Μια καψούρα που γιατρεύτηκε (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Οι Γάλλοι έπαιξαν ωραία μπάλα εναντίον των Ιταλών την Τετάρτη το βράδυ, όχι για να τους «εκδικηθούν» για την ήττα τους στον τελικό του Μουντιάλ της Γερμανίας, αλλά γιατί είναι σε καταπληκτική κατάσταση ως ομάδα. Η σπουδαιότητα του αγώνα δεν φτάνει για να παίξεις καλά –αν ήταν έτσι, οι μεγάλοι τελικοί θα ήταν όλοι θεαματικά ματς, όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ωραία παίζεις όταν μπορείς –όταν έχεις πλάνο στο παιχνίδι, προικισμένους παίκτες και διάθεση. Κι όταν δεν είσαι φορτωμένος άγχος και δεν παίζεις με πιεσμένα τα νεύρα. Η Γαλλία που είδαμε την Τετάρτη πετάει –είναι ανάλαφρη από το βάρος του Ζινεντίν Ζιντάν.

Η τελευταία περίοδος του «Ζιζού» στην εθνική Γαλλίας είχε χαρακτήρα δοκιμασίας. Ο Ζιντάν επέστρεψε μαζί με τους άλλους παλιούς για να δώσει στην ομάδα του Ντομενέκ τη σιγουριά που της έλειπε. Ο πρώην αρχηγός είχε ωστόσο ένα επιπλέον προσωπικό στοίχημα να κερδίσει: να κλείσει την καριέρα του ένδοξα στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Γερμανίας.

Ελ Σιντ

Πολλές φορές λέμε ότι οι μεγάλοι παίκτες χρειάζονται για να σηκώνουν τις ομάδες στις στιβαρές πλάτες τους –ξεχνάμε όμως ότι ουκ ολίγες φορές συμβαίνει και το αντίθετο, είναι δηλαδή οι ομάδες αυτές που βοηθούν τους παίκτες, όταν αυτοί έχουν την ανάγκη τους. Ο Ζιντάν, επιστρέφοντας στην εθνική ομάδα, δεν έκανε μεγάλα ματς. Στα παιχνίδια των προκριματικών του Μουντιάλ, στα οποία αγωνίστηκε, λειτούργησε πιο πολύ σαν Ελ Σιντ παρά σαν Ναπολέοντας: η παρουσία του δημιουργούσε στον αντίπαλο μεγαλύτερους «πονοκεφάλους» από την απόδοσή του. Στα τελικά της Γερμανίας έπαιξε μετριότατα στα δύο πρώτα ματς κι έχασε εξαιτίας τιμωρίας το τρίτο που ήταν και το μόνο –όχι τυχαία– που οι Γάλλοι κέρδισαν στον πρώτο γύρο. Επέστρεψε ξεκούραστος εναντίον των Ισπανών και συγκεντρώνοντας κάθε σταλιά ενέργειας που είχε απομείνει στους κουρασμένους μύες του έκανε τρία σπουδαία ματς πριν η ένταση τον οδηγήσει στο να κουτουλήσει τον Ματεράτσι στον τελικό. Ήταν τέτοιας ποιότητας οι τελευταίες παρουσίες του, που όχι μόνο έδιωξαν από τα μάτια μας τις μέτριες εμφανίσεις του που είχαν προηγηθεί, αλλά στάθηκαν αιτία και να οδηγηθούμε όλοι στο συμπέρασμα ότι η Γαλλία είναι μόνο ο «Ζιζού»! Δεν είναι έτσι. Και η απόδειξη είναι η φουριόζικη παρουσία της Γαλλίας του Ανρί, του Ριμπερί, του Βιεϊρά, του Γκαλάς, του Γκοβού και του Μαλουντά στο ξεκίνημα των προκριματικών του Euro.

Κομπάρσοι

Ο φακός και τα μάτια μας στο Μουντιάλ αιχμαλωτίστηκαν από τον λατρεμένο αρτίστα. Κανείς όταν ο Ζιντάν έριξε την κουτουλιά στον Ιταλό αμυντικό δεν εστίασε στην αλήθεια της στιγμής: η αντίδραση του Γάλλου ηγέτη ήταν η αντίδραση ενός ανθρώπου που έζησε ένα τουρνουά πιεσμένος, στρεσαρισμένος, αγχωμένος και που στο τέλος διαλύθηκε από τον ίδιο του τον εαυτό, προσπαθώντας να σηκώσει το βάρος μιας αποστολής, που δεν ήταν απλώς η κατάκτηση του τίτλου, αλλά πολύ περισσότερο ήταν η ενορχήστρωση του πιο θεαματικού φινάλε καριέρας που έτυχε ποτέ σε ποδοσφαιριστή. Στη Γερμανία ο Ζιντάν υπήρξε πρωταγωνιστής σ' ένα υπαρξιακό δράμα που σκηνοθέτησε μόνος του: η λαμπρότητα της απόδοσης του ρόλου μάς έκανε να ξεχάσουμε πόσο πιθανότατα υπέφεραν το σενάριο οι υπόλοιποι, πόσο κομπάρσοι έγιναν για χάρη του ο Γκοβού, ο Ριμπερί, ο Μαλουντά, ο ίδιος ο Ανρί.

