Με το φτωχό μου το μυαλό, λέω εγώ (Sportday / Αντώνης Πανούτσος)

Το Σαββατοκύριακο βρισκόμουν στην παραλία του Μαραθώνα. Περνούσαν δεκάδες πλανόδιοι. Το εκπληκτικό, λοιπόν, είναι ότι οι Πακιστανοί πουλούν ρούχα, οι μαύροι CD και οι ελάχιστοι Κινέζοι ηλεκτρονικά μπιχλιμπίδια. Χωρίς εξαίρεση. Υπάρχουν, λοιπόν, ορισμένες απίθανες ειδικότητες, τις οποίες αποκλειστικά εξυπηρετούν συγκεκριμένοι λαοί. Οι Ελληνες στην Αμερική είναι παραδοσιακά εστιάτορες. Στη Νέα Υόρκη, όμως, οι Ελληνες έχουν την αποκλειστικότητα στα καροτσάκια που πουλούν hot dogs. Ηταν αδύνατον να δουλέψεις καροτσάκι, αν δεν είσαι Ελληνας. Υπάρχει μια ιδιότυπη μαφία, μάλιστα, που δίνει να καταλάβει σε κάθε νεοφερμένο άλλης εθνικότητας ότι αν δεν θέλει να του συμβεί κάτι κακό, καλύτερα να αλλάξει επάγγελμα.

Στο ποδόσφαιρο, λοιπόν, από πού θα αγοράζατε παίκτη για να παίξει σε συγκεκριμένη θέση; Αυθαίρετα η γνώμη μου. Τερματοφύλακα από την Ιταλία. Μοιάζει να τους διαλέγουν όχι μόνο από σωματικά προσόντα και ικανότητα, αλλά και από φάτσα. Οι περισσότεροι έχουν πρόσωπο που θυμίζει παίκτη του πόκερ. Ανέκφραστοι και με βαθουλωμένα μάγουλα, οι Ιταλοί τερματοφύλακες από τα 20 τους μοιάζουν να τα έχουν δει όλα και να μπορούν να κρατήσουν μέσα τους τη δυστυχία χωρίς να τη μεταδίδουν στους αμυντικούς, πράγμα που είναι και το μεγαλύτερο προσόν στον τερματοφύλακα. Ποτέ να μην περνάει την ευθύνη σε κάποιον άλλον, αλλά και να ξεχνάει το λάθος γρηγορότερα από ό,τι κορίτσι της Συγγρού τον πελάτη τής μιας βραδιάς.

Ακραίο μπακ, Γερμανό. Παρά τις προκαταλήψεις που υπάρχουν για το γερμανικό πρωτάθλημα, οι περισσότερες ομάδες παίζουν τις αντεπιθέσεις. Οι Γερμανοί πλάγιοι μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν δύο και βάλε επιθετικούς που κατεβαίνουν από την πλευρά τους. Εχουν μια εξωπραγματική αίσθηση του χώρου για να αντιλαμβάνονται πόση πισωπεταλιά μπορούν να κάνουν μέχρι να έχουν βοήθεια από τα στόπερ, αλλά και πότε δεν θα έχουν βοήθεια από το κέντρο για να πέσουν στην μπάλα.
Στόπερ από Αγγλία. Κυρίως για την αντοχή τους στο ξύλο. Το αγγλικό στόπερ στα 20 του έχει φάει περισσότερο ξύλο από πορτιέρη του Σόχο. Εχει δεχθεί ότι είναι μέρος του παιχνιδιού και δεν τσιμπάει να ανταποδώσει, εκτός αν αυτό που κάνει ο αντίπαλος αμυντικός είναι σε βαθμό πλημμελήματος. Επίσης, δεν φοβάται να βγει στην μπάλα, αφού οι αγγλικές ομάδες σχεδόν ποτέ δεν παίζουν με λίμπερο και το μέτωπό του από τις κεφαλιές έχει γίνει σαν πετσί από αρβύλα.

Αμυντικό χαφ από την Ουρουγουάη. Οταν ο Μίλτον Βιέρα είχε έρθει στον Ολυμπιακό, το επόμενο ματς ήταν εναντίον του ΠΑΟΚ. Οπως λοιπόν μου έλεγε ο Ηλίας Μπαζίνας, οι παράγοντες του Ολυμπιακού αποφάσισαν να τον προειδοποιήσουν για την ατμόσφαιρα που θα συναντούσε στην Τούμπα. Ο Βιέρα τους άκουσε προσεκτικά, κούνησε το κεφάλι και άνοιξε το πορτοφόλι του. Αρχισε να δείχνει φωτογραφίες από ματς στη Λατινική Αμερική. Στο ένα έδειχνε ένα σέντερ φορ ξαπλωμένο στο έδαφος. «Τον είχαν πυροβολήσει από την κερκίδα». Στο άλλο έναν κρεμασμένο. «Είχε κάνει ένα σκληρό φάουλ σε ματς εκτός έδρας». Ο Βιέρα συνέχισε να βγάζει φωτογραφίες τρόμου. Οταν τελείωσε, ρώτησε: «Στη Θεσσαλονίκη θα είναι πολύ χειρότερα;». Κανένας δεν του απάντησε. «Ποιος είναι ο πιο σκληρός παίκτης του ΠΑΟΚ;», έσπασε τη σιωπή ο Βιέρα. «Ο Φουντουκίδης», του απάντησαν. Στο πρώτο πεντάλεπτο στο ματς της Τούμπας, ο Φουντουκίδης βρέθηκε ξαπλωμένος στο έδαφος από μία μυστηριώδη κλοτσιά, που αν την έδωσε ο Βιέρα, ούτε ο διαιτητής ούτε κανένας άλλος στο γήπεδο μπόρεσε ποτέ να δει.

