Με το φτωχό μου το μυαλό, λέω εγώ (Sportday / Αντώνης Πανούτσος)

Είναι βέβαιο ότι τα νέα πρακτορεία του ΟΠΑΠ θα μαζεύουν περισσότερο κόσμο, που θα μένει και περισσότερο. Τα παλιά πρακτορεία κατά κανόνα μοιάζουν με καφενεία της δεκαετίας του '50, με άθλιο φωτισμό νέον και τις γνήσιες πλαστικές Datsun καρέκλες «τρεις για 10 ευρώ». Είναι όμως και βέβαιο ότι τα ανακαινισμένα πρακτορεία θα δημιουργήσουν μια νέα γενιά παικτών. Τους ιδρυματισμένους, που θα ξημεροβραδιάζονται στο πρακτορείο, παρακολουθώντας νούμερα και αποτελέσματα σε μια οθόνη. Στην αρχή επειδή θα γουστάρουν και στο τέλος επειδή τα σπίτια τους θα είναι αθλιότερα του πρακτορείου.

Οι αρχές των επιτυχημένων χώρων του τζόγου διαμορφώθηκαν τον 19ο αιώνα στην Αγγλία και οριστικοποιήθηκαν στα μέσα του 20ού στην Αμερική με τη δημιουργία του Λας Βέγκας. Τα cigar houses της Αγγλίας, που ήταν καπνοπωλεία και μπουκάδικα, έδιναν την ατμόσφαιρα του ανδρικού κλαμπ, όπου ο παίκτης μπορούσε να μένει ώρες σε έναν καλύτερο από το σπίτι του χώρο, μακριά από τις μουρμούρες και τα προβλήματα της οικογένειας. Παίζοντας το μεροκάματο ο εργάτης και χάνοντας, το μπουκάδικο όλο και γινόταν καλύτερο, το σπίτι όλο και χειρότερο, οπότε έμενε όλο και περισσότερο, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Ο κύκλος έκλεινε όταν ο εργάτης έκοβε τον τζόγο ή καταστρεφόταν. Την ίδια φιλοσοφία, με τα ίδια ακριβώς αποτελέσματα ακολουθούσαν και τα gin palaces, οι πρόδρομοι των pubs. Το περιβάλλον έπρεπε να είναι πολύ πλουσιότερο από το σπίτι του εργάτη, ώστε να μην έχει καρδιά να το εγκαταλείψει.

Το Λας Βέγκας πρόσθεσε την επιστημονική πινελιά στην αγγλική πρακτική. Στο εστιατόριο του καζίνο το φαΐ είναι μέτριο. Οι καρέκλες είναι ανεπαίσθητα άβολες. Τα δωμάτια είναι καλά μόνο για το περιστασιακό σεξ και τον ύπνο. Ο πιο ελκυστικός χώρος είναι το play room. Στον οποίο τα ποτά έρχονται αμέσως και δωρεάν, στους τοίχους δεν υπάρχουν ρολόγια, ούτε παράθυρα, για να μην αντιλαμβάνεται κανείς τον χρόνο. Εξω από το καζίνο δεν υπάρχει να κάνεις τίποτα. Οπότε ο επισκέπτης το πολύ να αλλάξει αίθουσα.

Τα καζίνο σε υψηλό επίπεδο μπορεί και να απευθύνονται στη μεγαλοαστική τάξη. Στο prive δωμάτιο ρουλέτας ή μπακαρά του Μονακό και της Μπαγιόν, όσο πλούσιος και να είσαι μπορείς να ποντάρεις ένα ποσό που θα σε συγκινήσει. Τα πρακτορεία όμως στοιχημάτων απευθύνονται στην εργατική και μικροαστική τάξη. Είναι μάλλον απίθανο ο Θόδωρος και η Γιάννα να πήγαιναν για να νιώσουν τις συγκινήσεις του κίνο, αλλά για τον οικονομικό μετανάστη και τον υπάλληλο τα 100 ευρώ είναι ποσόν και τα 1000 συγκίνηση ζωής. Οπότε και ο στόχος του ΟΠΑΠ είναι ταξικά δεδομένος και ψυχολογικά προβλέψιμος. Ανθρωποι που βγάζουν από το βασικό μέχρι ενάμιση χιλιάρικο ευρώ τον μήνα, που θα εντυπωσιάζονται εύκολα από τη διακόσμηση και θα συγκινούνται από το ψιλολόι-παιχνίδι. Οι μεγαλοπαίκτες, αυτοί που αναφέρθηκαν στη λίστα των μεγάλων νικητών του Στοιχήματος, ούτε πήγαιναν στο πρακτορείο ούτε πρόκειται να πάνε.

