Βερολίνο: 20 χρόνια μετά!

Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Διαβάστε στο κυριακάτικο φύλλο της SportDay ένα μεγάλο αφιέρωμα στο ιστορικό αυτό γεγονός. Γράφουν ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος, ο Αντώνης Καρπετόπουλος, ο Αντώνης Πανούτσος και η Έυη Μάνου.

Το καθεστώς δεν αγάπησε ποτέ το ποδόσφαιρο

Στην καλοστημένη μηχανή παραγωγής υπεραθλητών στην Ανατολική Γερμανία το ποδόσφαιρο δεν είχε κάποια τιμητική θέση. Και δεδομένα η απήχηση που είχε το συγκεκριμένο σπορ στον λαό ήταν που το κράτησε στη ζωή και όχι οι επιτυχίες. Στη λίστα προτεραιότητας το ποδόσφαιρο κατείχε μόλις τη 14η θέση και ήταν τυχερό που δεν ακολούθησε την πορεία του χόκεϊ, το οποίο έπαψε να χρηματοδοτείται και σύντομα εξαφανίστηκε.

Της Εύης Μάνου

Την ίδια τύχη είχε και το βόλεϊ, που με τη δεύτερη θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972 είχε ολοκληρώσει την αναγκαιότητά του για το καθεστώς και πλέον δεν ενδιέφερε. Η κρατική προπαγάνδα προτιμούσε να στηρίζει τα αθλήματα που πρόσφεραν συνεχώς Ολυμπιακά μετάλλια, επιβεβαιώνοντας την κυριαρχία του σοσιαλισμού.

Εκεί βρισκόταν και το πρόβλημα του ποδοσφαίρου. Το σύστημα δεν επιθυμούσε τη δημιουργία ποδοσφαιρικών αστέρων, παρά μόνο επιτυχημένων ομάδων. Μάλιστα, όσοι τολμούσαν να σηκώσουν... μπαϊράκι έπαιρναν σύντομα το μήνυμα. Ο Ματίας Ζάμερ άρχισε να εμφανίζει ηγετικές ικανότητες τον καιρό που αγωνιζόταν στην Ντιναμό Δρέσδης. «Μία μέρα έφεραν στην ομάδα καινούργια παπούτσια», θυμάται. «Τα δικά μου ήταν τρία νούμερα μεγαλύτερα».

Παρά τα καψώνια, η Ανατολική Γερμανία κατάφερε να παράγει ποδοσφαιριστές που μετά την ένωση στελέχωσαν τους συλλόγους της Δυτικής Γερμανίας και την εθνική ομάδα. Ο Αντρέας Τομ, ο Ουλφ Κίρστεν, ο Ματίας Ζάμερ, ο Τόμας Ντολ ήταν οι πρώτοι που αποκαταστάθηκαν. Και ακολούθησαν και οι νεαρότεροι, όπως ο Γιοργκ Χάινριχ, ο Στέφεν Φροιντ, ο Κάρστεν Γιάνκερ, ο Τόμας Λίνκε, ο Αλεξάντερ Τζίκλερ, ο Γενς Γέρεμις και ο Ρενέ Σνάιντερ.

Ωστόσο, η κορυφαία στιγμή για την ενωμένη πια Γερμανία ήρθε το 2006, με το Παγκόσμιο Κύπελλο να φιλοξενείται στα γήπεδά της. Αρχηγός της ο γεννημένος στην Ανατολική Γερμανία Μίχαελ Μπάλακ και μέλη της «νασιοναλμάνσαφτ» επίσης οι μεγαλωμένοι στην DDR Ρόμπερτ Χουτ, Τιμ Μπορόφσκι και Μπερντ Σνάιντερ. Η εικόνα του αρχηγού με την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, η οποία επίσης ανατράφηκε στην ανατολική πλευρά, επισημοποίησε στη συνείδηση όλων την ένωση που είχε συμβεί 16 χρόνια νωρίτερα.