Επιθετικό χαφ θέλω Γάλλο ή Βαλκάνιο. Είναι οι τελευταίες χώρες που ο προπονητής υποκλίνεται στο ταλέντο. Το γνήσιο «δεκάρι» για να εξελιχθεί χρειάζεται ανοχή. Δεν μπορεί να ζήσει με τον προπονητή να του φωνάζει «γύρισε» και «μάρκαρε». Το «δεκάρι» πρέπει να κάνει τη σαχλαμάρα του, τη βεντετιά του και χρειάζεται τη χυδαιότερη κολακεία περισσότερο από την κριτική. Από τον Πλατινί και τον Ζιντάν, μέχρι τον Χάτζι και τον Σανμαρτεάν, οι Γάλλοι και οι Βαλκάνιοι έχουν βγάλει «δεκάρια» που έχουν στείλει προπονητές και αντιπάλους σε φρενοκομεία.

Πλάγιους στην επίθεση, μόνο Βραζιλιάνους. Οι Βραζιλιάνοι μαθαίνουν το ποδόσφαιρο σαν ατομικό σπορ που παίζεται από έντεκα. Ο πλάγιος επιθετικός φαίνεται όταν η επίθεση μπλοκάρει και κάποιος πρέπει να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά mano a mano. Εχω την υποψία ότι στη Βραζιλία μέχρι που μπορεί να παραμορφώνουν τους πλάγιους επιθετικούς για να μπλέκουν τους αντιπάλους. Στο βιβλίο του Αλεξάνδρου Δουμά «Ο άνθρωπος που γελά» ο πρωταγωνιστής είναι ένας ευγενής που σε παιδική ηλικία έχει απαχθεί από Τσιγγάνους. Του έχουν κόψει με μαχαίρι τις άκρες των χειλιών ώστε να μοιάζει ότι χαμογελάει μόνιμα. Ηταν μια τεχνική την οποία χρησιμοποιούσαν οι Τσιγγάνοι τον 18ο αιώνα ώστε το παιδί, όταν μεγάλωνε και γινόταν ζητιάνος, να φαίνεται ευχάριστο σε όποιους ζητούσε χρήματα. Πιθανότατα, να μην είναι συμπτωματικό ότι ένα από τα μεγαλύτερα εξτρέμ στην ιστορία του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου, ο Γκαρίντσα, είχε το ένα πόδι κοντύτερο από το άλλο, με αποτέλεσμα η ντρίμπλα του να τρελαίνει τα αντίπαλα μπακ.

Φορ από την Αργεντινή. Είναι βεντέτες, τσατίλες και ακόμα και τις μέρες που δεν παίζουν, κάτι θα κάνουν για να βρίσκονται στην επικαιρότητα. Θα πλακωθούν με έναν συμπαίκτη τους στην προπόνηση. Θα πλακωθούν στην κόκα. Θα τρακάρουν με το αυτοκίνητό τους με 180 χιλιόμετρα την ώρα. Θα κάνουν δήλωση εναντίον του προπονητή τους. Μπορούν να φτάσουν στο σημείο να βιάσουν την ογδοντάχρονη καθαρίστρια του ξενοδοχείου. Φτάνει να μείνουν στην επικαιρότητα. Και στο γήπεδο ξέρουν ότι ένας τρόπος υπάρχει για να τραβήξουν τα μάτια. Το γκολ. Ο Αργεντινός φορ έχει το στοιχείο του εγωισμού, που είναι απαραίτητο στη θέση. Ξέρει ότι υπάρχει για να σκοράρει και θα το κάνει.

