Mε το φτωχό μου το μυαλό (Sportday / Αντώνης Πανούτσος)

Στο ματς με την Μπενφίκα η ΑΕΚ έδειξε ότι μπορεί να παίξει καλή μπάλα απέναντι σε μια καλή ομάδα που ελάχιστα ενδιαφέρεται για το αποτέλεσμα. Στο ματς με τη Χαρτς η ΑΕΚ έδειξε ότι μπορεί να παίξει καλή μπάλα απέναντι σε μια κακή ομάδα που σκίζεται για το αποτέλεσμα. Είναι ακόμα άγνωστο αν η ΑΕΚ μπορεί να παίξει καλή μπάλα απέναντι σε μια καλή ομάδα που θέλει το αποτέλεσμα. Αλλά μέχρι στιγμής η ΑΕΚ έχει δείξει ότι θα παίξει καλύτερη μπάλα από την περσινή. Προσοχή. Οχι ότι θα έχει καλύτερα από τα περσινά αποτελέσματα, αλλά ότι θα παίξει καλύτερη μπάλα. Και σε ένα πράγμα όπως το ποδόσφαιρο, που το θέαμα είναι το ίδιο σημαντικό με το αποτέλεσμα, η ΑΕΚ του σήμερα υπερέχει.

Το έγραψα χθες και το επαναλαμβάνω. Το εντυπωσιακότερο στοιχείο της ΑΕΚ είναι ότι κάνει τα συγκεκριμένα παιχνίδια με την ίδια με την περσινή ενδεκάδα. Μάλιστα θεωρητικά αποδυναμωμένη. Γιατί πέρυσι η ΑΕΚ είχε στο κέντρο τον καλύτερο πιθανώς παίκτη της, τον Κώστα Κατσουράνη. Τι συμβαίνει λοιπόν; Κάποια πράγματα που μπορούμε να υποθέσουμε αλλά ποτέ πιθανώς δεν θα μάθουμε σε μια ομάδα που έχει πολλά στοιχεία από το Truman show. Μια ομάδα που οι χαρακτήρες της περισσότερο από ανθρώπους της καθημερινής ζωής παρουσιάζονται σαν ρόλοι σε σκηνικό.

Πέρυσι η προετοιμασία της ΑΕΚ καταγράφηκε σαν καλύτερη από την προπέρσινη. Ο Φερνάντο Σάντος ήταν ο μεγάλος δάσκαλος που απελευθερωμένος από τις πιέσεις της πρώτης σεζόν μπορούσε και να χαμογελάει. Ο Λυμπερόπουλος και ο Κατσουράνης ήταν οι δύο αρχηγοί που στοργικά θα έπαιρναν τους μικρούς για να τους εμφυσήσουν το πάθος στην ιδέα. Ο Βενλίσκι ήταν μινγκ, ο Τσάνκο τσακάλι και ο Σάντος το μόνο που έκανε ήταν να διδάσκει αυτοματισμούς που θα έφερναν την ομάδα ψηλότερα. Οι αμφιβολίες κατά πόσον ο τραυματίας Κατσουράνης θα μπορούσε να βγάλει τρίτη σερί χρονιά καθησυχαζόντουσαν με τις διαβεβαιώσεις ότι «ο αρχηγός θα επιστρέψει σύντομα και πιο γερός παρά ποτέ».

Οι κριτικές για μια ΑΕΚ τόσο βαρετή όσο η Αρσεναλ και ο Παναθηναϊκός του Γιάννη Κυράστα αντιμετωπίζονταν με το επιχείρημα ότι η ομάδα με αυτό το υλικό τέτοια μπάλα μπορούσε να παίξει. Μέχρι που τον Μάρτιο, από το πουθενά ο Ντέμης Νικολαΐδης παρουσιάστηκε δυσαρεστημένος από την ποιότητα του ποδοσφαίρου της ομάδας και η μοίρα του Πορτογάλου είχε σφραγισθεί. Τη θέση του έπαιρνε ο Σέρα Φερέρ. Τι όμως μετά συνέβη και ήρθε η αλλαγή;
Νομίζω ότι το βασικότερο στοιχείο βελτίωσης της ΑΕΚ ήταν ο ερχομός του Σέρα Φερέρ. Οχι τόσο λόγω των προπονητικών του ικανοτήτων, που με τον χρόνο θα κριθούν, αλλά λόγω της αποφόρτισης του κλίματος από έναν προπονητή που στην Ελλάδα δεν είχε ιστορία.