Μία νίκη που ισοδυναμούσε με κατάκτηση

Την προηγούμενη φορά που οι Ανατολικοί είχαν βρεθεί στη δυτική πλευρά της χώρας για το Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν το 1974. Αυτή ήταν και η μοναδική παρουσία της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας σε τελική φάση οποιασδήποτε διοργάνωσης. Οταν το 1969 ανακοινώθηκε πως οι αγώνες του 1974 θα διεξάγονταν στο έδαφος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, στην ανατολική πλευρά σήμανε συναγερμός. Επρεπε να είναι έτοιμοι να πάρουν μέρος σε αυτή τη γιορτή με κάθε κόστος. Τα κατάφεραν, αφού νίκησαν στο κρίσιμο ματς 2-0 τη Ρουμανία και στο τελευταίο παιχνίδι πέρασαν από τα Τίρανα με 4-1 επί της Αλβανίας. Στην τελική φάση πέρασαν και στον επόμενο γύρο, αλλά αυτό που πήραν ως... παράσημο από το τουρνουά ήταν η νίκη με 1-0, με γκολ του Γιούργκεν Σπαρβάσερ, επί της Δυτικής Γερμανίας, την τελευταία αγωνιστική της 1ης φάσης των ομίλων. Το μοναδικό ματς που έγινε ποτέ ανάμεσα στις δύο Γερμανίες, που τελικά χάρισε στην DDR την πρωτιά, αλλά γλίτωσε την ομάδα του Μπεκενμπάουερ από την πρόωρη συνάντηση με την Ολλανδία του Κρόιφ.

Σε επίπεδο συλλόγων η Λαοκρατική Δημοκρατία είδε μόνο τρεις ομάδες της να φτάνουν έως έναν ευρωπαϊκό τελικό. Και οι τρεις, μάλιστα, στον πιο «εύκολο» θεωρητικά θεσμό, το Κύπελλο Κυπελλούχων. Ωστόσο, μόνο μία κατάφερε να πάρει το τρόπαιο, το Μαγδεμβούργο (που είχε στη σύνθεσή του τον Σπαρβάσερ) το 1974, νικώντας 2-0 τη Μίλαν. Οι άλλες δύο παρουσίες ήταν το 1981 με την Καρλ Τσάις Ιένα (έχασε 2-1 από την Ντιναμό Τιφλίδας) και το 1987 με τη Λοκομοτίβ Λειψίας στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας (ηττήθηκε 1-0 από τον Αγιαξ).

Το 1976 η Ανατολική Γερμανία πήρε χρυσό μετάλλιο στο ποδόσφαιρο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ, επικρατώντας της Πολωνίας του Γιάτσεκ Γκμοχ 3-1, χρησιμοποιώντας σχεδόν την ίδια ομάδα του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1974. Τέσσερα χρόνια πιο πριν είχαν παίξει στον μικρό τελικό του Ολυμπιακού τουρνουά στο Μόναχο, αλλά έχασαν από τη Σοβιετική Ενωση, κάτι που δεν άρεσε ιδιαίτερα στα υψηλά κλιμάκια της κυβέρνησης.

H Στάζι έπαιζε... Football Manager

Εντός των συνόρων το ποδόσφαιρο λειτουργούσε για την προσωπική ευχαρίστηση και την εξυπηρέτηση συμφερόντων των υψηλόβαθμων στελεχών. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία της ομάδας Εμπορ Λάουτερ, που βρισκόταν στην κορυφή της βαθμολογίας στα μέσα της δεκαετίας του '50 και αναγκάστηκε να μεταφέρει την έδρα της στο Ρόστοκ ύστερα από απαίτηση ενός πολιτικού που θεωρούσε πως η πόλη του χρειαζόταν μία επιτυχημένη ομάδα. Η Εμπορ Ρόστοκ μετονομάστηκε λίγο αργότερα σε Χάνσα.

Πιο γνωστή είναι η περίπτωση της Ντιναμό Δρέσδης, η οποία όταν κατέκτησε το πρωτάθλημα το 1953, υποχρεώθηκε να… μετακομίσει στο Βερολίνο έπειτα από επιθυμία του αρχηγού της Στάζι, Εριχ Μίλκε.

Στη δεκαετία του '60 το φαινόμενο περιορίστηκε, αλλά άρχισε να αυξάνεται η υποχρεωτική μετακίνηση των καλύτερων ποδοσφαιριστών προς τους αγαπημένους συλλόγους του καθεστώτος. Σε όλο το διάστημα, βέβαια, η κυβέρνηση συνέχισε να έχει... μάτια και αυτιά στα αποδυτήρια όλων των συλλόγων για κάθε ενδεχόμενο.

