Το τέλος των «galacticos» (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Την περασμένη Παρασκευή –νομίζω– κυκλοφόρησε στα πρωτοσέλιδα των ισπανικών εφημερίδων η λίστα των υπό παραχώρηση ποδοσφαιριστών της Ρεάλ Μαδρίτης. Αν τους μέτρησα σωστά, πρέπει να είναι συνολικά 16. Υπάρχουν μέσα στη λίστα αυτήν παίκτες για όλα τα γούστα. Ο Ρομπέρτο Κάρλος και ο Σαλγάδο. Ο Μπέκαμ και ο Κασάνο. Ο Ραούλ και ο Γκούτι. Δεν νομίζω ότι θα φύγουν όλοι –απλώς η εταιρεία ανακοίνωσε ότι όποιος σύλλογος ανά την υφήλιο ενδιαφέρεται για κάποιον, δεν έχει παρά να καταθέσει την πρότασή του. Στην πραγματικότητα, η λίστα αυτή δεν ήταν παρά η επισημοποίηση του τέλους των πάλαι ποτέ «galacticos».

Οι «galacticos» ήταν το πιο ενδιαφέρον και συνάμα το πιο παράλογο σχέδιο ομάδας που έγινε ποτέ. Η Ρεάλ Μαδρίτης ήταν ανέκαθεν μια ομάδα αστεριών. Στην ιστορία της «Βασίλισσας» η αναζήτηση, η απόκτηση και η λατρεία του μεγάλου παίκτη είναι κανόνας. Από τον καιρό που οι Μαδριλένοι έκλεβαν από την Μπαρτσελόνα τον Ντι Στέφανο καταλάβαινε κανείς τις προθέσεις και τη στρατηγική τους: η Ρεάλ Μαδρίτης υπάρχει για να φιλοξενεί μεγάλους παίκτες και να γίνεται ακόμα πιο μεγάλη μαζί τους. Σε αυτήν έτρεξε φεύγοντας από την Ουγγαρία ο Πούσκας, βρήκε καταφύγιο μετά τα μεγάλα του προβλήματα ο Ρονάλντο, τέλειωσε την καριέρα του ο Ζιντάν. Στη Μαδρίτη πάντοτε περίμεναν τους μεγάλους παίκτες και πάντοτε τους φέρονταν με τον καλύτερο τρόπο.

Κανόνας

Το πείραμα των «galacticos» μπορούσε να γίνει μόνο εκεί. Από την ιστορία της Ρεάλ Μαδρίτης δεν λείπουν οι γηγενείς σπουδαίοι ποδοσφαιριστές: ίσα ίσα που οι Ραούλ, οι Χουανίτο και οι Σαντιλιάνα είναι κανόνας. Ομως ελάχιστες από τις μεγάλες ομάδες της «Βασίλισσας» δεν βασίστηκαν σε ξένους που έκαναν τη διαφορά. Μερικοί από τους ξένους αυτούς αποκτήθηκαν για τη χαρά της εξέδρας, άλλοι μεγάλωσαν με τον σύλλογο κι άλλοι πήραν στα χέρια τους την κατάσταση με το που πάτησαν το πόδι τους στη Μαδρίτη: σχεδόν όλοι, όμως, υπήρξαν καθοριστικοί. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ρεάλ επέστρεψε στην κορυφή της Ευρώπης λίγο μετά την απόφαση Μποσμάν και τη συνακόλουθη κατάργηση των περιορισμών σε ό,τι αφορά τον αριθμό των ξένων παικτών που μια ομάδα μπορεί να χρησιμοποιεί. Η Ρεάλ διάλεξε γρήγορα καλούς ξένους παίκτες επειδή σε τέτοιους είχε μάθει παραδοσιακά να στηρίζεται. Οταν το 1998 στο Αμστερνταμ κέρδισε το Τσάμπιονς Λιγκ, για πρώτη φορά έπειτα από 38 ολόκληρα χρόνια είχε στη σύνθεσή της επτά ξένους παίκτες και ο Χάινκες είχε αφήσει σε εκείνο το ματς εκτός ενδεκάδας τον Σούκερ, που ήταν το βασικό φορ της!

