Ενα παγκόσμιο κύπελλο για τους μη έχοντες (SportDay / Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Θυμάμαι πριν από μερικά χρόνια, όταν εργαζόμουν ως ανταποκριτής στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, ένα καλοκαίρι (τότε που δεν υπάρχουν ειδήσεις) ψάχνοντας θέμα για την εφημερίδα μου, ανακάλυψα με ένα συνάδελφο έναν Ιταλό υπάλληλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτός είχε σχεδιάσει μία Esperanto γλώσσα, δανειζόμενος στοιχεία από όλες τις κοινοτικές γλώσσες. Μία παραγωγική προσπάθεια που μπορεί να βοηθούσε τον Ιταλό να ξεπεράσει την αφόρητη πλήξη του Λουξεμβούργου, ιδίως τον χειμώνα, αλλά που δεν προχώρησε καθόλου, παρά τα όσα πίστευε ο ίδιος. Τότε αναρωτήθηκα αν θα μπορούσε να υπάρξει κάποιο υποκατάστατο της Esperanto, που να μην είναι ένα γλωσσικό κατασκεύασμα. Δεν βασανίστηκα και πολύ για την απάντηση. Το ποδόσφαιρο είναι στα αλήθεια μία παγκόσμια γλώσσα που μαζί με την τέχνη μπορούν να μεταφέρουν πολλά μηνύματα και σε πολλές κατευθύνσεις, εξαιτίας της δυναμικής τους. Μία δυναμική που εκμεταλλεύονται και οι οργανωτές του Παγκοσμίου Κυπέλλου των Φτωχών που θα γίνει για πέμπτη συνεχή χρονιά το καλοκαίρι, αυτή τη φορά στην Κοπεγχάγη.

Αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι δημιούργημα του Μελ Γιανγκ, ιδρυτή της σκωτσέζικης μη κυβερνητικής οργάνωσης «Big issue», και του Αυστριακού Χάραλντ Σμιτ. Η ιδιομορφία αυτού του Παγκοσμίου Κυπέλλου είναι ότι σε αυτό διαγωνίζονται μόνον ομάδες αστέγων από όλο τον κόσμο και δεν αγωνίζονται σε γήπεδα, αλλά στον δρόμο. Εκεί ακριβώς όπου «ζουν» οι άστεγοι. Ο Γιανγκ και ο Σμιτ σκέφτηκαν ότι το ποδόσφαιρο και η δυναμική που έχει το δημοφιλέστερο παιχνίδι στον κόσμο θα μπορούσαν να βοηθήσουν ώστε να επανενταχθούν αυτοί οι άνθρωποι στην κοινωνία και να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσής τους.

Η οργάνωση του Γιανγκ, που ονομάζεται streetsoccer, ερευνώντας τα στοιχεία από τις προηγούμενες διοργανώσεις, διαπίστωσε πως από τους παίκτες που πήραν μέρος, ένα ποσοστό 42% βρήκε μόνιμη δουλειά, ένα ποσοστό 56% βελτίωσε τις συνθήκες διαμονής του, ενώ ένα 40% κατάφερε να έχει κάποιας μορφής εκπαίδευση. Τα ποσοστά μπορεί σε κάποιον που δεν έχει συνηθίσει στις εικόνες των αστέγων (οι οποίες μπορεί να μη μεταδίδονται από την τηλεόραση, αλλά υπάρχουν και σε περιόδους εκτός των εορτών, όταν επιδεικνύεται η «φιλανθρωπία» του κράτους) να μη λένε και πολλά πράγματα, αλλά πιστέψτε με, η ζωή στο χαρτόκουτο είναι ένας θάνατος υπό προθεσμία.
Ο Γιανγκ και ο Σμιτ, πάντως, αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα στη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου των Φτωχών, εφόσον το κόστος μιας τέτοιας διοργάνωσης δεν είναι αμελητέο. Για να καλυφθούν τα έξοδα μετακίνησης, διαμονής και διατροφής μίας ομάδας από την Αφρική απαιτείται ένα ποσόν της τάξης των 10 έως 16 χιλιάδων ευρώ. Η ΟΥΕΦΑ, ο ΟΗΕ και η NIKE είναι ανάμεσα στους σπόνσορες της διοργάνωσης και ένα σημαντικό κόστος επωμίζονται και κάποιες μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες που έχουν προγράμματα κοινωνικής δράσης.
Για παράδειγμα στην αγγλική ομάδα, χορηγοί αθλητικού υλικού, γυμναστών και προπονητών είναι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η Αρσεναλ, ενώ η ισπανική βρίσκεται υπό την προστασία της Ρεάλ Μαδρίτης. Στο φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο Φτωχών, με την πρωτοβουλία του περιοδικού «ΓΑΛΕΡΑ» και την υποστήριξη του Ιδρύματος Αστέγων του Δήμου Αθηναίων, θα πάρει μέρος για πρώτη φορά μία ελληνική ομάδα που αποτελούν Ελληνες άστεγοι και πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, το Κουρδιστάν και τη Σομαλία.