Η Στάζι, πάντως, είχε αναλάβει τον δικό της ελεγκτικό ρόλο σε αυτό που λεγόταν «ποδοσφαιρικός ανταγωνισμός». Μάλιστα, σε κάθε σωματείο υπήρχαν κρυφοί πράκτορες. Τους ονόμαζαν Informelle Mitarbeiter και ο ρόλος τους ήταν απλός, κλασικός και... διαχρονικός: αυτός του ρουφιάνου. Ο,τι έπεφτε στην αντίληψή τους έπρεπε να αναφέρεται αμέσως. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία του Γκερντ Βέμπερ για μία εποχή πολύ κοντινή, αλλά συνάμα τόσο μακρινή, που αναφέρεται στο βιβλίο του Χρήστου Σωτηρακόπουλου «Παιχνίδι χωρίς όρια» (εκδόσεις Τόπος) με τον τίτλο «Ποιος κάρφωσε το… καρφί;». Ακολουθεί ένα απόσπασμα:

«Ο Γκερντ Βέμπερ αγωνιζόταν στην Ντιναμό Δρέσδης και επίσημα ήταν "πληροφοριοδότης". Το 1980 η Δρέσδη πήγε στο Ενσχέντε της Ολλανδίας για ματς του Κυπέλλου ΟΥEΦA με την Τβέντε. Πριν από τη σέντρα τον πλησίασε άνθρωπος της Κολωνίας, ο οποίος πρότεινε συμβόλαιο σε αυτόν, αλλά και στους συμπαίκτες του Ματίας Μίλερ και Πέτερ Κότε, αρκεί να παρέμεναν ζητώντας άσυλο. Ο Βέμπερ έπρεπε κανονικά να μεταφέρει τη συζήτηση και στους άλλους και να τους "καρφώσει", αν είχαν στο μυαλό τους να αποστατήσουν. Ζήτησε χρόνο και επιστρέφοντας στη Δρέσδη, ο Βέμπερ μίλησε στους υπόλοιπους, οι οποίοι ωστόσο δεν έμοιαζαν διατεθειμένοι να φύγουν. Τον Βέμπερ τον βασάνιζε η ιδέα και αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να αλλάξει τη ζωή του. Δεν πρόλαβε όμως. Τον συνέλαβαν μαζί με τους Κότε και Μίλερ και άλλα τρία άτομα στις 22 Ιανουαρίου 1981, μία μέρα πριν επιχειρήσει να διαφύγει! Ποιος, όμως, ήταν αυτός που τον "κάρφωσε"; Οσο καιρό έμεινε στη φυλακή, περίπου 16 μήνες, βασάνιζε το μυαλό του, αλλά δεν έβγαζε άκρη. Οταν έπεσε το καθεστώς Χόνεκερ, και αρκετοί φάκελοι της Στάζι ήρθαν στο προσκήνιο, ο Βέμπερ ανακάλυψε πως ο άνθρωπος που τον είχε καταδώσει ήταν η κοπέλα του! Σ' εκείνη είχε πει τα πάντα, αλλά είχε διαφύγει της προσοχής του πως τη γνώρισε μόλις στρατολογήθηκε από τη μυστική αστυνομία. Και η κοπέλα ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος της Στάζι, οπότε βρισκόταν δίπλα του για να τον ελέγχει!».

Ακόμη και με τον διάβολο θα συμμαχούσαν για ένα μετάλλιο

Για τους αθλητές στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας ο δρόμος προς τη δόξα ήταν μονόδρομος. Τον πρόσφερε απλόχερα ο αθλητισμός και ήταν το διαβατήριο για μια καλύτερη ζωή. Φυσικά, απαιτούσε και επέβαλλε «θυσίες», ακόμη και της υγείας τους, στον βωμό ενός χρυσού μεταλλίου και κάποιων -λίγων ή πολλών- χρημάτων. Οπως στο έργο του Γκαίτε ο Φάουστ συνάπτει συμφωνία με τον διάβολο προκειμένου να ικανοποιούνται όλες οι επιθυμίες του όσο βρισκόταν στη γη με αντάλλαγμα να τον υπηρετήσει αργότερα στην κόλαση, έτσι και οι αθλητές από τη στιγμή που περνούσαν την πόρτα του πρωταθλητισμού ουσιαστικά είχαν πουλήσει και την ψυχή τους για ένα μετάλλιο.

