Το ποδόσφαιρο και οι λεωφόροι των εκατομμυρίων (SportDay/ Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Αρκετές φόρες, στο τέλος της χρονιάς, όταν ευδοκιμεί η συνήθεια των απολογισμών, εμφανίζονται πολλές ειδήσεις με οικονομικά χαρακτηριστικά από τον χώρο του ποδοσφαίρου. Εκείνο που ξεχωρίζει σε αυτές τις ειδήσεις είναι τα πολλά εκατομμύρια που εμφανίζονται ως κέρδη ή ως αξία ενός επιμέρους στοιχείου του ευρωπαϊκού, κυρίως, ποδοσφαιρικού σύμπαντος. Στο πλαίσιο της υποστήριξης και της θετικής προβολής του ποδοσφαιρικού μάρκετινγκ δεν γίνεται λόγος για έξοδα, ζημίες και ελλείμματα, αναφορές με έντονα αρνητικό περιεχόμενο.
Ανημερα τα Χριστούγεννα, στο βραδινό δελτίο ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης παρουσιάστηκε μια «είδηση» (ίσως επειδή δεν υπήρχαν ειδήσεις) που ήταν γνωστή από το καλοκαίρι και αφορούσε τον ετήσιο συνολικό τζίρο που γίνεται στα ευρωπαϊκά ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα. Το αγγλικό πρωτάθλημα, που έχει και τη μεγαλύτερη συμφωνία τηλεοπτικών δικαιωμάτων, βρίσκεται στην κορυφή με 2 δισ. ευρώ, ακολουθούμενο από το γερμανικό με 1,3, το ιταλικό, το ισπανικό και το γαλλικό. Αυτά τα στοιχεία, παρ' όλο που δεν είναι ψευδή, επί της ουσίας δίνουν τη μισή εικόνα για τη δυναμική ενός πρωταθλήματος.
Ας πούμε, θα ήταν εξαιρετικά διαφωτιστικό να μαθαίναμε ποια είναι τα έσοδα ενός πρωταθλήματος από τις πωλήσεις των τηλεοπτικών δικαιωμάτων του στο εξωτερικό, πόσα χρήματα δαπανούν οι ομάδες για μεταγραφές και πόσα από αυτά κατευθύνονται στο εξωτερικό, να βλέπαμε συγκρίσεις των μεταγραφικών τζίρων τα τελευταία χρόνια και τις οικονομικές ζημίες που έχουν οι ομάδες που μετέχουν στο πρωτάθλημα. Με την ευκαιρία, να συμπληρώσω ένα στοιχείο για την οικονομική δυναμική του αγγλικού πρωταθλήματος που μάθαμε μία εβδομάδα πριν, αλλά δεν το πρόλαβε το δελτίο ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης. Από την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων του αγγλικού πρωταθλήματος οι ομάδες της Πρέμιερσιπ θα εισπράξουν 600 εκατομμύρια ευρώ, ποσόν που είναι διπλάσιο από την προηγούμενη συμφωνία.
Ετσι κι αλλιΩΣ, είναι εντυπωσιακό στοιχείο να διαβάζεις ή να ακούς ότι η Τσέλσι, από τον καιρό που την ανέλαβε ο Αμπράμοβιτς, ξόδεψε 387 εκατομμύρια στερλίνες για μεταγραφές, το 1/3 του ποσού που ξόδεψαν όλες οι ομάδες της Πρέμιερσιπ μαζί την ίδια περίοδο, αλλά σπάνια διαβάζεις ότι πέρυσι είχε 207 εκατομμύρια ζημίες, που θα είχαν γονατίσει την ομάδα αν δεν υπήρχε το πορτοφόλι του Αμπράμοβιτς. Γενικά, στα ΜΜΕ είναι ευκολότερο να μιλούν και να γράφουν για έσοδα, παρά για έξοδα ή ζημίες.