Οπως ο Μπάγεβιτς στον Ολυμπιακό, και ο Σάντος στην ΑΕΚ κουβάλαγε μια ιστορία χρόνων στο ελληνικό πρωτάθλημα. Με επιτυχίες στην ΑΕΚ, αποτυχία στον Παναθηναϊκό και μια προϊστορία αποτυχημένων αποτελεσμάτων στους αγώνες με τον Ολυμπιακό. Είναι αδύνατον να έχεις προϊστορία χωρίς αυτή να επηρεάζει τις κινήσεις σου. Ο Σάντος έφτιαξε μια ΑΕΚ συντηρητική, δυνατή και ολίγον νευρωτική, επειδή ήξερε ότι πρέπει να στηρίξει μια νέα προσπάθεια, αλλά και να διαλύσει τις όποιες αμφιβολίες υπήρχαν για τις ικανότητές του παίρνοντας αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα για τον Σάντος σε προσωπικό επίπεδο ήταν πολύ σημαντικότερα από ό,τι είναι για τον Φερέρ.

Αντίθετα από τον Σάντος, ο Σέρα Φερέρ ήρθε στην Ελλάδα χωρίς να χρειάζεται να είναι τίποτε άλλο από προπονητής. Δεν νομίζω ότι ξέρει για Ψωμιάδη, «44», κόντρες με «Οriginal» και «Πειρατές», Λιβαδειές και Ιεράπετρες. Η ΑΕΚ για τον Φερέρ δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ομάδα που προπονεί. Το γεγονός φαίνεται στο ακομπλεξάριστο παιχνίδι της ΑΕΚ. Γιατί για τον Φερέρ μια ήττα δεν θα σημαίνει τίποτα περισσότερο από αυτό που είναι. Ενα ματς που η ομάδα του έβαλε λιγότερα γκολ από τον αντίπαλο. Και αν υπάρχει κάποιος που πρέπει να πάρει το credit για το ότι το βάρος της ιστορίας δεν πλάκωσε τον Φερέρ είναι ο Ντέμης Νικολαΐδης, που τις σκοτούρες που είχε τις κράτησε για τον εαυτό του.

Σε επίπεδο ψυχολογίας ο Φερέρ πήρε άριστα. Χωρίς να χρειαστεί να κάνει τα καραγκιοζιλίκια του πάγκου με τα οποία οι οπαδοί ψήνονται ότι ο προπονητής «ζει το παιχνίδι», ο Ισπανός δεν άγχωσε και άφησε τους παίκτες του να παίξουν μπάλα. Αγωνιστικά όμως υπάρχουν αμφιβολίες. Πρώτον, με την τοποθέτηση του Παναγιώτη Λαγού στα δεξιά. Φυσικά και άλλοι αριστεροπόδαροι έχουν παίξει μπάλα στα δεξιά, αλλά συνήθως συμβαίνει το αντίστροφο. Δεξιοπόδαρος να παίζει στα αριστερά, όπως γίνεται με τον Στέλιο Γιαννακόπουλο στην Εθνική. Ο λόγος είναι απλός. Επειδή οι γνήσιοι αριστεροπόδαροι είναι σπάνιοι, κάποιος που έχει καλό δεξιό πόδι και ακόμα καλύτερη τεχνική θυσιάζεται στη λάθος πλευρά. Θυσιάζεται επειδή συμβαίνει πάντα αυτό που συνέβη και στο ματς του Εδιμβούργου.

Στην αρχή κάθε ματς ο αριστεροπόδαρος στα δεξιά έχει το αβαντάζ. Γιατί το αντίπαλο μπακ έχει συνηθίσει να αντιμετωπίζει παίκτες που προχωράνε την μπάλα με το άλλο πόδι. Οταν όμως το αριστερό μπακ συνηθίσει στην πρωτοτυπία και πάρει τα βήματα του αντιπάλου, ο επιθετικός βρίσκεται σε μειονεκτική θέση. Γιατί δεν μπορεί να κάνει τη συνηθισμένη κίνηση των παικτών που παίζουν την πλάγια γραμμή. Να τρέχει την μπάλα στη γραμμή προστατεύοντάς τη με το σώμα του και έχοντας το πλεονέκτημα του πλάγιου άουτ. Την τρέχει με το αριστερό δίνοντας τη δυνατότητα στο αντίπαλο μπακ να κόψει εντός αγωνιστικού χώρου και κυρίως να παίρνει από μέσα βοήθειες από τα αμυντικά χαφ ή τα στόπερ. Με τη Χαρτς, μια ομάδα μικρών δυνατοτήτων, το πρόβλημα του Λαγού με αντίπαλο τον έμπειρο Φύσσα φάνηκε από το 20λεπτο. Στο ελληνικό πρωτάθλημα, στα μεγάλα ματς και με αντιπάλους που θα ξέρουν καλύτερα το παιχνίδι του, το πρόβλημα μπορεί να φανεί από την αρχή. Λύση; Πιθανόν να ξεκινάει ο Λάκης στα δεξιά, ο Σέζαρ στα αριστερά και ο Λαγός στη θέση του Ιβιτς.