Αγάπη

Ο Ζιντάν στη Γερμανία έπαιξε για τον εαυτό του, όχι με τη ματαιοδοξία του σούπερ σταρ, αλλά με την ένταση της θέλησης του επιτυχημένου που έχει κάτι τελευταίο να αποδείξει. Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι η Γαλλία παρασύρθηκε από την ξεχωριστή σημασία της στιγμής κι έπαιξε κι αυτή για τον αρχηγό της, καταλαβαίνοντας την ανάγκη του. Οι συμπαίκτες του έτρεξαν γι' αυτόν, κινήθηκαν όπως θέλει, του συμπαραστάθηκαν, δείχνοντάς του εμπράκτως την αγάπη τους: η (μαγεμένη από τα θαύματα του «Ζιζού») υφήλιος αυτό το κατάλαβε αργά. Η γαλλική πρόταση στο Μουντιάλ ήταν μια ιστορία αγάπης και ανδρικής φιλίας, όμως απ' όλα αυτά εμείς όλοι – αδύναμοι στο να διακρίνουμε τα σημαντικά – δεν τα είδαμε: στυλώσαμε τα μάτια στον σταρ που έφευγε και δεν καταλάβαμε ότι τη μεγάλη κατάθεση ψυχής την έκαναν οι υπόλοιποι.

Βάρος

Οπως όλες οι μεγάλες αγάπες όταν τελειώνουν, η ιστορία του «Ζιζού» ήταν για τους Γάλλους ένα βάρος. Οι άλλοι στο Μουντιάλ έπαιζαν για να κερδίσουν –αυτοί έπαιζαν για τον αρχηγό τους: τον προστάτευσαν όσο κι όπως μπορούσαν, όπως τα πιόνια τον βασιλιά στο σκάκι. Η κουτουλιά στον Ματεράτσι είναι ένα ματ που ο ίδιος προκαλεί σε βάρος του: οι άλλοι παρακολουθούν ανήμποροι. Η αποχώρησή του, δραματική και άδοξη, αλλά βαθιά προσωπική, απάλλαξε τη γαλλική ομάδα από την υποχρέωση να παίζει για τον αρχηγό της. Τη συγκινησιακή φόρτιση διαδέχτηκε η ανάγκη να γυρίσει η σελίδα. Τώρα που η συναισθηματική εκκρεμότητα τακτοποιήθηκε, η Γαλλία ξαναπαίζει μπαλάρα.

Προσφορά

Οι Γάλλοι υπήρξαν λυτρωμένοι και παγιδευμένοι συγχρόνως από τον «Ζιζού». Του έδωσαν τη δυνατότητα να επιστρέψει γιατί κατάλαβαν πως δεν μπορούσαν χωρίς αυτόν: η συναισθηματική φόρτιση που θα προκαλούσε στη χώρα ένας πιθανός αποκλεισμός του από την εθνική θα ήταν ικανή να καταστρέψει την ομάδα. Ο Ζιντάν από τη στιγμή που υπήρχε, έπρεπε να παίζει. Και οι υπόλοιποι όφειλαν να τον ακολουθούν στη μάχη του: έτσι απαιτούσε, όχι η περίσταση, αλλά η τεράστια προσφορά του.

Φάντασμα

Δεν ξέρω τι τύχη θα είχαν οι Γάλλοι χωρίς τον Ζιντάν στη Γερμανία -κανείς δεν το ξέρει. Εκτιμώ όμως ότι, αν οι Γάλλοι δεν συστρατεύονταν στο πλάι του στο τελευταίο τουρνουά της καριέρας του, θα τον είχαν αδικήσει τόσο πολύ ώστε το φάντασμά του θα στοίχειωνε το μέλλον τους. Ενώ τώρα ο «Ζιζού» που ήταν κάτι σαν η εθνική καψούρα μιας χώρας –είναι μια καψούρα που γιατρεύτηκε…