Ο πρόεδρος-πατερούλης, το καράβι και οι επενδύσεις (Sportday / Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Tο ποδόσφαιρο στην Ελλάδα ήταν, είναι και θα συνεχίσει για πολλά χρόνια ακόμα να είναι προεδροκεντρικό. Ο πρόεδρος-πατερούλης που για όλα φροντίζει, πληρώνει τους πάντες -πράγμα που συμβαίνει συχνά με καθυστέρηση-, στέκεται ψηλά και ο λόγος του είναι η τελευταία καταφυγή των πιστών οπαδών. Ο Σωκράτης Κόκκαλης είναι η χαρακτηριστικότερη περίπτωση του πατερούλη-προέδρου, μόνο που πρόκειται για μία περίπτωση που έχει συγκεντρώσει τον υψηλότερο βαθμό των θετικών χαρακτηριστικών, όπως και των αρνητικών.

Είναι οπαδός της ομάδας της οποίας κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών, τη διοικεί μέσω ανθρώπων που εμπιστεύεται απολύτως, οι προσωπικές του παρεμβάσεις εκδηλώνονται μόνον όταν υπάρχουν κρίσεις, τα εύσημα των επιτυχιών πηγαίνουν πάντα σε αυτόν, για τις αποτυχίες η ευθύνη ανήκει σε άλλους, ο συναισθηματισμός του σχεδόν πάντα θολώνει την κρίση του, προστατεύει τους φανατικούς οπαδούς της ομάδας, στους οποίους έχει δώσει βήμα έκφρασης στον τηλεοπτικό σταθμό που ελέγχει, ακούει -όσο αυτό συμβαίνει- μόνο όσους βρίσκονται γύρω του, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι «οι σύμβουλοι» μπορεί να μη γνωρίζουν το θέμα για το οποίο εκφράζουν άποψη, είναι θιασώτης της αρχής «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», δίνει σπανιότατα συνεντεύξεις και όταν το κάνει σημαδεύει τον μεγάλο αντίπαλο, κρατά την προσωπική του ζωή μακριά από τα αδιάκριτα μάτια, δεν διστάζει ποτέ και επιδιώκει τη μετωπική αντιπαράθεση και την πόλωση όταν τον συμφέρει, μιλά στη γλώσσα του μέσου οπαδού, έχει πάρα πολύ καλές σχέσεις με την κυβέρνηση (ή μάλλον η κυβέρνηση επιδιώκει να έχει καλές σχέσεις μαζί του), η συμπεριφορά του δείχνει έναν αλαζονικό χαρακτήρα και γελά σαν τον Αγιο Βασίλη, πράγμα που δεν είναι καθόλου κακό όταν είσαι ο Αγιος Βασίλης.

Ο πρόεδρος του Ολυμπιακού θεωρείται ο αρχιτέκτονας της δεκαετούς σχεδόν κυριαρχίας της ομάδας στο εσωτερικό, ενώ παραδόξως οι προπονητές, που κατά καιρούς έχει ο ίδιος επιλέξει, ευθύνονται για το ευρωπαϊκό «ναυάγιο» των «ερυθρολεύκων». Η νέα αλλαγή προπονητή στον πάγκο των Πειραιωτών -και όλο το επικοινωνιακό καρναβάλι που συνόδευσε αυτή την αλλαγή- φωτογραφίζει τόσο τις προθέσεις του για το επόμενο διάστημα όσο και τον τρόπο που θα χειριστεί τα ζητήματα της ομάδας. Κατ’ αρχάς, δεν θα πρέπει να περιμένει κάποιος εντυπωσιακές αλλαγές στον Ολυμπιακό.

Ποτέ, άλλωστε, με τον Σωκράτη Κόκκαλη οι αλλαγές στον Ολυμπιακό δεν ήταν εντυπωσιακές, δομικές, εκ βάθρων δηλαδή. Δεύτερον, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι όσο ο κύριος όγκος των επιχειρηματικών συμφερόντων του προέδρου του Ολυμπιακού μετατίθεται στο εξωτερικό, τόσο και θα μειώνεται η σημασία που ο ίδιος απέδιδε, παλιότερα, στην ομάδα και γενικότερα στο brand name Ολυμπιακός. Τρίτον, επιχειρηματικά και όσο και να βελτιωθεί η λειτουργία της ομάδας-επιχείρησης, λόγω του μεγέθους και της ιδιομορφίας της ελληνικής ποδοσφαιρικής αγοράς, στα έσοδα και την επιχειρηματική επέκταση υπάρχει μία οροφή. Και όσο υπάρχει αυτή η οροφή, δεν βλέπω για ποιο λόγο ο ιδιοκτήτης της ομάδας να ξοδέψει περισσότερα απ' όσα θα εισπράξει.

