν βρισκόταν σε αυτά.

Η περίπτωση Μπέκαμ είναι μοναδική όσον αφορά το ποδόσφαιρο, αλλά εξηγήσιμη. Το ποδόσφαιρο, σε όλον τον κόσμο –και όχι μόνο στη Βρετανία-, είναι το κορυφαίο ίσως φαινόμενο μαζικής κουλτούρας. Μιας κουλτούρας της οποίας τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά περιέγραψαν με ακρίβεια ο Αντόρνο και οι κοινωνιολόγοι της σχολής της Φρανκφούρτης.

Σε μια κοινωνία του θεάματος, μία κοινωνία στην οποία η εικόνα κυριαρχεί, δεν μπορούσαν τα πράγματα να ήταν διαφορετικά. Ο Γκι Ντέμπορ στο έργο του «η κοινωνία του θεάματος» σημείωνε ότι «...το θέαμα είναι το Κεφάλαιο σε τέτοιο βαθμό συσσώρευσης, ώστε να μετατρέπεται σε εικόνα...». Ο Μπέκαμ ΔΕΝ είναι ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής που ανέδειξε ποτέ η Βρετανία, αλλά είναι το κορυφαίο είδωλο, που ξεπερνά τα όρια του ποδοσφαίρου.

Ο Μπέκαμ είναι τυπικός εκπρόσωπος της γενιάς που ονομάστηκε «τα παιδιά της Θάτσερ». Μία γενιά που μεγάλωσε αποκομμένη από τις παραδοσιακές βρετανικές αξίες και είναι καταδικασμένη να τρέμει μπροστά στο φάσμα της ανεργίας και της εξαθλίωσης. Και η μόνη αξία που έμοιαζε σταθερή ήταν το χρήμα και η επιτυχία. Η επιτυχία που έγκειται στην αναγνωρισιμότητα.

Την ίδια με αυτή που επιδιώκουν όλοι οι έγκλειστοι στα -ανά τον κόσμο- σπίτια του «μεγάλου αδελφού». Όμως, όσο περισσότερο το ποδόσφαιρο γίνεται κομμάτι της βιομηχανίας του θεάματος τόσο λιγότερο θα μας ανήκει. Γιατί θα πρόκειται για μία κατασκευασμένη ψευδαίσθηση.