Το δεύτερο πρόβλημα που εκτός από το μάτι φαίνεται και από μια παλαιότερη δήλωση του Νίκου Γεωργέα είναι οι απαιτήσεις του συστήματος του Φερέρ από τα πλάγια μπακ. Τα πλάγια μπακ στην ομάδα του Φερέρ πρέπει να έχουν εξωπραγματική αντοχή, υψηλή τεχνική και τη βοήθεια των συμπαικτών τους στην άμυνα. Στο φιλικό με την Μπενφίκα, αλλά και το ματς με τη Χαρτς, ο Νίκος Γεωργέας ορισμένες στιγμές έμοιαζε να περιμένει την Express Service για να του βάλει βενζίνα. Η κατάσταση ήταν ακόμα χειρότερη στα δεξιά, που εκ πρώτης όψεως ο Παουτάσο δείχνει να έχει μικρότερες δυνατότητες από τον Καλαματιανό. Δεν είναι συμπτωματικό ότι το γκολ της Χαρτς μπήκε από την πλευρά του Παουτάσο, όταν εμφανίστηκε κενό που ενώ στις προηγούμενες φάσεις είχε καλυφθεί από τον Δέλλα, στη συγκεκριμένη δημιούργησε χάος. Επίσης να συνυπολογισθεί ότι προς τα δεξιά βοηθάει περισσότερο ο Ιβιτς, ενώ στα αριστερά σπάνια βγαίνει ο Εμερσον, που είναι φορτωμένος με το να κόβει την μπάλα στον άξονα, αλλά και να την κατεβάζει.

Στα κενά της ΑΕΚ στα πλάγια δεν υπάρχει λύση. Είναι το τίμημα που θα πληρώσει για να παίξει ελκυστικότερο ποδόσφαιρο. Γιατί για να βάζεις γκολ θα πάρεις το ρίσκο και να φας. Και για τον ουδέτερο φίλαθλο ανάμεσα στη «so boring» ομάδα του Φερνάντο Σάντος και τη σημερινή, η ομάδα του Φερέρ είναι χάρμα οφθαλμών.

Ενα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που ελάχιστα υπογραμμίστηκε ήταν η σύνθεση της κερκίδας της ΑΕΚ στο Εδιμβούργο. Από τις δύο, τρεις φορές που οι κάμερες στράφηκαν στην κερκίδα των οπαδών της ΑΕΚ, ένα γεγονός ήταν σαφές. Η συμπεριφορά και το στυλ των οπαδών σε σχέση με προηγούμενα εκτός έδρας ματς ήταν η μέρα με τη νύχτα. Οι οπαδοί της ΑΕΚ φόραγαν τα σκωτσέζικα σκουφάκια, έκαναν πλάκα, έλεγαν συνθήματα, αλλά δεν έμοιαζαν επιθετικοί. Κανένας δεν γδύθηκε από τη μέση και πάνω να δείξει στους Σκωτσέζους πόσο άντρακλας και macho είναι, καμία κίνησή τους δεν έδειχνε «εδώ ήρθαμε για πόλεμο». Ποιοι ήταν, γιατί εφέτος εμφανίστηκαν αυτοί και τα άλλα χρόνια άλλοι, για την ώρα μού είναι άγνωστο. Αυτό που όμως καταλαβαίνω είναι ότι με τέτοιους οπαδούς δεν έχει το δικαίωμα κανένας Σκωτσέζος δημοσιογράφος να γράφει λίβελους σε βάρος της ΑΕΚ και κατά προέκταση της Ελλάδας. Και ας μου επιτραπεί να πιστεύω ότι η εικόνα μας σαν πολιτισμένο κράτος είναι πολυτιμότερη από κάθε «θρίαμβο» σε ευρωπαϊκή διοργάνωση.

Η σεζόν ξεκίνησε θετικά για την ΑΕΚ. Μια ομάδα που θα έχει τις χαρές και τις πίκρες της, που θα τα καταφέρει και θα τα σκατώσει, που κάποιοι θα πετύχουν και κάποιοι άλλοι του χρόνου αυτή την εποχή θα βρίσκονται αλλού. Μια ομάδα όπως όλες οι άλλες ομάδες. Ενα σύνολο νέων ανθρώπων που θα έχουν τις συμπάθειες και τις αντιπάθειές τους. Γιατί τέλειες εικόνες υπάρχουν μόνο στα Truman Shows, που όταν σβήνουν οι προβολείς η πραγματικότητα είναι πιο σκληρή.