Για να περάσει τη φάση των ομίλων ή για να κάνει την περίφημη νίκη εκτός έδρας; Αυτά μπορεί να τα καταφέρει κάποια στιγμή και χωρίς μεγάλα οικονομικά ανοίγματα. Η ομάδα του Μπάγεβιτς, που έμεινε τρίτη με 10 βαθμούς, παραλίγο να τα κατάφερνε. Ακόμα κι αν υιοθετηθεί ένα μοντέλο διοίκησης της ομάδας με έναν τεχνικό διευθυντή, δεν θα φέρει τίποτα καινούργιο, αφού θα πρόκειται για μία αλλαγή κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του ιδιοκτήτη της ομάδας του Πειραιά, που μπορεί να κάνει τη δουλειά του με προπονητές ή τεχνικούς διευθυντές σαν τον Λεμονή για παράδειγμα. Ετσι είναι. Τα μικρά καράβια στις μεγάλες θάλασσες δεν μπορούν να έχουν μεγάλες φιλοδοξίες. Και στη μεγάλη θάλασσα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, ο Ολυμπιακός είναι μικρό καράβι. Ο πρόεδρός του, ο οποίος κουμαντάρει κι άλλα μεγάλα επιχειρηματικά καράβια, το ξέρει. Το ζήτημα είναι να το καταλάβουν και όλοι οι άλλοι που ζητούν μεγάλες επενδύσεις.

Το «ακριβό» νερό

Συνήθως, στο τέλος κάθε χρόνου, κυκλοφορούν διάφορες εκθέσεις ή εκτιμήσεις από διάφορα think tanks για ζητήματα, χώρες ή πρόσωπα που θα επηρεάσουν, θετικά ή αρνητικά, την εξέλιξη της ανθρωπότητας στο μέλλον. Από πάρα πολλούς επιστήμονες έχει ειπωθεί ότι το νερό πρόκειται να εξελιχθεί στον πολυτιμότερο φυσικό πόρο, η αξία του οποίου μπορεί και να ξεπεράσει εκείνη του χρυσού.

Αυτή η εκτίμηση επιβεβαιώθηκε και φέτος με μία σειρά σχετικών εκθέσεων που έδωσαν στη δημοσιότητα τόσο ο ΟΗΕ όσο και άλλοι μεγάλοι διεθνείς οργανισμοί. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, αν διατηρηθεί ο σημερινός ρυθμός κατανάλωσης, τότε το 2025 τα 5 από τα 7,9 δισεκατομμύρια κατοίκων του πλανήτη θα κατοικούν σε περιοχές που θα υπάρχει σπανιότητα νερού. Σήμερα, περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό, πόσιμο νερό. Μία από τις χώρες που θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα ύδρευσης θα είναι και οι ΗΠΑ, όπου, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, οι πολίτες ξοδεύουν κατά μέσον όρο 400 εκατ. λίτρα νερού ημερησίως, την ώρα που οι Βρετανοί ξοδεύουν 135 και οι κάτοικοι του Tρίτου Kόσμου μόλις 10.

Αν η σημερινή εικόνα κατανάλωσης νερού διατηρηθεί και τα επόμενα χρόνια, τότε υπολογίζεται ότι το 2013 τουλάχιστον 35 πολιτείες των ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν σοβαρότατες ελλείψεις νερού. Και όταν κάτι τόσο πολύτιμο σπανίζει, η τιμή του εκτοξεύεται στα ύψη. Ηδη πάρα πολλές μεγάλες εταιρείες έχουν αρχίσει να επενδύουν τεράστια χρηματικά ποσά στις αγορές μεταφοράς, εμφιάλωσης και αποθήκευσης νερού, τεχνολογιών καθαρισμού, αφαλάτωσης και ύδρευσης, προσδοκώντας σε μεγάλα κέρδη στο μέλλον.

Σύμφωνα με αισιόδοξες εκτιμήσεις, η αξία αυτής της αγοράς του νερού ξεπερνάει σήμερα τα 400 δισεκατομμύρια δολάρια. Η βιομηχανία του νερού παραμένει ακόμα κατακερματισμένη και δεν έχουν αναδυθεί ακόμα οι παντοδύναμες πολυεθνικές, οι οποίες είναι σίγουρο ότι θα εμφανιστούν στο μέλλον, μια και οι διαδικασίες συγχωνεύσεων και εξαγορών στη συγκεκριμένη αγορά προχωρούν με πολύ γρήγορο ρυθμό. Και, όπως φαίνεται, καλά τα έλεγε ο ποιητής Μιχάλης Κατσαρός όταν έγραφε «πάρτε μαζί σας νερό. Το μέλλον μας θα έχει ξηρασία».