Στο εξαιρετικό βιβλίο «Faust’s Gold» που έργαψε ο καθηγητής ψυχολογίας Dr Steven Ungerleider στις αρχές της δεκαετίας, στο οποίο περιγράφονται λεπτομερώς η λειτουργία του συστήματος παραγωγής υπεραθλητών και οι προσπάθειες που έγιναν αργότερα προκειμένου οι υπεύθυνοι να βρεθούν απέναντι στη δικαιοσύνη, ένας καθηγητής τοξικολογίας σχολιάζει: «Να για ποιο λόγο πολιτική και αθλητισμός δεν πρέπει να ανακατεύονται».

Η ιστορία, όμως, μας διδάσκει πως ο αθλητισμός σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε όργανο πολιτικών σκοπιμοτήτων, λαμβάνοντας ακόμα και διαστάσεις εθνικού ζητήματος.

Ολα ξεκίνησαν το 1961, όταν ο Μάνφρεντ Εβαλντ ανέλαβε την ηγεσία του αθλητισμού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Ο Εβαλντ, που γνώρισε τον πολιτικό φανατισμό νωρίς, πρώτα ως μέλος της νεολαίας του Χίτλερ και αργότερα ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος, φρόντισε να χρησιμοποιήσει τα σπορ σαν το μέσο που θα έπειθε τον υπόλοιπο κόσμο για το μεγαλείο της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Και τα κατάφερε! Στη διάρκεια της 27χρονης θητείας του η μικρή χώρα των 17 εκατομμυρίων κατοίκων κέρδισε 160 χρυσά μετάλλια (και πάνω από 500 συνολικά) σε Ολυμπιακούς Αγώνες! Για την επίτευξη του στόχου ο Εβαλντ συγκέντρωσε τους κορυφαίους επιστήμονες και γιατρούς, που θα έθεταν σε εφαρμογή το κυβερνητικό πλάνο με τον κωδικό αριθμό 14.25, δηλαδή τη μυστική διοχέτευση φαρμάκων στους αθλητές!

Θαυματουργές… βιταμίνες!

Το στεροειδές αναβολικό Oral Turinabol έμελλε να γίνει το καύσιμο της νέας αθλητικής μηχανής. Οι γιατροί έδιναν τα ροζ και μπλε χαπάκια στους προπονητές και αυτοί με τη σειρά τους τα μοίραζαν στους αγωνιζόμενους ως βιταμίνες!

«Θυμάμαι ότι έπαιρνα 10 χάπια κάθε φορά, τριάντα την ημέρα», εξιστορεί η Καρόλα Νίτσκε, η οποία κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ στο πρόσθιο σε ηλικία μόλις 14 ετών! «Υπέθετα ότι ήταν βιταμίνες», συμπληρώνει η Μπιργκίτ Μάινεκε, τρεις φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια στην ελεύθερη κολύμβηση. Και σαν να μην έφτανε αυτό, δεν ήταν λίγες οι φορές που το κοκτέιλ… βιταμινών περνούσε στον οργανισμό τους με ένεση.

Πριν από κάθε μεγάλη διοργάνωση οι αθλητές υποβάλλονταν σε ντόπινγκ κοντρόλ από το ίδιο το κράτος. «Μας έλεγαν πως μπορεί κατά λάθος να είχαμε πάρει κάποιο φάρμακο και πως όλα αυτά συνέβαιναν για δικό μας καλό», συνεχίζει η Μάινεκε, που τονίζει πως το θόλωμα των νερών για τους αθλητές από την κυβέρνηση ήταν ουσιαστικά η βάση για την επιτυχία του όλου εγχειρήματος. «Σε αυτούς των οποίων τα τεστ έδειχναν ίχνη στεροειδών στον οργανισμό απαγορεύοταν η έξοδος από τη χώρα και η συμμετοχή στους αγώνες. Με αυτόν τον τρόπο εξασφάλιζαν πως κανένας αθλητής από την Ανατολική Γερμανία δεν θα βρισκόταν ντοπέ στους αγώνες».

