Οταν έχει κέφια ο μεγάλος «Τραπ» (SportDay / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Χθες το απόγευμα πήγα στο φιλόξενο «Ιντερκοντινένταλ» για να πιω έναν καφέ με τον μεγάλο Τζιοβάνι Τραπατόνι. Χάρη στη βοήθεια της Red Bull, επίσημου χορηγού της αυστριακής Σάλτσμπουργκ, που θα αντιμετωπίσει απόψε την ΑΕΚ, είχαμε κλείσει μια συνέντευξη που θα μεταδοθεί την Κυριακή το βράδυ στην εκπομπή που κάνουμε με τον Αντώνη στον Alpha. Σε αυτή μιλάει για τον Ρεχάγκελ, τον Πλατινί, την Μπάγερν Μονάχου, την Ιντερ, τη Μίλαν, τον Καραγκούνη, τον Καστίγιο, την κλοπή της Ιταλίας από την Κορέα, τον Μαλεζάνι, τον Μπιγκόν, τον Ριβάλντο: θα ακούσετε τι λέει την Κυριακή το βράδυ. Για τους αναγνώστες της «SportDay» φύλαξα τα πιο ψαγμένα.

Eίναι ωραίο να μιλάς με τον «Τραπ», που είναι ένα είδος ζωντανής ιστορίας του ποδοσφαίρου. Προπονεί 35 ολόκληρα χρόνια, λέει -και έχει δίκιο- ότι έχει κάνει ογδόντα φορές τον γύρο της Ευρώπης, έχει δει τουλάχιστον τρεις φορές αυτό το ευλογημένο σπορ να αλλάζει. Και το υπηρετεί με πάθος.

Αλλαγές

Τον ρώτησα τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια και άρχισε να μιλάει για πέντε λεπτά χειρονομώντας υπέροχα. «Θα σου πω τι συμβαίνει. Οταν αλλάζει ο κόσμος, αλλάζουν και τα σπορ κι ο κόσμος σήμερα σε σχέση με το 1975 και το 1980 έχει αλλάξει πολύ. Τότε δεν ξέραμε τι να περιμένουμε στο ματς της Κυριακής, προσπαθούσαμε να φτιάξουμε ομάδες με παίκτες που ακολουθούσαν σταθερούς ρόλους. Θυμάμαι την απλότητα της Γιουβέντους με νοσταλγία. Υπήρχαν παίκτες που γνώριζαν από πριν τι πρέπει να κάνουν και περίμεναν, ειδικά στα διεθνή ματς, να δουν τι τύπος είναι ο προσωπικός αντίπαλός τους και αν θα καταφέρουν να του πάρουν τον αέρα. Σήμερα αυτά δεν υπάρχουν. Σήμερα υπάρχουν κανάλια στην Ευρώπη που μεταδίδουν τις προπονήσεις των ομάδων, έχουμε πληροφορίες για όλα και όλους. Η στρατηγική ενός προπονητή διαμορφώνεται από τα δεδομένα και αυτά είναι πολλά. Γνωρίζουμε τα πάντα, όποιος προπονητής δεν παρακολουθεί διεθνές ποδόσφαιρο είναι τελειωμένος. Ισχύει νομίζω και για σας τους δημοσιογράφους αυτό».

Συνέχεια

Του ζήτησα να μάθω πώς γίνεται κάποιος να δουλεύει 33 χρόνια σε έναν κόσμο του ποδοσφαίρου που συνεχώς αλλάζει. Με κοίταξε κατάματα. «Θα σου πω ποια είναι η πιο μεγάλη αλλαγή που έχει γίνει στο καθαρά τακτικό μέρος. Δεν θα σου μιλήσω για διατάξεις και συστήματα, αυτά ήταν πάντα ίδια. Θα σου πω μια λεπτομέρεια. Κάποτε η ομάδα προσαρμοζόταν στον μεγάλο παίκτη, σχεδιάζαμε ομάδες πάνω στα χαρακτηριστικά των παικτών που κάνουν τη διαφορά, ψάχναμε τρόπους να τους διευκολύνουμε. Σήμερα ο μεγάλος παίκτης είναι αυτός που πρέπει να κάνει την ομάδα να αγωνιστεί σωστά, ο μεγάλος παίκτης τραβάει το κάρο. Πριν από δεκαπέντε χρόνια δεν μιλούσαμε για πρέσινγκ, σε μερικές περιπτώσεις το ζητούσαμε χωρίς να το λέμε. Σήμερα το ζητάμε πρώτα απ’ όλα από τον χαρισματικό ποδοσφαιριστή. Είναι αυτός που πρέπει να έχει το άγχος του πρέσινγκ να οδηγεί την ομάδα στο να πάρει την μπάλα».

