Σκοτώνουν τα άλογα πριν γεράσουν (Sportday / Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Oι αγωνιστικές υποχρεώσεις των ομάδων στο Τσάμπιονς Λιγκ ολοκληρώθηκαν, την άλλη εβδομάδα ολοκληρώνονται και οι όμιλοι του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ και μεσολαβεί η χειμερινή διακοπή. Οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις θα ξανάρθουν στο προσκήνιο στις αρχές του Φεβρουαρίου. Για μία ακόμα φορά παρακολουθήσαμε προσπάθειες ποδοσφαιριστών στα γήπεδα, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι αναρωτηθήκαμε και για το όριο της «αγωνιστικής ζωής» αυτών των ποδοσφαιριστών.

Η συζήτηση γι’ αυτό το ζήτημα συνήθως γίνεται πριν ή έπειτα από κάποια μεγάλη διοργάνωση σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Τότε μπορούμε να εντοπίσουμε με ευκολία τα σημάδια της κόπωσης στην αγωνιστική συμπεριφορά των ποδοσφαιριστών. Το συμπέρασμα αυτής της συζήτησης είναι πάντα το ίδιο. Οι αγώνες που αναγκάζονται να δίνουν κάθε χρόνο οι ποδοσφαιριστές είναι πάρα πολλοί. Ειδικότερα οι ποδοσφαιριστές των ισχυρότερων ομάδων, που συχνά έχουν και περισσότερες αγωνιστικές υποχρεώσεις. Στο συμπέρασμα αυτό είχε καταλήξει και η σύνοδος των Ευρωπαίων προπονητών στη Στοκχόλμη, που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2004, δυο μήνες περίπου μετά τον θρίαμβο της Εθνικής μας στην Πορτογαλία.

Ο Αντι Ρόξμπεργκ, διευθυντής ανάπτυξης της ΟΥΕΦΑ, είχε υποστηρίξει τότε ότι η πρόωρη αποχώρηση από τις εθνικές ομάδες μεγάλων ποδοσφαιριστών σε ηλικία, που θα μπορούσε να είναι ακόμα παραγωγική, οφείλεται στη φυσική και ψυχική κόπωση που νιώθουν οι περισσότεροι, εξαιτίας του μεγάλου όγκου των αγωνιστικών υποχρεώσεων. Η ΦΙΦΑ δεν διαφωνεί με αυτό το συμπέρασμα της διάσκεψης των προπονητών, οι οποίοι παρατήρησαν ότι η απόδοση των ποδοσφαιριστών πρώτης γραμμής στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002, αλλά και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Πορτογαλίας, δεν ήταν η αναμενόμενη. Στο ίδιο συμπέρασμα είχε καταλήξει στις αρχές του 2005 και η επιτροπή στρατηγικών μελετών της ΦΙΦΑ –βαρύγδουπος τίτλος για μία επιτροπή που δεν έχει να παρουσιάσει και τόσο ριζοσπαστικό έργο- που συμφώνησε ότι πρέπει να μειωθεί ο αριθμός των παιχνιδιών που διεξάγονται κάθε χρόνο σε όλον τον κόσμο. Ο στόχος είναι προφανής. Να μην «καούν» οι ποδοσφαιριστές εν όψει των Παγκοσμίων Κυπέλλων ή των ηπειρωτικών διοργανώσεων. Η εκτίμηση της ΦΙΦΑ είναι ότι για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα, θα χρειαστεί να συμφωνήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι: ποδοσφαιριστές, ομάδες, ποδοσφαιρικές ενώσεις και εθνικές ομοσπονδίες.

Φυσικά και η ίδια η ΦΙΦΑ, που όμως, όπως όλα δείχνουν, κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση. Διότι η εμμονή της στη διοργάνωση του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος συλλόγων δείχνει ότι εκείνο που την ενδιαφέρει περισσότερο είναι τα έσοδα από την πώληση των τηλεοπτικών και διαφημιστικών δικαιωμάτων μίας τέτοιας διοργάνωσης. Οταν η ΦΙΦΑ είχε διοργανώσει εκείνο το ανεκδιήγητο πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα το 2000 στη Βραζιλία, είχε υποστηρίξει πως οι σύλλογοι που θα εκπροσωπούσαν ο καθένας από μία ήπειρο θα μπορούσαν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους, αντιμετωπίζοντας τους καλύτερους. Ποιο ακριβώς είναι το αγωνιστικό κέρδος μιας ομάδας από την Αυστραλία που θα αντιμετωπίζει μία αδιάφορη Αρσεναλ ή Μπαρτσελόνα, για παράδειγμα, που θα πάρει μέρος στη διοργάνωση μόνο για τα χρήματα, είναι ένα ερώτημα στο οποίο όλοι γνωρίζουν την απάντηση. Μόνο η ΦΙΦΑ και αυτός ο απαράδεκτος τύπος, ο Μπλάτερ, κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν και μας βομβαρδίζουν με ένα σωρό μπούρδες.