Το ερώτημα, τώρα, είναι «τι θα πρέπει να γίνει;». Να μείνουν τα πρακτορεία σαν εξοχικά σπίτια, διακοσμημένα με τα άχρηστα έπιπλα του ιδιοκτήτη; Φυσικά, όχι. Τα πρακτορεία πρέπει να ανακαινισθούν και να αποκτήσουν ομοιομορφία. Πρέπει όμως και να γίνουν χώροι που θα αποθαρρύνουν το άραγμα. Να μην έχουν καρέκλες ή σκαμπό, ο χώρος που καταθέτεις τα στοιχήματα να είναι σαν πάγκος μπαρ και πιθανόν να πρέπει να απαγορευτούν και οι τηλεοράσεις. Για τον οργανισμό θα υπάρξει ζημιά, αφού -για παράδειγμα- το κίνο θα σταματήσει να έχει νόημα. Η ελληνική κοινωνία όμως θα έχει το όφελος της αποτροπής δημιουργίας μιας φυλής τροφίμων των πρακτορείων, που γρήγορα θα μαδηθούν και απλώς θα κοιτάζουν το παιχνίδι των άλλων, όπως κατά κόρον γίνεται στο καζίνο. Οσο ο τζόγος στην Ελλάδα θα μένει κρατικό μονοπώλιο, θα πρέπει να υπάρχουν και κρατικές ηθικές δεσμεύσεις. Η αποφυγή μαδήματος των ασθενών τάξεων είναι μία από αυτές. Αν φυσικά η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι παραγωγική οικονομική πολιτική και αύξηση των εσόδων δεν σημαίνει κάποιες δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων που με τις ώρες θα παρακολουθούν στις οθόνες νούμερα και το «2» της Τζούργκαρντεν.

Τώρα, κάποιοι θα πουν «Ρε Πανουτσάκο, θέλεις να δίνεις και μαθήματα αξιοποίησης του εργατικού δυναμικού, όταν οι τσοχοχελάκηδες κατασπαταλούν το πολυτιμότερο περιουσιακό τους στοιχείο;». Το βουλώνω. Και θα συνεχίσω να το βουλώνω, όσο επαναλαμβάνονται οι απρέπειες που σημειώθηκαν στο φύλλο της Τρίτης. Οταν ένα πεινασμένο για ενημέρωση κοινό άνοιξε τη «SportDay» και χρειάστηκε να φτάσει στη 48 σελίδα για να μάθει την είδηση της ημέρας. «Σταθερή η αγορά ΙΧ, φορτηγών και μοτό». Φυσικά, αναφέρομαι στη στήλη «Δρόμοι αντοχής» του Δημήτρη Μπαλή, που -ως συνήθως- εξορίστηκε στο δεύτερο μέρος της εφημερίδας, αλλά και σε αριστερή σελίδα. Ο Δημήτρης όμως συνεχίζει να σφίγγει τη γραβάτα, να αδιαφορεί για τις μικροπρέπειες και να πληροφορεί. Αφού, λοιπόν, ο Δημήτρης με οξυδέρκεια παρατηρεί ότι ο Αύγουστος είναι ο μήνας των διακοπών, αφού καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κουρασμένος Αθηναίος δεν πρέπει να σκεφτεί μόνο το πού θα πάει, αλλά και το πώς θα πάει, πετάει τη βόμβα. Η αγορά είναι σταθερή. Σ-Τ-Α-Θ-Ε-Ρ-Η. Οσοι Αθηναίοι αγόρασαν πέρυσι καινούργιο ΙΧ, μοτοσικλέτα ή φορτηγό για να πάνε να ξεκουραστούν σε ένα νησί, άλλοι τόσοι αγόρασαν και εφέτος.

Στη συνέχεια του κειμένου και αφού δίνει μια απολαυστική κατάταξη των εταιρειών στις προτιμήσεις του κοινού (αγάντα, ρε Picado) φτάνει και στο δροσερό μέρος του κειμένου. «Τον Αύγουστο, εκτός από τα αυτοκίνητα για τους... κοινούς θνητούς, πουλήθηκαν μοντέλα και για τους λίγους, τους έχοντες αρκετά χρήματα να επενδύσουν. Ετσι, πρωτοκυκλοφόρησαν 2 Ferrari, 1 Corvette, 2 Hummer...». Φρένο, Αργείοι. Τώρα, με το χέρι στην καρδιά. Πόσοι από εσάς ξέρετε τι στο διάολο είναι το Hummer; Στο γραφείο οι τσοχοχελάκηδες, όπως αναμενόταν, δεν είχαν ιδέα. Ο Σαμπράκος το ήξερε, αλλά δεν λογαριάζεται λόγω μοδάτου προέδρου. Ο Τσούτσικας επίσης το ήξερε. Αλλά δεν λογαριάζεται, διότι έχει πάει στο Galea περισσότερες φορές από τον Ντάνι. Τέλος πάντων, όλοι εμείς που μέχρι προχθές νομίζαμε ότι το Hummer είναι μάρκα μπογιάς για τα καράβια, χάρη στον Δημήτρη σήμερα ξέρουμε ότι είναι αμάξι. Και αν -ο μη γένοιτο- κάποια αποφράδα μέρα μάς πατήσει κάτι μεγάλο, ας το έχουμε υπ' όψιν μας.

