Για τα μάτια του κόσμου (SportDay / Αντώνης Πανούτσος)

Η ρήτρα μπαίνει σαν όρος αυτόματης προέκτασης ή λύσης του συμβολαίου. Είτε εξασφαλίζοντας ότι μια ομάδα θα μπορεί να ανανεώσει αυτομάτως το συμβόλαιο ενός παίκτη, όπως στην περίπτωση του Μπόβιο, είτε εξασφαλίζοντας μια ομάδα ότι θα πάρει ένα συγκεκριμένο ποσόν σε περίπτωση που μια ομάδα θέλει τον παίκτη. Η χρήση της ρήτρας δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ανήθικη κίνηση. Γι' αυτό μπαίνει στα συμβόλαια, για να μπορεί να τη χρησιμοποιεί όποιος ενδιαφέρεται. Επίσης ένας παίκτης χωρίς μάνατζερ μπορεί να ισχυρισθεί ότι δεν πρόσεξε τα μικρά γράμματα στο συμβόλαιό του και το ύψος της ρήτρας. Ενας επιχειρηματίας όπως ο Τσακίρης, όταν υπέγραφε το συμβόλαιο με τον Ενσαλίβα, είναι απίθανο να μην ήξερε τους όρους του, αφού αυτός το πρότεινε. Εάν βάλανε 400 χιλιάδες ρήτρα για το σπάσιμο του συμβολαίου, δεν μπορεί παρά να οφείλεται στο ότι και ο Τσακίρης σκέφτηκε αυτό που σκεφτόταν όλη η Ελλάδα όταν ο Ενσαλίβα εμφανιζόταν. Ενας Καναδός με καταγωγή από το Μαλάουι, που παίζει στην τρίτη κατηγορία της Γερμανίας στα 25 του, μήπως διακρίνω μια φοράδα να αφοδεύει σε ένα αλώνι; Αυτή είδε και ο Τσακίρης και δεν κάθισε να ασχοληθεί με τη ρήτρα του συμβολαίου του Ενσαλίβα. Αλλά και να ασχολιόταν, τι θα μπορούσε να κάνει; Να βάλει ρήτρα οκτώ εκατομμυρίων, όπως έκανε η ΑΕΚ στο συμβόλαιο του Σάββα Γκέντσογλου; Τι έφαγε αυτή η φοράδα και ξαναπάει στο αλώνι;

Η ρήτρα σε ένα συμβόλαιο έχει πάντα σχέση με την αμοιβή του παίκτη. Το θέμα της ρήτρας είχε για πρώτη φορά τεθεί όταν ο Ολυμπιακός είχε βάλει ως ποσόν εξαγοράς συμβολαίου του Πίτερ Οφορίκουε τα 10 δισεκατομμύρια δραχμές. Ηταν το «μπουμ» του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου με την αύξηση των τηλεοπτικών και τα δισεκατομμύρια είχαν γίνει πετσετάκια, αλλά έστω και για εκείνη την πληθωριστική εποχή το ποσόν σκανδάλιζε. Ο Ολυμπιακός, όμως, δήλωνε ότι ήθελε να δέσει τον -ειλικρινά δεν θυμάμαι την ηλικία του εκείνη την εποχή- 12χρονο ή 14χρονο άσο. Είχα λοιπόν ρωτήσει τότε έναν από τους εγκυρότερους νομικούς γιατί όλες οι ομάδες δεν κάνουν κάτι ανάλογο. «Γιατί δεν τους εξασφαλίζει», μου είχε απαντήσει. Και την ίδια απάντηση μου έδωσε και χθες. «Η αμοιβή ενός παίκτη πρέπει να είναι ανάλογη με τη ρήτρα του συμβολαίου. Σε περίπτωση που βρεθεί ομάδα για να ενδιαφερθεί, ο παίκτης μπορεί να καταφύγει στη FIFA και να ζητήσει να προσδιορισθεί αποζημίωση ανάλογη της αμοιβής του, λέγοντας ότι το συμβόλαιό του είναι επαχθές».

Εχει ηθικό δικαίωμα η ΑΕΚ να πάρει τον Ενσαλίβα πληρώνοντας τη ρήτρα του στον Πανιώνιο; Φυσικά, αφού ο Πανιώνιος όρισε το ποσόν. Εχει η ΑΕΚ ηθικό δικαίωμα να «δένει» τον Γκέντσογλου με ρήτρα οκτώ εκατομμυρίων; Αν ο Γκέντσογλου παίρνει διπλάσια από αυτά που κόστισε η μεταγραφή του Σαλπιγγίδη στον Παναθηναϊκό, που είχε υπολογιστεί με τα ανταλλάγματα στα τέσσερα εκατομμύρια ευρώ, ναι. Αν όχι, ούτε ηθικό ούτε νομικό, και η κίνηση δεν μπορεί να γίνεται παρά για να αποκτήσει ο παίκτης αξία στα μάτια του κόσμου.