Και για προπονητή θα έπαιρνα Σκανδιναβό. Στη Σκανδιναβία οι άνθρωποι μεγαλώνουν χωρίς ανασφάλειες. Το αποτέλεσμα είναι ότι όταν κάνουν μια δουλειά που δεν πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας, δεν παθαίνουν παράκρουση. Δεν χοροπηδάνε μπροστά από τον πάγκο για να δείξουν ότι ζουν το παιχνίδι. Δεν κάνουν μετά το ματς δηλώσεις ότι «παίξαμε σοβαρά γι' αυτό κερδίσαμε» για να δείξουν ότι με τη σοβαρότητα που μετέφεραν στους παίκτες αυτοί πήραν τη νίκη και όχι οι παίκτες, που αν τους άφηναν μόνους τους, θα το γυρνούσαν στο τραλαλά. Καταλαβαίνουν ότι δουλεύουν σε ένα μαγαζί με συγκεκριμένες δυνατότητες και με δεδομένο μπάτζετ και δεν ζητούν τον ουρανό με τ' άστρα. Από την άλλη, όταν οι δημοσιογράφοι τους ρωτούν «θα θέλατε αυτόν τον παίκτη;», αυτοί δεν απαντούν «δεν μιλάω για παίκτες άλλων ομάδων». Αν είναι καλός, λένε «θα τον ήθελα».

Και για πρόεδρο, μόνο Ελληνα. Το ποδόσφαιρο διαρκεί μόνο 90 λεπτά. Την υπόλοιπη, όμως, εβδομάδα ο οπαδός τι θα κάνει; Με τον Αγγλο και τον Γερμανό η εβδομάδα δεν βγαίνει. Ο Ελληνας, όμως, θα την κάνει τη δήλωσή του, θα τιμωρήσει τον παίκτη, θα τον διώξει τον προπονητή, στην ανάγκη θα την κάνει την ομορφιά του ποδοσφαίρου για να περάσει η εβδομάδα. Βρόμικο; Πιθανότατα... Αλλά όπως και ο πατσάς, το πολύ το καθαρό το ποδόσφαιρο δεν έχει γεύση...

Φεύγω μια εβδομάδα για διακοπές. Χωρίς laptop, χωρίς κινητό και κυρίως χωρίς τηλεόραση. Απαλλαγμένος από το βάρος του σημερινού άνδρα, που αντίθετα με κάποιες πιο αθώες εποχές, δεν έχει σχέση με το σεξ.

Κάποτε η ζωή ήταν απλή. Υπήρχαν δύο σταθμοί στην τηλεόραση. Η ΕΡΤ που έδειχνε τις ειδήσεις και τις ταινίες και η ΥΕΝΕΔ που έδειχνε τις ίδιες ακριβώς ειδήσεις και ντοκιμαντέρ για τις σαύρες. Ανοιγες την τηλεόραση και έπαιζε ένα από τα δύο κανάλια. Αν έδειχνε σαύρες και τις βαριόσουν, σηκωνόσουν από την πολυθρόνα και πατούσες το κουμπί της ΕΡΤ να δεις ταινία. Αν είχες δει την ταινία, σηκωνόσουν ξανά από την πολυθρόνα για να δεις σαύρες. Πόσες φορές μπορεί σε ένα βράδυ να προβληματιστεί ένας άνθρωπος αν προτιμάει τις ταινίες από τις σαύρες; Δέκα, ας πούμε. Πόση απόσταση είχε η τηλεόραση από τον καναπέ; Πέντε μέτρα και πολύ λέω. Σε ένα λοιπόν βράδυ για να δει τηλεόραση ο ανήσυχος τηλεθεατής έκανε πενήντα μέτρα και δέκα βαθιά καθίσματα. Την προπαραδείσια αυτή ευτυχία ήρθε να διαταράξει ο ερχομός του τηλεκοντρόλ.

Στην αρχή απλώς ήταν ένα άχρηστο αντικείμενο. Αντί να πηγαίνεις στην τηλεόραση, πατούσες το κουμπί «α» και το κουμπί «β». Τα μέτρα φυσικά που κέρδιζες τα έχανες με το να πηγαίνεις στο περίπτερο κάθε φορά που τελείωναν οι μπαταρίες. Πρόσθεσε και ένα ποσό άγχους: «πού στο διάολο το ακουμπήσατε το τηλεκοντρόλ και δεν το βρίσκω;», πρόσθεσε και αμφιβολία: «τι γίνεται και δεν δουλεύει; Χάλασε ή χρειάζεται μπαταρίες;», αλλά η ζημιά ήταν μικρή. Το μέγεθος της καταστροφής φάνηκε όταν εμφανίστηκε και το βίντεο.

Στο βίντεο πρώτες εγκατέλειψαν τη μάχη οι γυναίκες. «Αντωνάκη, γιατί όταν πατάω το κουμπί στην τηλεόραση δεν παίζει η ταινία;». Ελάχιστες γυναίκες, που πιθανότατα είναι τραβεστί, μπόρεσαν να καταλάβουν τα μυστικά των τηλεκοντρόλ. Αντίθετα, όλες οι γυναίκες πιστεύουν ότι πραγματικός άνδρας είναι αυτός που τελείωσε το τμήμα Ηλεκτρονικών των Σχολών Πάλμερ. Σήμερα, αν εμφανιζόταν ο Γκουσγκούνης, όλες θα κοίταζαν πόσο μεγάλο είναι το τηλεκοντρόλ του.
Σε μια εβδομάδα ξανά μαζί. Αν θα έχει μείνει τίποτα όρθιο από τους Τσοχοχελάκηδες...