Ας πούμε, λοιπόν, ότι έτυχε. Τι θα κατέβει από το Hummer; Πρώτα ο οδηγός, για να δει αν του λερώσαμε τα λάστιχα, και μετά ένας παπάς για να μας εξομολογήσει. Διότι με τη λογική της Αρχιεπισκοπής, που ζητάει να υπάρχουν παπάδες για εξομολόγηση στα σχολεία, γιατί να μην υπάρχουν και στα τζιπ για την περίπτωση ανάγκης; Η απαίτηση της εκκλησίας να υπάρχει εξομολογητής στα σχολεία έχει τόση λογική όση το να απαιτήσει το Υφυπουργείο Αθλητισμού να υπάρχει μόνιμος γυμναστής στις εκκλησίες. Διότι το επιχείρημα της εκκλησίας είναι ότι σε μια εποχή παιδικής παραβατικότητας ο εξομολογητής στα σχολεία είναι απαραίτητος. Αντίστοιχα, το υφυπουργείο μπορεί να πει ότι σε μια εποχή παιδικής παχυσαρκίας ο γυμναστής είναι απαραίτητος στις εκκλησίες. Δηλαδή, τι είναι η εξομολόγηση; Το πρώτων βοηθειών; Στην Ελλάδα κάθε δεύτερο τετράγωνο έχει και εκκλησία. Τι μπορεί, λοιπόν, να έχει κάνει ο Μαθητής ο Παραβάτης, που θα πρέπει να εξομολογηθεί αμέσως και δεν προλαβαίνει να φτάσει σε μια εκκλησία;

Η πραγματικότητα δεν είναι ότι θα υπάρξει ποτέ πραγματική ανάγκη, αλλά ότι η ελληνική εκκλησία θέλει να συνηθίζει τους πολίτες από μικρούς να τη νιώθουν κομμάτι της καθημερινότητάς τους και της εξουσίας. Κάτι σαν το σχολείο, τους πολιτικούς και την αστυνομία. Η δύναμη της εκκλησίας εδραιώνεται, όταν την εκλαμβάνουμε σαν κομμάτι του κράτους και της καθημερινότητάς μας. Με το δικαίωμα να χτυπάει τις καμπάνες, να βρίσκεται στο σχολείο και να επικυρώνει διοικητικές πράξεις. Και πιο εύκολα θα εγκαταλείψει την περιουσία της παρά τη δύναμη του κράτους.

Το Κώστας - Παπάς και Κίνηση, όπως και με το Euro, εμφανίστηκε αμέσως μετά τον τελικό του μπάσκετ. Πρώτα στον Καραμανλή, μετά στον Χριστόδουλο. Κίνηση να υπάρχει. Τώρα, τι σχέση έχει το μπάσκετ με την εκκλησία; Εκτός του ότι η μπασκέτα έχει στεφάνι, δεν μπορώ να διακρίνω άλλη. Οτι στηρίζει τον αθλητισμό; Το αντίθετο. Από δόγμα, η χριστιανική εκκλησία βασίζεται στην απάρνηση του γήινου σώματός μας. Η μόνη επαφή του μπάσκετ με την εκκλησία είναι η ανάγκη να φαίνεται ότι κάθε μεγάλο γεγονός καταξιώνεται με την ευλογία του Αρχιεπισκόπου. Αλλά φταίνε αυτοί που δέχονται να πηγαίνουν. Θα έρθει όμως η ημέρα που κάποιος θα πει «Παιδιά, κάλεσε την ομάδα ο Χριστόδουλος. Οποιος θέλει πηγαίνει. Σαν ομάδα όμως δεν πάμε, γιατί δεν καταλαβαίνω τι σχέση έχουμε μεταξύ μας». Αλλά όσο δεχόμαστε να συζητάμε αν θα πρέπει να υπάρχουν εξομολογητές στα σχολεία, η μέρα αυτή είναι πολύ μακρινή...