Μέσα σε διάστημα πέντε ετών, σε πολλές αθλήτριες παρουσιάστηκε βραχνάδα στη φωνή, αλλά οι προπονητές την απέδιδαν στην υγρασία του κολυμβητηρίου και στα συχνά κρυολογήματα. Ενώ για τις κρίσεις ακμής που εμφανίζονταν, οι γιατροί έριχναν το φταίξιμο στην… αποχή από το σεξ!

Παρά τις αλλαγές που παρατηρούσαν οι αθλητές στον οργανισμό τους, ποτέ δεν μιλούσαν μεταξύ τους γι’ αυτό το θέμα. Εξάλλου τα αυτοκίνητα, τα διαμερίσματα και οι μισθοί -υψηλότεροι από τον μέσο όρο της χώρας- αλλά και η άνεση να ταξιδεύουν στο εξωτερικό ήταν λόγοι ικανοί να τους κάνουν να συμβιβαστούν με το σύστημα.

Ωστόσο, δεν έλειπαν και οι σκηνές… ζηλοτυπίας μεταξύ των αθλητριών. Οπως αναφέρεται στο «Faust’s Gold», η κάτοχος (από το 1985) του παγκόσμιου ρεκόρ στα 400 μέτρα, Μαρίτα Κοχ, έστειλε επιστολή διαμαρτυρόμενη προς τον επικεφαλής του εργαστηριού πως «τα φάρμακα που μου δίνετε δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο της συναθλήτριάς μου στα 200 μέτρα Μπάρμπελ Εκερτ».

Μόλις η Δυτική Γερμανία πήρε εντολή για να διοργανώσει τους Ολυμπιακούς του Μονάχου το 1972, οι Ανατολικοί εκπόνησαν πρόγραμμα με στόχο την όσο καλύτερη παρουσία. Το κατάφεραν και με το παραπάνω, κερδίζοντας μετάλλια στον στίβο, στο ποδόσφαιρο, στην κολύμβηση, ακόμη και στο βόλεϊ, στο οποίο έφτασαν στον τελικό, χωρίς να πρωταγωνιστήσουν ξανά ποτέ σε αυτό το σπορ!

Στο ποδόσφαιρο έβαλαν στόχο το Μουντιάλ του 1974, που πάλι γινόταν στο έδαφος των γειτόνων τους, προκρίθηκαν και μάλιστα νίκησαν τους Δυτικούς 1-0.

Στην Ολυμπιάδα του Μόντρεαλ, όμως, το 1976, η Ανατολική Γερμανία γνώρισε τις πιο μεγάλες στιγμές, κερδίζοντας 40 χρυσά μετάλλια και παίρνοντας τη δεύτερη θέση πίσω από τη Σοβιετική Ενωση. Στην κολύμβηση η γυναικεία ομάδα κέρδισε τα 11 από τα 13 αγωνίσματα. Αδιαφιλονίκητη πρωταγωνίστρια η Κορνήλια Εντερ, που κατέκτησε τέσσερα χρυσά, τα δύο από αυτά μάλιστα μέσα σε διάστημα μισής ώρας!

Οι Αμερικανίδες άρχισαν να βλέπουν με δυσπιστία αυτή την επιτυχία. Η Σίρλεϊ Μπάμπασοφ σχολίασε πικρόχολα πως οι κολυμβήτριες των Ανατολικογερμανών έχουν φωνή βαρύτονου! Η απάντηση που πήρε ήταν πως δεν πήγαν στους Αγώνες για να… τραγουδήσουν, αλλά για να κολυμπήσουν! Πάντως όταν ο Εβαλντ ενημερώθηκε για το περιστατικό απαγόρευσε στις αθλήτριες που είχαν βραχνή φωνή να δίνουν συνεντεύξεις για να αποφύγει άλλα σχόλια!

Το σύστημα, μάλιστα, επεδίωξε τον γάμο της Εντερ με τον κορυφαίο συμπατριώτη της στην κολύμβηση, Ρόλαντ Μάτες, για να δημιουργηθούν οι πρωταθλητές της δεκαετίας του '90. Οι φήμες ότι τα κορίτσια-θαύμα ήταν προϊόν στεροειδών άρχισαν σιγά σιγά να κυκλοφορούν. Ομως τα αρνητικά αποτελέσματα στα ντόπινγκ κοντρόλ απέτρεπαν περαιτέρω σχόλια από τους αντιπάλους, ενώ παράλληλα άναβαν το «πράσινο φως» για να συνεχιστεί η επιχείρηση!