Ο θάνατος του Καμερουνέζου Μαρκ Βιβιέν Φοέ μέσα στο γήπεδο θέτει ένα οδυνηρό όριο, έστω και συμβολικά, στο ζήτημα της αντοχής του ανθρώπινου οργανισμού. Η πίεση για όλο και περισσότερα έσοδα αναγκάζει τις ομάδες να επιδιώκουν τη συμμετοχή τους σε διοργανώσεις ή τουρνουά που μπορεί μερικές φορές να λειτουργούν ως «φιλικά προετοιμασίας», αλλά ωθούν τους ποδοσφαιριστές στα όριά τους, αναγκάζοντάς τους μερικές φορές να καταφεύγουν στη φαρμακευτική υποστήριξη για να τα βγάλουν πέρα.

Κάτι τέτοιο, όμως, αλλάζει τα χαρακτηριστικά του παιχνιδιού, που παύει να είναι διασκέδαση και αποκτά ανθρωποβόρα χαρακτηριστικά, θυσιάζοντας τον άνθρωπο στον βωμό του κέρδους. Ετσι όμως τα γήπεδα σιγά σιγά θα μεταμορφωθούν σε ρωμαϊκές αρένες, στις οποίες οι ποδοσφαιριστές θα πεθαίνουν για να ικανοποιηθεί η ανάγκη του κοινού για «θέαμα» και των διαφημιστών για τηλεθέαση. Αυτό το ποδόσφαιρο θέλουμε να παρακολουθούμε;

Υπόσχεση για το μέλλον

Δεν νομίζω ότι έχει ιδιαίτερο νόημα να αναλωθεί κάποιος στην κριτική των προπονητικών επιλογών του Σέρα Φερέρ στο προχθεσινό παιχνίδι της ΑΕΚ με την Αντερλεχτ, στις Βρυξέλλες. Δεν νομίζω ότι η νίκη χάθηκε από τις αλλαγές, όσο κι αν πιστεύω ότι ο Σέζαρ έπρεπε να παραμείνει στην ενδεκάδα και ο Λάκης να είχε από την αρχή τη θέση του Κυριακίδη. Η ΑΕΚ θα μπορούσε να είχε κερδίσει το παιχνίδι, αν ο Σέζαρ είχε καταφέρει να σκοράρει στο 7ο λεπτό, όπως ακριβώς θα μπορούσε να είχε χάσει, αν οι Βέλγοι αξιοποιούσαν μία από τις τρεις ευκαιρίες που είχαν στο τελευταίο δεκάλεπτο.

Σε πολλούς κακοφάνηκε η αγωνιστική συμπεριφορά της Μίλαν, που ήταν αδιάφορη στο τελευταίο παιχνίδι της κόντρα στη Λιλ, γεγονός που θεωρήθηκε ως περιφρόνηση στο fair play. Η άποψη του γράφοντος είναι ότι στο σύγχρονο ποδόσφαιρο των εκατομμυρίων δεν υπάρχει χώρος για την ηθική του fair play και για καμία ηθική γενικότερα. Τα πάρα πολλά χρήματα δεν συμβαδίζουν με τις ηθικές αρχές. Και η κατηγορία για την έλλειψη αγωνιστικής όρεξης των Ιταλών μου φαίνεται και λιγάκι υποκριτική. Όλοι παρακαλούν στη φάση των ομίλων να έχουν το τελευταίο παιχνίδι με τον ισχυρό, επειδή μέχρι τότε όλα θα έχουν κριθεί και ο ισχυρός δεν θα «καίγεται» να παίξει, για να πάρει αποτέλεσμα.

Συνυπολογίζω το γεγονός ότι η Μίλαν αυτή την εποχή δεν βρίσκεται και στα καλύτερά της, για να το θέσω διακριτικά. Το έχω ξαναγράψει και παλιότερα ότι το μεγάλο επίτευγμα της σημερινής ΑΕΚ είναι η τιμιότητα με την οποία αντιμετωπίζει τα παιχνίδια της και τον θεατή. Παίζει όσο ξέρει και μπορεί. Δεν παρατάει παιχνίδια και δείχνει ότι βελτιώνεται, γεγονός που ο φίλαθλος και το βλέπει και το εκτιμά. Μάλιστα, η προχθεσινή της εμφάνιση στις Βρυξέλλες, όπου γύρισε ένα παιχνίδι το οποίο ακόμα κι αν το έχανε με κάτω τα χέρια θα περνούσε στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, δείχνει ότι το πνεύμα με το οποίο έχει μπολιάσει την ομάδα του ο Φερέρ είναι αγωνιστικό στο έπακρο. Οι «κιτρινόμαυροι» είναι μία ομάδα που φέτος δίνει διαρκώς υποσχέσεις για ένα μέλλον πολύ καλύτερο και στον δρόμο γι’ αυτό το μέλλον μαζεύουν πολύτιμες εμπειρίες. Τι περισσότερο να τους ζητήσει κάποιος;