Η φράση του διπλανού του «... τουλάχιστον αυτός, όταν είχαμε χάσει από τον Ολυμπιακό, είχε τον τσαμπουκά να ρίξει μια κλοτσιά στον Τζόρτζεβιτς» είχε νόημα. Στη μέση του τσαμπουκά με τον Μόρις ο Γιαννάκης το σκέφτηκε ψύχραιμα. Κάτι μουρμούρισε «... σε αυτό έχεις δίκιο, φίλε», αλλά η «πράσινη» αγανάκτηση δεν τον άφηνε να ησυχάσει. «Fuck you». «Fuck you too», απάντησε ο Νασίφ. «Fuck you». Three? Ο τσαμπουκάς πήγαινε να εξελιχθεί σε μάθημα αριθμητικής. Η αγγλική συζήτηση βρισκόταν σε αδιέξοδο. Χρειάστηκε να ακουστεί μια φωνή στη γλώσσα μας. Στη γλώσσα των «300», που αυτοί που μπορούν να μιλάνε στη γη έχουν δικαίωμα να καυχιούνται ότι είναι απόγονοι του Λεωνίδα. «Γιατί βρίζετε, ρε παιδιά;». Από τον περίβολο του ΟΑΚΑ περνούσε ο Πιέρ Εμπέντε.

Τα πάντα γύρω από τη ζωή αυτού του θρύλου του ποδοσφαίρου καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου. Ακόμα και το όνομά του. «Πιέρ» πρέπει να είναι το όνομά του στην πατρίδα του, αλλά στον Παναθηναϊκό όλοι τον φωνάζουν «Πέτρο». Το «Εμπέντε» είναι το nom de guerre του Πιέρ στο ελληνικό πρωτάθλημα. Είναι το όνομα με το οποίο τον αποκάλεσε ο πρώτος δημοσιογράφος που τον υποδέχτηκε στο αεροδρόμιο. Σύμφωνα με το βασικό δημοσιογραφικό αξίωμα «όπως σε φωνάξει ο πρώτος μαλάκας στο αεροδρόμιο, αυτό είναι το όνομά σου», ο «Εμπιντί» -όπως είναι το κανονικό του όνομα- δέχθηκε στωικά να τον φωνάζουν «Εμπέντε». Οπως στωικά αντιμετώπισε κάθε αντιξοότητα όταν ήταν παιδί στο Καμερούν.

Στην πρώτη του προετοιμασία με τον Παναθηναϊκό ένα απόγευμα, εκεί που οι παίκτες ξεκουράζονταν, κάτι στον ιταλικό ουρανό θύμισε στον Πιέρ τις ζούγκλες του μακρινού Καμερούν. «Ημουν επτά χρονών», ξεκίνησε να διηγείται ο Εμπέντε. Ολοι περίμεναν τη συνέχεια. «Είχα πάει μια βόλτα με τους φίλους μου στη ζούγκλα». Οι παίκτες κατάλαβαν ότι το «πάμε ζούγκλα» για τα πιτσιρίκια στο Καμερούν είναι κάτι σαν το «πάμε στο λούνα παρκ» για τα δικά μας. «Ενώ προχωρούσαμε λοιπόν με τα άλλα παιδιά, μπροστά μας εμφανίζεται ένας βόας». Κανένας δεν εντυπωσιάστηκε από την προβλεπόμενη εμφάνιση του συμπαθούς ερπετού. «Ο βόας με πλησιάζει. Ανοίγει το στόμα και με καταπίνει». Εδώ το πράγμα αποκτούσε ενδιαφέρον. «Βρίσκομαι στο στομάχι του. Τότε, όμως, δεν χάνω την ψυχραιμία μου. Παίρνω ένα μαχαίρι που είχα στην τσέπη και κόβω το στομάχι του βόα και βγαίνω έξω». Ολοι αναστέναξαν με ανακούφιση. Πόσα από τα δικά μας τα κακομαθημένα, αντί να ανοίξουν την κοιλιά του βόα με το μαχαίρι τους, δεν θα περίμεναν τη μαμά τους να την ανοίξει. Ολοι αναστέναξαν με ανακούφιση. Εκτός του Τζόρβα, που απλά αναστέναξε με τη σκέψη ότι δεν τις φτιάχνουν τις κοιλιές από τους βόες όπως παλιά, όταν τρώνε τα επτάχρονα να μένουν μέσα και όχι να έρχονται έπειτα από 20 χρόνια στον Παναθηναϊκό για να παίρνουνε τη θέση του δεύτερου τερματοφύλακα.

Το ηλιοβασίλεμα της Βόρειας Ιταλίας έχει κάτι από το ηλιοβασίλεμα του Γιουάντε του Καμερούν. Αυτά τα γλυκά χρώματα που ο άνθρωπος δεν θέλει ποτέ να σβήσουν. Κυρίως όταν είναι δεκάχρονος και μαζί με τους φίλους του κάνει ιππασία στη ζούγκλα. Οπως ο Πιέρ Εμπιντί.