Η ώρα της… εξόφλησης

Με την πτώση του Τείχους άρχισαν να γίνονται γνωστές και οι επιπτώσεις από τη χρήση του Oral Turinabol. Η Ρίκα Ράινις, από τα μεγαλύτερα ονόματα που έβγαλε το… εργαστήριο αθλητικής παραγωγής των Ανατολικογερμανών, θυμάται με πίκρα: «Δεν μπορώ να μετρήσω τις φορές που νοσηλεύτηκα στην κλινική λόγω γυναικολογικών και καρδιολογικών προβλημάτων», ενώ η Γιούτα Κλας υποστηρίζει πως δεν αντιμετωπίστηκαν ως ανθρώπινα όντα και πιστεύει ότι στα στεροειδή οφείλεται η εκ γενετής τύφλωση της κόρης της!

Για τα προβλήματα στις εγκυμοσύνες της (με επτά αποβολές!) μίλησε ανοιχτά η Κάθριν Μένσνερ, ενώ η σφαιροβόλος Χάιντι Κρίγκερ αναγκάστηκε να… αλλάξει φύλο, στην πιο τραγική ιστορία αυτής της αλόγιστης ανθρωποθυσίας στον βωμό της κομματικής προπαγάνδας. «Δεν μπορούσα να αναγνωρίσω το σώμα μου. Μπροστά μου ο Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ έμοιαζε με καχεκτικό ορφανό!».

Σύμφωνα με τα αρχεία της Στάζι, από το 1969 περίπου 10.000 αθλητές έκαναν χρήση αναβολικών, οι περισσότεροι εν αγνοία τους. Οσοι από αυτούς ανακάλυψαν την αλήθεια αναγκάστηκαν να υπογράψουν όρκο σιωπής.

Το 1977 μια αναφορά του Ιατρικού Συμβουλίου υπογράμμιζε τις συνέπειες από τη χρήση αναβολικών από γυναίκες, μεταξύ των οποίων είναι η ανεξέλεγκτη τριχοφυΐα, ορμονικές διαταραχές, τεράστια διαστολή των καρδιακών αγγείων, αποβολές και, το χειρότερο, ανάπτυξη ανδρικών χαρακτηριστικών. Ακόμη, με τα χρόνια βγήκε στην επιφάνεια πως πριν από τις μεγάλες διοργανώσεις υποχρέωναν τις κοπέλες να μείνουν έγκυες και να κάνουν έκτρωση σε τέτοιο χρονικό σημείο ώστε οι ανδρικές ορμόνες που παράγει ο οργανισμός για προστασία της μέλλουσας μητέρας, να παραμείνουν σε επίπεδο που θα έκανε τη διαφορά την ώρα των αγώνων, ενώ άλλαζαν την περίοδο με χάπια για να μη συμπέσει με τις αγωνιστικές υποχρεώσεις! Μια πλήρης κτηνωδία που είχε απώτερο στόχο μόνο ένα πράγμα: την κατασκευή πρωταθλητών ως ρομπότ, προκειμένου να προβάλει το κόμμα την εικόνα που χρειαζόταν.

Ολες οι έρευνες έβρισκαν μπροστά τους ένα σιωπηρό τείχος. Υπήρχε η αίσθηση πως δεν επιθυμούσαν να γκρεμιστεί ο μύθος της αθλητικής υπερδύναμης που σάρωνε. Και εκεί, στη νέα τους πατρίδα, κάτω από την ενωμένη σημαία, πολλοί αθλητές, προπονητές και παράγοντες της πρώην Λαοκρατικής Δημοκρατίας φοβήθηκαν τις αποκαλύψεις. Αλλωστε το ντόπινγκ από μόνο του δεν αποτελεί ποινική παράβαση παρά μόνο αν αποδειχτούν πραγματικές σωματικές βλάβες. Αυτοί που γνώριζαν πώς να προστατέψουν τον εαυτό τους έφυγαν για άλλες χώρες προκειμένου να συνεχίσουν το έργο τους.