Αιχμαλωσία

Τον ρώτησα αν είδε το ματς του Ολυμπιακού με τη Λάτσιο και πώς του φάνηκε. Με παρακάλεσε αντί για απάντηση να μου διηγηθεί ένα ανέκδοτο. «Γινόταν ο πόλεμος της Ιταλίας με την Αυστρία, ένας από τους πολλούς. Ενας λοχαγός φωνάζει δύο ικανούς στρατιώτες και τους λέει ότι πρέπει να διασπάσουν τις γραμμές του εχθρού και να φέρουν πίσω αιχμαλώτους, ώστε να μάθει ο στρατηγός τα μυστικά των αντιπάλων. Οι τύποι έφυγαν με τρομερό ηθικό. Υστερα από δύο-τρεις ώρες, ο λοχαγός τους πήρε τηλέφωνο. «Τι γίνεται, ρε παιδιά;» ρώτησε. «Πιάσατε κανέναν;». «Πιάσαμε είκοσι, κύριε λοχαγέ», απάντησαν. «Και γιατί δεν τους φέρνετε;». «Γιατί, κύριε λοχαγέ, δεν μας αφήνουν»! Δεν πρόσθεσε τίποτα άλλο, αλλά η θέση του ήταν σαφής: είναι μάλλον παρακινδυνευμένο να παίζεις σκάκι με ιταλικές ομάδες.

Ετυχε

Θυμάται τα περάσματά του από την Ελλάδα. «Στη Θεσσαλονίκη πήρα με τη Μίλαν ένα κύπελλο Ευρώπης από τη Λίντς: δεν ήμασταν καλύτεροι, έτυχε. Στο Ολυμπιακό Στάδιο έχασα ένα Κύπελλο Πρωταθλητριών από το Αμβούργο. Το κέρδισε δίκαια, ήταν καλύτερο από εμάς εκείνο το βράδυ. Θυμάμαι κάποτε ήρθαμε να παίξουμε ένα ματς με τον Παναθηναϊκό με μια σούπερ Γιουβέντους. Με Σιρέα, Ταρντέλι, Καμπρίνι, Κάουζιο, Τζοφ, τον μεγάλο Μπέιντι... Δεχτήκαμε τέσσερα γκολ κι ευτυχώς πετύχαμε δύο. Μετά, χρόνια αργότερα, ξαναπαίξαμε με τον ΠΑΟ. Ο Μπονιμπέρτι έλεγε ότι κάθε ματς με τη συγκεκριμένη ομάδα είναι ένα ευρωπαϊκό ντέρμπι!»

Σωστά

Πίνει τον εσπρέσο του και φιλοσοφεί. «Δεν υπάρχουν αμυντικές και επιθετικές ομάδες. Λένε για μένα ότι πάντοτε προσέχω την άμυνα, ότι δεν χρησιμοποιώ πολύ τους επιθετικούς, ότι δεν ζητάω πολλά γκολ. Κουταμάρες! Εχω στο σπίτι ένα μεγάλο βιβλίο, στο οποίο γράφω τα αποτελέσματα που έχουν οι ομάδες μου: ας έρθει όποιος θέλει να μου δείξει τα δικά του για να δούμε ποιανού η ομάδα έχει σκοράρει πιο πολύ. Το ποδόσφαιρο δεν είναι άμυνα ή επίθεση, είναι άμυνα και επίθεση. Κανείς ποτέ δεν έγινε καλός παραβλέποντας το ένα από τα δύο μέρη. Οι προπονητές δεν πρέπει να φτιάχνουν ομάδες που να αμύνονται ή ομάδες που να επιτίθενται, αλλά ομάδες που να παίζουν σωστά».

Τράπεζες

Ποιο είναι το πιο μεγάλο πρόβλημα σήμερα για έναν προπονητή; «Οι τράπεζες! Οι μισές ομάδες της Δυτικής Ευρώπης ανήκουν σε τράπεζες και οι τράπεζες ενδιαφέρονται για δουλειές και κέρδη. Οταν ήμουν στην Μπενφίκα μου είπαν "συγχαρητήρια, θα ανεβεί η αξία των παικτών και θα τους πουλήσουμε"! Ετσι, είσαι υποχρεωμένος να αρχίζεις συνεχώς από την αρχή. Μια ομάδα δεν πρέπει να αλλάζει πολύ, πρέπει να προσθέτεις και όχι να αφαιρείς».