«Εκεί λοιπόν που κάναμε ιππασία με τα παιδιά, εμφανίζεται μια αγέλη από γορίλες», άρχισε να διηγείται ο Πέτρος. «Μας κοίταζαν που περνάγαμε. Ξαφνικά κάνουν μια επιδρομή και ένας γορίλας με αρπάζει και αρχίζει με τους άλλους να τρέχει για τα βουνά. Φτάσαμε στη σπηλιά του. Είχα φοβηθεί. Ξαφνικά, όμως, μια σκέψη μου ήρθε στο μυαλό. Ο γορίλας είχε νομίσει ότι και εγώ ήμουν γορίλας. Κάθισα ήσυχος στη σπηλιά με τους γορίλες μέχρι που βγήκαν για κυνήγι. Τότε έφυγα και εγώ και γύρισα στο σπίτι μου». Οι συμπαίκτες του Πέτρου άφησαν και πάλι ένα αναστεναγμό ανακούφισης. Εκτός από έναν. «Δηλαδή, άσχημα ήταν στη σπηλιά;», σκέφτηκε ο Τζόρβας.

Ο Πιέρ Εμπέντε πρέπει να είναι ο συμπαθέστερος ξένος παίκτης στην Ελλάδα. Θυμάμαι μια φορά που είχαμε καλεσμένο τον Ζαχαρόπουλο στην τηλεόραση με το που είπαμε «Εμπέντε» τού είχε ανοίξει η καρδιά. Και παρά το ότι του αρέσει να κάνει πιο ενδιαφέρουσες τις ιστορίες, ποιος αντέχει την ωμή αλήθεια; Μόνο ο Τσακ Νόρις. Στο μεγαλείο του οποίου είναι αφιερωμένη σελίδα που μπορείτε να βρείτε στο site http://frikipaideia.wikia.com/wiki/Τσακ_Νόρις.

Το λήμμα στον Τσακ Νόρις ξεκινάει με τον γνωστό αφορισμό του Αλμπερτ Αϊνστάιν - «Σας το λέω έτσι απλά, χωρίς λεπτομέρειες, ότι ο μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο Τσακ Νόρις, στον οποίο εγώ προσωπικά, αλλά και η μαθηματική επιστήμη, η φυσική και η σοφία του αιώνα μας χρωστάμε τα πάντα». Η επιστημονική θέση του site είναι ότι ο Τσακ Νόρις υπήρχε πάντα, ότι εμφανίζεται σαν υπερασπιστής της Δύσης στις μάχες του Μεγάλου Αλεξάνδρου αλλά και στην πολιορκία της Κωνσταντινούπολης και ότι από το 1700 γίνεται Αμερικανός. Ανακαλύπτει το Χόλιγουντ και από το '50 και πέρα ασχολείται αποκλειστικά με τον κινηματογράφο «με εξαίρεση την εκστρατεία του στο Βιετνάμ, κατά την οποία αφάνισε 200.000 αντάρτες και σκόρπισε τον τρόμο». Σε μεταφυσικό επίπεδο γράφεται ότι ο Τσακ Νόρις πιθανόν να ήταν μαθητής του Χριστού, από όπου του έχει μείνει και η γαμάτη γενειάδα, και ότι σε πολεμικές τέχνες «έχει μαύρη ζώνη στο καράτε, το κουνγκ φου, το τάε κβον ντο, το σαολίν, ενώ εξαιρετικές είναι οι επιδόσεις του και στο κικ μπόξινγκ».
Το λήμμα τελειώνει με μερικές χρήσιμες πληροφορίες για τον Τσακ Νόρις - «Ο Τσακ Νόρις δεν κοιμάται. Περιμένει». «Ο Τσακ Νόρις έχει μετρήσει ως το άπειρο - δύο φορές». «Ο Τσακ Νόρις δεν φοράει ρολόι γιατί ΑΥΤΟΣ αποφασίζει τι ώρα είναι». «Ο Τσακ Νόρις έδωσε στη Μόνα Λίζα αυτό το χαμόγελο». «Αν γράψετε τη λέξη "Τσακ Νόρις" στο Scrabble, θα νικάτε πάντα». «Ο Τσακ Νόρις κάποτε έφαγε μια τούρτα πριν προλάβουν να του πουν οι φίλοι του ότι ήταν μια στριπτιτζού μέσα». «Το 70% του βάρους των ανθρώπων είναι νερό. Το 70% του βάρους του Τσακ Νόρις είναι το σύστημα αναπαραγωγής του». «Ο Τσακ Νόρις δεν σερφάρει στο Ιnternet, έχει κάθε internet site αποθηκευμένο στο μυαλό του. Κάνει refresh ανοιγοκλείνοντας τα μάτια».

«Ο Chuck Norris έχει φτιάξει κύκλο με μόλις 300 μοίρες». «Αν γράψετε τη λέξη "Τσακ Νόρις" στο Scrabble, θα νικάτε πάντα».