Το 2000 το δικαστήριο του Βερολίνου μετά την εξέταση 142 υποθέσεων καταδίκασε τον Μάνφρεντ Εβαλντ και τον επικεφαλής γιατρό Μάνφρεντ Χέπνερ για «πρόκληση σοβαρών σωματικών βλαβών στους αθλητές». Κανείς από τους δύο δεν φυλακίστηκε, αλλά τουλάχιστον ο Χέπνερ έδειξε κάποια σημάδια μεταμέλειας. Αντίθετα με τον Εβαλντ, που πέθανε δύο χρόνια μετά, αλλά συνέχισε να υποστηρίζει μέχρι τέλους πως «οι κομμουνιστές δεν δολοφονούν τους ανθρώπους» και πως ο ίδιος δεν είχε καμία εμπλοκή στο θέμα. Μάλλον αυτό είχαν πιστέψει και στη ΔΟΕ και το 1985 του απένειμαν το ανώτατο μετάλλιο τιμής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής!

Προνόμια όχι μόνο της Ανατολής!

Καμία χώρα δεν μπορούσε να συναγωνιστεί την DDR στο θέμα του ντόπινγκ, αλλά… προσπαθούσαν! Χέλγκα Αρεντ, Αντρέα Χάνεμαν, Γκάμπι Μπούσμαν, Ζίλκε Κνολ, Γκίζελα Κίνζελ. Αθλήτριες στίβου–πειραματόζωα της γειτονικής Δυτικής Γερμανίας, που προπονούνταν τη δεκαετία του 1980.

Η χρήση της ουσίας «στρόμπα» και του αμερικανικού φαρμάκου Ανοβάρ έφερε τις πρώτες επιτυχίες και ο ομοσπονδιακός προπονητής Γιόχαν Σπίλκερ αποφάσισε να συνεχίσει το σχέδιό του. Οταν ήρθαν και οι αποτυχίες για την Κίνζελ, το μηνιάτικο μειώθηκε και ο σύζυγος -και προπονητής- της, Γιορκ Κίνζελ, δήλωσε: «Είδαμε ότι έλειπε το διχίλιαρο από τον τζίρο και μας πόνεσε. Τότε καταλάβαμε πόσο εξαρτημένοι ήμασταν απ’ τον αθλητισμό, γιατί χωρίς αυτόν δεν θα είχαμε ούτε μάρκο». Οταν αυξήθηκε η χορήγηση του φαρμάκου ήρθαν και πάλι οι επιτυχίες και με τα πριμ ο μηνιαίος μισθός των Κίνζελ έφτανε τα 6.000 μάρκα, ενώ αγόρασαν σπίτι 185.000 μάρκων και κατείχαν δύο πολυτελή αυτοκίνητα. Οταν ο Κίνζελ συνάντησε τυχαία τον Τίλε -ομοσπονδιακό προπονητή που είχε τιμωρηθεί γιατί χορηγούσε αναβολικά στην αθλήτριά του Ανεγκρετ Κρόνιγκερ-, εκείνος τον συμβούλεψε να ελαττώσει τις δόσεις: «Στην ομάδα πρέπει να έχεις οπωσδήποτε και αθλήτριες καθαρές, γιατί πρέπει να είσαι πάντα προετοιμασμένος σε περίπτωση που γίνει ντόπινγκ κοντρόλ».

Μια μέρα η Καναδέζα σπρίντερ (γεννημένη στην πρώην Σοβιετική Ενωση) Ανγκέλα Ισαβένκο αποκάλυψε σε δελτίο ειδήσεων τον τρόπο με τον οποίο δούλευε ο Σπίλκερ. Αυτός όμως δέχτηκε προστασία από την Ολυμπιακή επιτροπή της χώρας του και την ομοσπονδία. Ετσι, αντί για τιμωρία πήρε μεταγραφή στο Ολυμπιακό Κέντρο του Ντόρτμουντ για να συνεχίσει εκεί τη δουλειά του!

Πίνακας μεταλλίων

Αγώνες Αν. Γερ. Δ. Γερ.
Μελβούρνη 1956 7 20
Ρώμη 1960 19 26
Τόκιο 1964 19 35
Μεξικό1968 25 26
Μόναχο 1972 66 40
Μόντρεαλ 1976 90 39
Μόσχα 1980 126 *
Λος Αντζελες 1984 * 59
Σεούλ 1988 102 40

*Δεν μετείχαν αμφότερες λόγω μποϊκοτάζ.