Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Αν κρίνω από τα πολλά e-mail που πήρα χθες στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μου (karpetshow@yahoo.gr), υπήρξε πολύς κόσμος που σοκαρίστηκε από την εμφάνιση του ΠΑΟ στο Παρίσι. Ο κόσμος του Παναθηναϊκού δεν μπορεί να χωνέψει ότι από το 2003 και μετά βλέπει σχεδόν κάθε χρόνο έναν τουλάχιστον διασυρμό στην Ευρώπη και μάλιστα από ομάδες όπως η Παρί, η Ουντινέζε και η Βέρντερ Βρέμης, που κάποτε θεωρούνταν κατώτερες των «πρασίνων». Με ρωτούν τι απέγινε η φανέλα του ΠΑΟ. Απαντάω ότι η φανέλα υπάρχει, αλλιώς ο Παναθηναϊκός θα μετρούσε έξι γκολ στο Παρίσι και ίσως ακόμα πιο πολλά στη Βαρκελώνη. Εκτός, όμως, από τη φανέλα, απουσιάζουν πολλά βασικά συστατικά επιτυχίας.

Δεν ήταν λίγοι χθες αυτοί που συσχέτισαν την «τεσσάρα» στο Παρίσι με την κυριακάτικη κατσάδα του Τζίγκερ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι τα λόγια του αφεντικού δεν έπιασαν τόπο. Το ότι αυτό συνέβη είναι προφανές, το γιατί συμβαίνει είναι ενδιαφέρον. Νομίζω ότι η επίσκεψη του Γιάννη Βαρδινογιάννη στην Παιανία είχε τελικά τον χαρακτήρα της ταξιαρχικής επιθεώρησης. Οταν στον στρατό έρχεται ο ταξίαρχος είναι όλα «τζετ». Ολα λάμπουν και οι φαντάροι «πετάνε». Ομως αν το στρατόπεδο είναι λίγο χημείο, με το που τελειώνει η επιθεώρηση συνεχίζεται το σορολόπ.

Ντέρμπι

Η φανέλα του Παναθηναϊκού στην Ευρώπη είναι αξιοσέβαστη. Τη δεκαετία του '90 κάθε φορά που ο ΠΑΟ κληρωνόταν με τη Γιουβέντους θυμάμαι τον Μπονιμπέρτι να τονίζει στη RAI ότι πρόκειται για ευρωπαϊκό ντέρμπι. Τον ΠΑΟ τον φοβούνται πιο πολύ από οποιαδήποτε άλλη ελληνική ομάδα. Ομως τις καλές ομάδες δεν τις κάνουν μόνο οι φανέλες, τις φτιάχνει και ο χρόνος.

Χρόνος

Ολες οι ομάδες του ΠΑΟ που διακρίθηκαν στην Ευρώπη δημιουργήθηκαν χάρη στην αξιοποίηση του χρόνου: η ρήση του Γιώργου Βαρδινογιάννη ότι οι ομάδες δεν αγοράζονται αλλά χτίζονται είναι σοφή. Η ομάδα του Πούσκας δεν προέκυψε ως διά μαγείας εκείνη τη χρονιά: είχε αρχίσει να χτίζεται χρόνια πριν και είχε κάποια σπουδαία μεμονωμένα αποτελέσματα ήδη. Ο Παναθηναϊκός του Γκμοχ που έφτασε στον ημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το '86 βασίστηκε στο «παιδομάζωμα» που είχε κάνει ο Δομάζος δύο χρόνια πριν. Ο Γκμοχ βρήκε μια ενδεκάδα, σε αυτή προστέθηκαν κάποιοι παίκτες ποιότητας (ο Ζάετς κι ο Σαραβάκος κυρίως) και η δεμένη αυτή ομάδα θα έπαιζε τελικό αν δεν έπεφτε πάνω στη Λίβερπουλ. Κάποια χρόνια αργότερα, έπειτα από ένα άλλο «παιδομάζωμα» ήρθε ο Οσιμ και γαλούχησε ποδοσφαιρικά κάποιους ταλαντούχους μικρούς: τον Γ.Χ. Γεωργιάδη, τον Δώνη, τον Ουζουνίδη, τον Μαραγκό, τον Καπουράνη και άλλους. Η κλάση του Βαζέχα, του Βάντσικ και του Μπορέλι, η τακτική σοφία του Αποστολάκη και η ικανότητα στον χειρισμό των χαρακτήρων που έδειξε ο Χουάν Ραμόν Ρότσα έφτασαν τον ΠΑΟ μισό βήμα από τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ. Ακολούθησαν οι επιτυχίες της γενιάς των πιτσιρικάδων της Παιανίας. Τους καθιέρωσε ο Κυράστας και τους μονιμοποίησαν οι ευρωπαϊκές επιτυχίες. Οι πιο πολλοί έπαιζαν μαζί ήδη από το 1999, κάποιοι είχαν περάσει και από τις ομάδες Νέων: το βέβαιο είναι ότι όταν βρέθηκαν στην πρώτη ομάδα ήδη γνωρίζονταν. Από το 2001 έως το 2003 ο ΠΑΟ άλλαζε προπονητές, όμως ο χρόνος αξιοποιείτο δημιουργικά επειδή υπήρχε ραχοκοκαλιά: οι παίκτες έπαιζαν με κλειστά μάτια, είχαν ένα δεδομένο τρόπο παιχνιδιού, ήταν απόλυτα δεμένοι.