Φαντασία

Τι παραμένει ίδιο όλα αυτά τα χρόνια: «Οτι στο ποδόσφαιρο μετράνε η δημιουργικότητα και η φαντασία του μεγάλου παίκτη. Η Βραζιλία, που έχει πάρει τα περισσότερα Παγκόσμια Κύπελλα, είναι η χώρα που έχει βγάλει τους πιο φαντεζί ποδοσφαιριστές. Ενας προπονητής πρέπει να φτιάχνει μια ομάδα και να έχει έναν τουλάχιστον παίκτη με τον οποίο ο ίδιος να φτιάχνεται, να χαίρεται να τον βλέπει».

Ημιτελής

O Λεμονής έπαιξε το ματς με τη Λάτσιο με ένα δεδομένο τρόπο, αρκετά όμοιο με αυτόν που έπαιξε και το ματς με τον ΠΑΟ στη Λεωφόρο. Για να κερδίσει τον αγώνα τού έλειψαν τρία πράγματα: α) ένας χαφ ικανός να κρατήσει μπάλα και να βγάλει την ομάδα στην αντεπίθεση από τον άξονα, β) ένας αμυντικός χαφ στον πάγκο που να περάσει στο παιγνίδι όταν οι τρεις αμυντικοί μέσοι κουράστηκαν και όταν ο Ντέλιο Ρόσι με τον Ντελ Νέρο και τον Μουταρέλι «φρέσκαρε» τη μεσαία γραμμή του, γ) λίγη τύχη ώστε να έχει μια διαιτησία ανάλογη με αυτές που έχει η Εθνική Ελλάδος όταν αγωνίζεται ως γηπεδούχος.

Αφήνω τη διαιτησία (για την οποία μελλοντικά θα επανέλθω, γιατί κάποια πράγματα πρέπει να τα ξέρει ο κόσμος) και πάω στα άλλα. Το καλοκαίρι ο Λεμονής σχεδίαζε έναν Ολυμπιακό με δύο αμυντικά χαφ και ο Ιβιτς έναν Ολυμπιακό που να παίζει με καθαρό «δεκάρι». Ο ένας ονειρευόταν τον Μακελελέ και ο άλλος τον Μορφέο. Ο Λεμονής κατάφερε να του πάρουν τελικώς τον Λεντέσμα, μόνο που στην πορεία τα δεδομένα άλλαξαν: ο πρώτος Ολυμπιακός που παρουσίασε παίζει με τρία αμυντικά χαφ! Μετά τη μετατόπιση του Ζεβλάκοφ στο κέντρο της άμυνας και την καθιέρωση του Πατσατζόγλου στη θέση του δεξιού μπακ ο Λεμονής ξέμεινε από μέσους: στον πάγκο υπάρχει μόνον ο Μάρκο Νε, που δεν είναι ούτε αμυντικό χαφ ούτε «δεκάρι» και επρόκειτο να δοθεί δανεικός. Ο Νε μπορεί να μπει στη Λεωφόρο και να δώσει δύο λύσεις στα τελευταία 30 λεπτά, την Τρίτη όμως η χρησιμοποίησή του θα ήταν καταστροφική. Η Λάτσιο έκανε τρεις ευκαιρίες μετά το 1-1, όταν βρήκε χώρους: αν έβγαινε κάποιος από τους τρεις κόφτες για να μπει ο Νε, οι Ιταλοί θα έκαναν άλλες τόσες. Οταν η Λάτσιο άρχισε να βγάζει παίκτες από τις δεύτερες γραμμές (όχι τυχαία, ισοφάρισε με τον αριστερό μπακ Τζάουρι) ο Ολυμπιακός χρειαζόταν φρέσκο αίμα στα χαφ. Μόνο που παίκτης δεν υπήρχε.

Δεν υπερασπίζομαι τον Λεμονή, λέω κάτι άλλο: ότι το καλοκαίρι μπορεί να έγιναν 12 μεταγραφές, όμως δεν ξέρω με βάση ποιο σχέδιο. Το ρόστερ του Ολυμπιακού στην Ευρώπη μια διάταξη σαν της Τρίτης δεν την επιτρέπει: ο Λεμονής όχι μόνο δεν μπορούσε να αντικαταστήσει κάποιον από τους κουρασμένους κόφτες, αλλά δεν είχε και παίκτη για να παίξει στη θέση του Γκαλέτι ή του «Τζόλε»! Ο Ολυμπιακός που έχει προκύψει για την Ελλάδα δεν είναι κακός. Για την Ευρώπη είναι ημιτελής.