Οι διοργανωτές του Παγκοσμίου Κυπέλλου των Φτωχών φιλοδοξούν μέσα στα επόμενα χρόνια να αναδείξουν ακόμη περισσότερο τους σκοπούς του, να το γνωρίσουν σε περισσότερο κόσμο και να συμβάλουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων που ο καπιταλισμός αποφάσισε ότι δεν χρειάζεται πλέον.
Το ποδόσφαιρο, όμως, μπορεί να γίνει το διαβατήριό τους για να γυρίσουν πίσω και να μας θυμίσουν ότι ο άνθρωπος είναι η μόνη ελπίδα για να γίνει ο κόσμος καλύτερος.

Το πετρελαϊκό λόμπι στις ΗΠΑ

Η άνοδος των τιμών του πετρελαίου και τα συνακόλουθα υπερκέρδη των πετρελαϊκών επιχειρήσεων ξαναφέρνουν στην επικαιρότητα τη σκοτεινή σχέση μεταξύ εταιρειών και πολιτικής στις ΗΠΑ.

Οι χρηματοδοτήσεις πολιτικών φορέων και ο επηρεασμός γερουσιαστών (lobbying) είναι μια πολύ διαδεδομένη πρακτική που ακολουθούν οι μεγάλες εταιρείες του πετρελαίου, η παρουσία των οποίων έγινε ακόμη πιο αισθητή όσον αφορά τις επιλογές της αμερικανικής εξωτερικής (Μεσανατολικό) και εσωτερικής (περιβάλλον) πολιτικής τα τελευταία χρόνια. Η εξάρτηση των ΗΠΑ από τις εισαγωγές πετρελαίου κρύβεται πίσω από δύο βασικές ιδεολογικές επιλογές των κυβερνήσεων Μπους: τον «νέο αμερικανικό αγώνα» για έλεγχο στην ουσία των πετρελαιοπηγών της Μέσης Ανατολής - Κεντρικής Ασίας και την αθέτηση των αμερικανικών υποχρεώσεων όσον αφορά τη συνθήκη του Κιότο για την καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Οι εμπειρογνώμονες της αμερικανικής κυβέρνησης εκτιμούν ότι μέχρι το 2025 οι ΗΠΑ πρέπει να εισαγάγουν πάνω από δύο τρίτα του πετρελαίου και αερίου που καταναλώνουν. Και επειδή γύρω από το πετρέλαιο υπάρχουν μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, για τη στήριξη των συμφερόντων τους, οι δέκα μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες δαπάνησαν πάνω από 33 εκατ. δολάρια για τον επηρεασμό (lobbying) του Κογκρέσου. Παράλληλα μέχρι τις 31 Μαρτίου του 2006 είχαν δαπανήσει περισσότερο από ένα εκατομμύριο δολάρια για τη χρηματοδότηση υποψήφιων γερουσιαστών, με προτίμηση κατά 84% στους Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους.

Η ExxonMobil, μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία του κόσμου, «ακούμπησε» 265.050 δολάρια, 90% σε Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους, ενώ η ChevronTexaco έδωσε 167.000 δολάρια, 77% επίσης σε Ρεπουμπλικανούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου για τη Δημόσια Ακεραιότητα (Center for Public Integrity), μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που ασχολείται με την ερευνητική δημοσιογραφία, η πετρελαϊκή βιομηχανία έχει ξοδέψει πάνω από 354 εκατ. δολάρια σε δραστηριότητες επηρεασμού (lobbying) από το 1998. Εχει επίσης «επενδύσει» (ξοδέψει) την ίδια περίοδο περισσότερο από 67 εκατ. δολάρια σε προεκλογικές εκστρατείες, με τις εταιρείες ενέργειας να προτιμούν κατά 73% τη χρηματοδότηση Ρεπουμπλικανών υποψηφίων. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο –ίσως και για μερικούς ακόμη– ο Τζορτζ Μπους είχε εγκρίνει για τις πετρελαϊκές εταιρείες φοροαπαλλαγές, ύψους 7,5 δισ. δολαρίων.