Ιδέα

Δεν ξέρω πώς γεννήθηκε η ιδέα των «galacticos», καταλαβαίνω όμως ότι θα μπορούσε να γεννηθεί μόνο εκεί. Η Ρεάλ, αποκτώντας για τρία χρόνια όποιον σπουδαίο ποδοσφαιριστή υπήρχε στο μεταγραφικό παζάρι, έδειχνε ουσιαστικά συνέπεια απέναντι στην ιστορία της: είναι ο μόνος σύλλογος στον κόσμο με τόσο κοσμοπολίτικη νοοτροπία. Το σχέδιο ήταν απλό: έγινε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί μια ομάδα από σούπερ σταρ, στην οποία αυτοί θα μετράνε πιο πολύ από τους προέδρους, τους προπονητές και τον κόσμο. Οπλο για τη δημιουργία της ήταν τα χρήματα και η γοητεία της «Βασίλισσας»: μόνο στη Μαδρίτη θα μπορούσαν να πείσουν όλους αυτούς τους μεγάλους παίκτες (τον Ρομπέρτο Κάρλος, τον Ρονάλντο, τον Ζιντάν, τον Οουεν, τον Μπέκαμ, τον Ραούλ κ.ά.) ότι μπορούν να συνυπάρξουν στην ίδια ενδεκάδα χωρίς το παραμικρό πρόβλημα. Στο μυαλό του κάθε ποδοσφαιριστή η Ρεάλ είναι ένα είδος Ελ Ντοράντο, ένας τόπος προορισμού. Σε μια τέτοια ομάδα κανείς δεν θα μπορούσε να πει όχι.

Πρόταση

Δεν θυμάμαι ποτέ στο παρελθόν κάτι ανάλογο. Η Ρεάλ Μαδρίτης των «galacticos» υπήρξε ουσιαστικά μια πρόταση ποδοσφαίρου που καταργούσε ή ξεπερνούσε όσα ξέραμε: δεν υπήρχε καμία ιεραρχία μπροστά στους παίκτες! Για τρία χρόνια οι προπονητές, οι τεχνικοί διευθυντές, οι μάνατζερ, οι παράγοντες εξαφανίστηκαν ως διά μαγείας από τον χάρτη: θα πρέπει να είσαι πολύ φανατικός με την ιστορία της «Βασίλισσας» για να θυμάσαι ποιος τους προπόνησε όλους αυτούς και για πόσο καιρό. Είναι σχεδόν αδύνατο να μπορείς να αραδιάσεις τα ονόματα όλων όσοι μπλέχτηκαν στους διοικητικούς σχεδιασμούς. Κάποια στιγμή πέρασαν από τον πάγκο ο Λουξεμπούργκο, ο Καμάτσο, ο Κεϊρόζ –τους θυμόμαστε μόνο και μόνο επειδή απέτυχαν. Σίγουρα στην ιστορία της δημιουργίας της μοναδικής αυτής ομάδας έπαιξαν ρόλο ο Βαλντάνο, ο Σάκι, ο Μπουντραγκένιο, αλλά ως κομπάρσοι. Το μόνο που απέμεινε στη μνήμη είναι αποκτήματα, χρήματα και προσδοκίες: η ιστορία του συλλόγου, κατά κάποιον τρόπο, έπαψε να γράφεται με τίτλους κι άρχισε να γράφεται με μεταγραφές!

Καθοδήγηση

Προέκυψε η συνταγή της απόλυτης ανισορροπίας: μια ομάδα με σταρ που ήταν αδύνατο να δεχτούν καθοδήγηση επειδή δεν είχαν αποκτηθεί με βάση τις αγωνιστικές ανάγκες, αλλά αποκλειστικά και μόνο για το όνομά τους. Το ακόμα πιο παράδοξο της ιστορίας είναι ότι το ίδιο διάστημα η Ρεάλ Μαδρίτης έβγαζε και κέρδη –όμως ούτε η ανταποδοτικότητα της επένδυσης μπόρεσε να φέρει ηρεμία και τίτλους. Οσο πιο πολλοί ήταν οι μεγάλοι παίκτες τόσο πιο δύσκολη ήταν η αγωνιστική συνύπαρξή τους. Το ποδόσφαιρο ως σπορ και ως κουλτούρα απέναντι σε αυτή την επιχείρηση γιγαντισμού έπαιξε σκληρή άμυνα και τελικά κέρδισε: η Ρεάλ, που σήμερα βγάζει στο σφυρί όσους με υπερηφάνεια απέκτησε τα προηγούμενα χρόνια, είναι η απόδειξη ότι οι ομάδες δεν αγοράζονται, αλλά χτίζονται. Ο,τι συνέβη στη Μαδρίτη είναι μάθημα για όλους.