Κουπί

Οι ομάδες αυτές είχαν πρωταγωνιστές καταξιωμένους στον χρόνο. Την ενδεκάδα του Γουέμπλεϊ κάθε καλός Παναθηναϊκός την ξέρει απ' έξω. Το ίδιο και την ενδεκάδα της ομάδας του Γκμοχ. Η ενδεκάδα του Ρότσα ήταν επίσης σχεδόν πάντα η ίδια, όπως πάντοτε ίδιοι ήταν οι πρωταγωνιστές του τελευταίου ΠΑΟ που διακρίθηκε στην Ευρώπη: ο Νικοπολίδης, ο Γκούμας, ο Μπασινάς, ο «Κάρα», ο «Λύμπε», ο Φύσσας, ο Χένρικσεν, ο Βαζέχα, τραβούσαν κουπί στα δύσκολα.

Αλλάζει

Από το 2003 και μετά ο ΠΑΟ αλλάζει ασταμάτητα και τόσο πολύ, που σου δίνει την εντύπωση ότι δεν ψάχνει ούτε «σημαίες» ούτε σταθερές αξίες. Από την ομάδα που κέρδισε το νταμπλ υπάρχουν μόνο ο Γκούμας, ο Παπαδόπουλος κι ο Εκι, που έπαιξε μισή χρονιά. Ο Ζουτάουτας, ο Μάριτς, ο Μινχ, ο Χένρικσεν και ο Μίκαελσεν είναι πρώην ποδοσφαιριστές, ο Ολισαντέμπε σχεδόν τέτοιος. Ο Νικοπολίδης και ο Κωνσταντίνου παίζουν στον Ολυμπιακό, ο Μπασινάς κι ο Σεϊταρίδης στην Ισπανία, ο Σαπάνης στην ΑΕΚ, ο Χαλκιάς στον Αρη, ο Κυργιάκος στη Γερμανία, ο Φύσσας στη Σκωτία. Τα δυόμισι τελευταία χρόνια ο ΠΑΟ έχει αλλάξει 30 παίκτες και βάλε! Καλά καλά δεν έχει μείνει τίποτα κι απ' την ομάδα του Μαλεζάνι. Σε αυτήν έπαιζαν ο Γκαλίνοβιτς, ο Δάρλας αριστερό μπακ, ο Μπίσκαν (ή ο Κονσεϊσάο), ο Γκέκας, ο Χαραλαμπίδης (ή ο Βόουτερ), ο Ολισαντέμπε αρχικά και ο Μάντζιος αργότερα: όποιος από αυτούς έμεινε, σήμερα δεν λογίζεται ως βασικός. Κάποιοι άλλοι σήμερα ή παίζουν πλέον σε άλλες θέσεις (Παπαδόπουλος, Σέριτς) ή θεωρούνται πρόβλημα (Βύντρα). Περιττό να επισημάνω ότι δεν αλλάζουν μόνο οι προπονητές, αλλά και οι τριγύρω: οι γυμναστές (θυμάστε τον Σπράι;), ο Οικονομόπουλος, ο Φυλακούρης, ο Αποστολάκης…

Δοκιμές

Ο φετινός ΠΑΟ ξεκίνησε με πέντε νέους παίκτες στην ενδεκάδα του (Σαλπιγγίδης, Μπόβιο, Αντονσον, Ιβανσιτς, Ρομέρο). Στην πορεία άλλαξε τερματοφύλακα επειδή ο Γκαλίνοβιτς τραυματίστηκε, άλλαξε δύο προπονητές και βρήκε δύο (υποψήφιους) πρωταγωνιστές που το καλοκαίρι δεν έκαναν προετοιμασία, τον Γκονζάλες και τον Βίκτορ. Το ότι είναι μια καινούργια ομάδα είναι πασιφανές: μόνο που δεν έχουν καταλάβει στον ΠΑΟ ότι αυτό είναι πρόβλημα. Ακούω ότι τον Ιανουάριο πάνε, λέει, για δυο-τρεις μεταγραφές! Στην πραγματικότητα ο ΠΑΟ θέλει μόνο χρόνο ως ομάδα για να «δέσει» και να σταματήσει να είναι πεδίο δοκιμών.

