Οι επαγγελματικές ομάδες ποδοσφαίρου και το lobbying (Sportday / Χρ.Χαραλαμπόπουλος)

Οι αλλαγές στο ποδόσφαιρο, τα τελευταία χρόνια, δεν περιορίζονται μόνο στον αγωνιστικό τομέα, την προπόνηση και τα συστήματα ανάπτυξης. Επεκτείνονται και στη φυσιογνωμία των ομάδων, τη δομή τους, τους στόχους τους και τη συμπεριφορά τους. Στο ποδόσφαιρο, σε ό,τι με αφορά, το αγωνιστικό μέρος και τα συστήματα ανάπτυξης μίας ομάδας δεν είναι -τώρα πια- εκείνο που με ενδιαφέρει πρωτίστως. Για πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι ότι απέναντι στο άθλημα που αγαπώ περισσότερο απ' όλα έχω τη στάση του απόλυτου θεατή.

Θέλω όταν πηγαίνω στο γήπεδο να βλέπω ωραίο θέαμα, ανεξαρτήτως του χρώματος της φανέλας της ομάδας που μου το προσφέρει. Ο δεύτερος είναι ότι με τα χρόνια έχει αδυνατίσει ο δεσμός του «ανήκειν» στον κύκλο των υποστηρικτών μίας συγκεκριμένης ομάδας. Και αυτό φαντάζομαι ότι συμβαίνει γιατί αυτοκαθορίζομαι ως προσωπικότητα από άλλα, περισσότερο σημαντικά πράγματα πλέον. Ο τρίτος είναι ότι θεωρώ πως επειδή δεν είμαι προπονητής για να κατέχω την ειδική γνώση που απαιτείται για να αξιολογήσω με ακρίβεια την αξία ενός παίκτη ή ενός συστήματος, η κριτική μου δεν θα έχει το ειδικό βάρος που απαιτείται.

Πέραν τούτων, υπάρχουν άλλοι συνάδελφοι, ειδικά σε αυτή την εφημερίδα, πολύ περισσότερο καταρτισμένοι από εμένα στο συγκεκριμένο ζήτημα. Αυτός ο λόγος, βέβαια, δεν μου απαγορεύει -όπως δεν απαγορεύει και σε κανέναν- να λέω ή να γράφω την άποψή μου. Απλά, είναι μία άποψη σχεδόν με το ίδιο ειδικό βάρος που έχει η άποψη του καθενός από εσάς. Ο τέταρτος είναι ότι με ενδιαφέρουν πολύ περισσότερο οι αιτίες από τα αποτελέσματα. Και εδώ και κάμποσα χρόνια έχω αντιληφθεί ότι στο ποδόσφαιρο οι αιτίες βρίσκονται έξω από το πράσινο ορθογώνιο με τις λευκές γραμμές που έχει στοιχειώσει τα καλύτερά μου χρόνια. Οπως και πολλών από εσάς φαντάζομαι. Το ποδόσφαιρο αλλάζει διαρκώς, αφού αποτελεί κομμάτι της κοινωνίας, που δεν μένει ποτέ στατική.

Το αν κινείται προς μία κατεύθυνση βελτίωσης ή επιδείνωσης είναι κάτι που μπορούμε να συζητήσουμε, αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι κινείται. Η πορεία πλέον μίας ομάδας καθορίζεται περισσότερο από τον τρόπο που διοικείται και τα οικονομικά μεγέθη της, παρά από την αγωνιστική αξία των ποδοσφαιριστών και τις ικανότητες του προπονητή.

Το ποδοσφαιρικό περιβάλλον έχει μεταβληθεί σε τέτοιο βαθμό, που τώρα πια, για παράδειγμα, το μεγαλύτερο κατόρθωμα στην Αγγλία δεν είναι αν μία ομάδα κατακτήσει το νταμπλ, αλλά αν μία ομάδα από την πρώτη κατηγορία ανέβει στην Πρέμιερσιπ και διατηρηθεί εκεί. Ο ανταγωνισμός στο ποδόσφαιρο τώρα είναι κυρίως θέμα οικονομικού μεγέθους, παρά αγωνιστικού. Πριν από μία δεκαετία σε έναν τελικό του Champions League θα μπορούσαμε να δούμε μία μικρή ομάδα. Από το 1998 και μετά θα είναι έκπληξη αν δούμε στον τελικό μία ομάδα που δεν βρίσκεται στον κατάλογο των 20 πλουσιότερων. Μία μικρή, μία άγνωστη ομάδα, είναι και λιγότερο εμπορική και φαντάζομαι ότι αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει αυτό. Η οικονομική δύναμη πλέον είναι καθοριστικό στοιχείο επιρροής, παρέμβασης κι εξουσίας.

Ακόμα και στο διεθνές πολιτικό σκηνικό, δεν είναι ίδια η επιρροή της Ελλάδας ή της Βουλγαρίας με αυτήν της Γερμανίας ή της Γαλλίας, για παράδειγμα. Δεν μου αρέσει που το «δίκαιο» διαμορφώνεται με βάση την ισχύ, αλλά ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι οι ομάδες, όπως και οι χώρες, τώρα είναι ισότιμες, αλλά δεν είναι ίσες. Την ανάγκη να προωθήσουν τα συμφέροντά τους, εις βάρος κάποιων άλλων φυσικά, με απώτερο στόχο να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, την κατάλαβαν από πολύ νωρίς οι ισχυρότερες ομάδες της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Έτσι, ίδρυσαν το 2002 την G-14, που τώρα περιλαμβάνει 18 μέλη και ασκεί πιέσεις στην ΟΥΕΦΑ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο -όπου διαμορφώνεται η ευρωπαϊκή νομοθεσία- για να διαμορφώσουν το πλαίσιο ανταγωνισμού, όπως τις συμφέρει. Βέβαια, η G-14 δεν λειτουργεί και με τον δημοκρατικότερο τρόπο στο εσωτερικό της, αφού όλα τα μέλη της δεν έχουν τον ίδιο αριθμό ψήφων, αλλά ήδη έχει στριμώξει αρκετά τόσο την ΟΥΕΦΑ όσο και τη ΦΙΦΑ, ειδικά στο θέμα της αποζημίωσης των ποδοσφαιριστών όταν αγωνίζονται με τις εθνικές ομάδες τους.

Η ανύπαρκτη επιρροή των ελληνικών ομάδων στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, σε επίπεδο συλλόγων, αντανακλάται και από την απουσία Έλληνα εκπροσώπου στην G-14, αν και ο ΠΑΟ και ο Ολυμπιακός έχουν κληθεί κάποιες φορές ως παρατηρητές σε κάποιες συνεδριάσεις της. Το ζήτημα του lobbying είναι ένα από τα θέματα που πρέπει να απασχολήσουν τη Σούπερ Λίγκα, κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον, αφού έτσι θα μπορέσει το ελληνικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο να διαμορφώσει ένα τελείως διαφορετικό προφίλ απ' αυτό που έχει τώρα και να αποκτήσει παρουσία εκεί που παίρνονται οι αποφάσεις. Αποφάσεις που αφορούν το μέλλον των επαγγελματικών συλλόγων και του ποδοσφαίρου μίας χώρας.