Αξίες

Σήμερα ο Φάμπιο Καπέλο παιδεύεται να τους βοηθήσει να θυμηθούν τις χαμένες αξίες. «Μπορούμε πάντοτε να αγοράζουμε καλούς παίκτες», έλεγε σε μια χριστουγεννιάτικη συνέντευξή του, «όμως για να φτιάξουμε μια καλή ομάδα έχουμε ανάγκη από αξίες που δεν κυκλοφορούν στην αγορά. Χρειάζονται συγκέντρωση, νοοτροπία νικητή, όρεξη για προπόνηση, κίνητρο, διάθεση για να παίξεις για τον συμπαίκτη σου, όρεξη για να κερδίσεις μαζί του». Δεν ξέρω αν ο Ιταλός θα τους βοηθήσει να αλλάξουν μυαλά –καμιά φορά οι αντιλήψεις είναι τόσο σκληρά ριζωμένες, που, μολονότι δέχεσαι την κριτική, δύσκολα αλλάζεις. Ωστόσο, ένα ανάλογο πείραμα δύσκολα θα το ξαναδούμε.

Κυβίστηση

Δεν είχα μέχρι χθες το απόγευμα την καλύτερη δυνατή ενημέρωση για τα όσα συζήτησαν για τη διαιτησία οι εκπρόσωποι της Σούπερ Λίγκας στο χθεσινό μίτινγκ με τον Βασίλη Γκαγκάτση, ένα όμως είναι βέβαιο από όσα έχω μάθει: ότι ο πρόεδρος της ΕΠΟ, κάνοντας μια μεγαλοπρεπέστατη κυβίστηση, σταμάτησε τους λεονταρισμούς και δέχτηκε σχεδόν τα πάντα. Και τη δημιουργία μιας νέας ΚΕΔ το ερχόμενο καλοκαίρι με αρχιδιαιτητές κοινής αποδοχής με τη Σούπερ Λίγκα και μείωση των διαιτητών από 26 σε 20 και σταθερές διαιτητικές τριάδες και αλλαγή των παρατηρητών και του συστήματος αξιολόγησης –όλα τα δέχτηκε! Ακόμα και την ProZone, για την οποία δεν ήθελε να ακούει!

Οι παριστάμενοι στη σύσκεψη εντυπωσιάστηκαν από την ενδοτικότητα του προέδρου της ΕΠΟ και αναρωτιόταν αν αυτή η ξαφνική αλλαγή οφείλεται σε κάποιο τρικ: οι πιο καχύποπτοι δεν αποκλείουν ο Γκαγκάτσης να δείχνει σήμερα σύμφωνος με ό,τι του προτείνουν για να μπορεί σε μία εβδομάδα, όταν γίνει η σύσκεψη με τους αξιωματούχους της ΟΥΕΦΑ, να επικαλεστεί τις νουθεσίες των Ευρωπαίων παραγόντων και να πει ότι αυτός ναι μεν συμφωνεί, αλλά η ευρωπαϊκή ομοσπονδία δεν επιτρέπει αλλαγές. Συγγνώμη, αλλά δεν τον έχω για τόσο πονηρό.

Στην πραγματικότητα ισχύει αυτό που γράφω εδώ και καιρό: η στιγμή είναι κατάλληλη για να υπάρξουν αλλαγές επειδή η Σούπερ Λίγκα έχει μπροστά της έναν πασιφανώς αδύναμο πρόεδρο. Με εισαγγελικές έρευνες να τρέχουν, με την Ομοσπονδία υπερχρεωμένη, με το υφυπουργείο να του έχει κόψει τα χρήματα, ο Γκαγκάτσης δεν αντέχει κι ένα ανοιχτό μέτωπο με τη Σούπερ Λίγκα: αν χάσει τους παράγοντες των ομάδων κι αν ανοίξει μέτωπα δεν θα αντέξει. Το γλείψιμο των ημέτερων δημοσιογράφων και τα αφιερώματα των αθλητικών εφημερίδων στην τάχα μου δύναμή του είναι ωραία παραμύθια της Χαλιμάς: η αλήθεια είναι ότι τα οικονομικά της Ομοσπονδίας είναι σε τραγική κατάσταση, οι αδυναμίες οργάνωσης της ΕΠΟ εξακολουθούν να είναι τεράστιες και η πολιτική βοήθεια από το ΠΑΣΟΚ δεν φτάνει για να καλυφθούν οι τρέχουσες υποχρεώσεις. Ο Γκαγκάτσης ένα μόνο θέλει: χρόνο, μπας και γλιτώσει από τον Ορφανό. Και για να βρει χρόνο θα τα δώσει όλα. Ο,τι τουλάχιστον του απέμεινε…