Μουνιόθ

Ο Μουνιόθ είναι καλός προπονητής, αλλά δεν μπορεί να μάθει στους παίκτες ό,τι δεν διδάχτηκαν στην προετοιμασία: αν μπει κι αυτός στο τριπάκι ότι το καλοκαίρι φεύγει, καληνύχτα. Οταν όλοι και όλα αλλάζουν συνεχώς, στους παίκτες δημιουργείται ένα αίσθημα προσωρινότητας. Στις ταξιαρχικές επιθεωρήσεις όλοι χτυπάνε προσοχές, αλλά κατά βάθος σκέφτονται πόσο τους μένει ακόμα για να φύγουν απ' το στρατόπεδο…

Σενάριο

Επειδή πάνε καλά εισπρακτικά οι ελληνικές ταινίες, έχω γράψει ένα σενάριο και ψάχνω παραγωγό. Επειδή τα γεγονότα είναι τελείως φανταστικά, θα αφήσω μακριά από τα φιλμικά δρώμενα το ποδόσφαιρο και θα χρησιμοποιήσω ως χώρο στον οποίο διαδραματίζονται τα πράγματα την «ομοσπονδία για την εξάπλωση του ξυλικιού» –ώστε να μη θίξω υπολήψεις δημιουργώντας άδικες εικασίες. Σύμφωνα με το σενάριο, κάποτε, ας πούμε το 2015, όταν το ξυλίκι έχει γίνει εθνικό σπορ, ο πρόεδρος μιας ομάδας που πολύ λάτρευε το ξυλίκι (προτείνω να τον παίξει ο Ματ Ντέιμον) επισκέφθηκε τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας για το Ξυλίκι (προτείνω να τον παίξει ο Ρίτσαρντ Γκιρ επειδή είναι όμορφος) και τον ρώτησε γιατί τον «τρώνε» οι διαιτητές. «Δεν σε τρώνε», του είπε, «ιδέα σου είναι. Και για να σου το αποδείξω θα σου βάλω την Κυριακή τον Πατέρα Γιαν Σταμ (προτείνω να τον παίξει ο Ντι Κάπριο), που είναι ο πιο τίμιος». Εφυγε ο πρόεδρος της ομάδας από το γραφείο και προβληματίστηκε. «Γιατί άραγε μου το είπε; Προφανώς για να βρω άκρη». Βάζει, λοιπόν, ένα φίλο του μάνατζερ (προτείνω να τον παίξει ο Τζακ Νίκολσον) και παίρνει τηλέφωνο τον διαιτητή. Ο διαιτητής, που ήταν όντως τίμιος, τρόμαξε και τηλεφώνησε στον αρχιδιαιτητή του ξυλικιού (που θα ήθελα να τον παίξει ο Αντονι Πέρκινς, αλλά δεν γίνεται). «Τι γίνεται», τον ρώτησε, «πουλάμε ματς;». Τρόμαξε ο αρχιδιαιτητής, που ήταν και κύριος, και πήρε τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας για το Ξυλίκι τηλέφωνο. «Τι συμβαίνει;», του λέει. «Από πού κι ως πού ο Πατήρ Γιαν Σταμ ξέρει ότι θα παίξει αυτός; Τι γίνεται; Ο Πατήρ Γιαν Σταμ είναι έτοιμος να μας ξεφωνίσει στους δημοσιογράφους». Θόλωσε ο πρόεδρος και του λέει «βάλε άλλον». «Και θα βγω εγώ να καταγγείλω ότι μια ομάδα πήγε να πιάσει διαιτητή και ότι το ξυλίκι είναι πολύ σοβαρή υπόθεση κι ευτυχώς που υπάρχω εγώ και το προσέχω, διότι όλοι οι πρόεδροι το μόνο που κάνουν είναι να ανακατεύονται με τη διαιτησία. Μάλλον σου διέρρηξαν το γραφείο και είδαν το χαρτί με τα ονόματα των ρέφερι της Κυριακής και δεν το κατάλαβες. Δεν χρειάζεται να μπλέξουμε Αστυνομίες και εισαγγελείς. Μπόρα είναι, θα περάσει. Και μη φοβάσαι τους δημοσιογράφους, δεν μιλάει κανένας. Ολοι περιμένουν πως μόλις βρούμε χρήματα θα τους βγάλω πέντε μεροκάματα και θα είναι όλοι ευτυχισμένοι!».

Ετσι κι έγινε. Στο φινάλε που γράφω ζουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…