Ενα χαρακτηριστικΟ παράδειγμα αυτής της πρακτικής αποτελεί το επιχειρηματικό πλάνο των Γκλέιζερ για τη Γιουνάιτεντ, το οποίο παρουσίασε αναλυτικά η Εύη Μάνου στο φύλλο της εφημερίδας που κυκλοφόρησε την παραμονή των Χριστουγέννων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλα τα νούμερα που αναφέρονται στο πλάνο των Γκλέιζερ για τον τομέα των εσόδων αποτελούν εκτιμήσεις. Κι αν οι εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιωθούν, όντως θα αποτελούν μια σημαντική αύξηση των εσόδων της ομάδας υπό τη διαχείριση των Γκλέιζερ. Μια διαχείριση που ευνοείται από τη νέα συμφωνία τηλεοπτικών δικαιωμάτων που υπέγραψαν οι ομάδες της Πρέμιερσιπ, γεγονός που σημαίνει μια αύξηση εσόδων γύρω στο 17%, ενώ θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι στα έσοδα συνεισφέρουν σημαντικά η αύξηση των πριμ του Τσάμπιονς Λιγκ που αποφάσισε από φέτος η ΟΥΕΦΑ αλλά και η μεγαλύτερη χωρητικότητα του «Ολντ Τράφορντ» κατά 7.500 θέσεις. Και οι τρεις αυτές περιπτώσεις μεγιστοποίησης των εσόδων δεν οφείλονται σε ενέργειες των Γκλέιζερ.
ΑυτΟ που έκαναν οι Αμερικανοί, με το οποίο αυξάνονται τα έσοδα, αφορά πρώτα απ' όλα την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου σε πρώτη φάση κατά 12,5%. Με την προβλεπόμενη αύξηση ανά έτος της τιμής του εισιτηρίου κατά 5%, την περίοδο 2012-13 το εισιτήριο της Γιουνάιτεντ για ένα ματς της Πρέμιερσιπ θα κοστίζει 38 στερλίνες, ενώ την τελευταία χρονιά πριν οι Αμερικανοί αναλάβουν την ομάδα το κόστος του εισιτηρίου ήταν 21,5 στερλίνες. Επίσης, οι Αμερικανοί έκαναν 35 απολύσεις υπαλλήλων της ομάδας από τον καιρό που ανέλαβαν και προβλέπεται να ακολουθήσουν άλλες 25 περίπου και η μετατροπή ορισμένων θέσεων πλήρους σε μερικής απασχόλησης.
ΠαρΑλληλα, οι Γκλέιζερ διέκοψαν τη χορηγία με τη Vodafone, που έφερνε στο ταμείο των «κόκκινων διαβόλων» 13,5 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, και έκλεισαν τη διαφήμιση της φανέλας στην αμερικανική ασφαλιστική εταιρεία AIG -στην οποία έχουν μετοχές- αντί του ποσού των 19,5 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Εδώ, πιθανώς θα παιχτούν και κάποια λογιστικά παιχνίδια, που είναι δύσκολο να τα ανακαλύψει κάποιος. Πρέπει να σημειωθεί ότι το επιχειρηματικό πλάνο των Γκλέιζερ δεν κάνει πουθενά καμία αναφορά στα λειτουργικά έξοδα του συλλόγου, τα χρέη εξυπηρέτησης του δανείου που πήραν για να αγοράσουν την ομάδα και φυσικά δεν προβλέπει την παρουσίαση κανενός είδους ισολογισμού που να δείχνει την πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών της ομάδας, ένα χρόνο μετά την εξαγορά της.
ΘυμΙζω ότι όταν οι Γκλέιζερ ανέλαβαν την ομάδα η πορεία των κερδών ήταν πτωτική, ενώ μετά την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους τους με τις τράπεζες είναι υποχρεωμένοι προκειμένου να αποπληρώσουν το χρέος να καταβάλλουν ετησίως περίπου 70 εκατομμύρια στερλίνες. Απ' όλα αυτά τα στοιχεία, το μόνο σίγουρο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι με την τεράστια αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων, το μεγαλύτερο κόστος της εξαγοράς της ομάδας θα το πληρώσουν οι φίλαθλοί της. Λογικό. Στον καπιταλισμό δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Μόνο ευκαιρίες.