Eνας Eγγλέζος παλιάτσος (Sportday / Χρήστος Χαραλαμπόπουλος)

Το βασικό μότο του Μπλερ «όλα πωλούνται αν η τιμή είναι σωστή» ίσως δεν ταιριάζει σε έναν πολιτικό, αλλά σε έναν πωλητή

ΙσωΣ και να είναι η είδηση της χρονιάς. Η ανακοίνωση της αποχώρησης του Τόνι Μπλερ από το πολιτικό σκηνικό της Βρετανίας του χρόνου τον Μάιο. Ενός πολιτικού που σημάδεψε την πολιτική ζωή της Βρετανίας, όσο σχεδόν και η Θάτσερ. Πολλοί, βέβαια, που δεν είναι Γάλλοι για να κατηγορηθούν για τη γνωστή εμπάθεια προς τους Βρετανούς, υποστηρίζουν ότι ο χαρακτηρισμός του Μπλερ ως «πολιτικού» είναι άστοχος. Και μάλλον έχουν δίκιο, αφού ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν ανταποκρίνεται στα πρότυπα του κλασικού πολιτικού, σε αυτά τουλάχιστον που είχαμε συνηθίσει μέχρι την εμφάνισή του.

Και αυτΗ η δυσκολία κατάταξης χειροτερεύει ακόμα περισσότερο, αφού ο Μπλερ δεν μπορεί να τοποθετηθεί με σαφήνεια στα δεξιά ή στα αριστερά του πολιτικού χάρτη. Ισως η εμφάνιση του Μπλερ να σηματοδοτεί την αρχή της εμφάνισης ενός άλλου τύπου «διαχειριστή» της πολιτικής και όχι πολιτικού, που είναι απαλλαγμένος από το «βάρος» των ιδεολογιών. Μπορεί αυτό το «βάρος» που δεν κουβαλάει ο Μπλερ να του χαρίζει την απαλλαγή από το άγχος του πολιτικού κόστους, αλλά η πολιτική και οι αποφάσεις των πολιτικών -είτε το θέλουμε είτε όχι- και κρίνονται και έχουν χρώμα.

Η πολιτικΗ δεν μπορεί να ασκηθεί in vitro, παρ' όλο που μπορεί να σχεδιαστεί εκεί μέσα και εν αγνοία της κοινωνίας. Ο Τόνι Μπλερ και οι σύμβουλοί του έκαναν ακριβώς αυτό. Η αλήθεια είναι ότι η εμφάνιση του Μπλερ στο πολιτικό σκηνικό, αρχικά της Βρετανίας, προκάλεσε σοκ στους ψηφοφόρους. Δεν συμπεριφερόταν όπως οι παραδοσιακοί πολιτικοί, ήταν μονίμως χαμογελαστός σε σημείο που πολλοί να πιστεύουν ότι γεννήθηκε με αυτό το χαμόγελο καρφωμένο στο πρόσωπό του και είχε απελευθερωθεί από τις συμβατικότητες του ντυσίματος και της συμπεριφοράς των πολιτικών. Ελεγε αστεία, έπαιζε κιθάρα στο κοινό του MTV, πετούσε το σακάκι για να παίξει ποδόσφαιρο και διάφορα άλλα τέτοια, που τα ΜΜΕ τα λάτρεψαν.

ΛΕνε -και είναι αλήθεια- ότι ο Μπλερ ήταν ο πρώτος που ανέδειξε την καθοριστική βοήθεια που μπορούν να προσφέρουν οι spin doctors, οι επικοινωνιολόγοι, στους πολιτικούς. Τόσο καθοριστική, που δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κάποιος ότι οι πολιτικοί της νέας εποχής είναι δημιούργημα των επικοινωνιολόγων, που δουλειά τους δεν είναι να παράγουν πολιτική, αλλά εικόνες. Εικόνες που μπορούν να καταναλώνονται με τη μαζικότητα ενός χάμπουργκερ ή της κόκα κόλα. Ο Τόνι Μπλερ είναι μία πολύ πετυχημένη, πολύ γυαλιστερή εικόνα που δημιούργησαν οι spin doctors. Σε ό,τι αφορά την ιδεολογία, τα είπαμε πιο πάνω. Η ιδεολογία για τους πολιτικούς της νέας εποχής είναι ό,τι τα βαρίδια για τους δύτες που θέλουν να ανέβουν στην επιφάνεια.

Γι' αυτΟν ακριβώς τον λόγο, αλλά και για να εμπεδώσει στην κοινή γνώμη την εντύπωση ότι πρόκειται για κάτι όχι «επαναστατικό» που τρομάζει μερικές φορές, αλλά για κάτι αόριστα νέο, δροσερό, διαφορετικό και άφθαρτο, ο Μπλερ, παράλληλα με την πιστή προσήλωσή του στα κελεύσματα των επικοινωνιολόγων, ευαγγελιζόταν την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό της πολιτικής μέσα από την ιδεολογική πλατφόρμα του «τρίτου δρόμου». Δημιουργία του καθοδηγητή του και διευθυντή του London School of Economics, του Αντονι Γκίντενς. Αυτή η πλατφόρμα τώρα γνωρίζουμε ότι είχε αποκλειστικά οικονομικό περιεχόμενο και ήταν τελείως απονευρωμένη ιδεολογικά, ευρισκόμενη σε συμφωνία με το απόλυτο πρόταγμα της εποχής της παγκοσμιοποίησης.

Οι ιδεολογΙεΣ πέθαναν, ζήτω η κυριαρχία της αγοράς. Ενα τέτοιο πρόταγμα έλυνε τα χέρια των οικονομικά ισχυρών (που ελέγχουν τα ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο), που τον λάτρεψαν και προβάλλοντας την εικόνα του, αφού κατάλαβαν ότι ήταν ο άνθρωπός τους. Η πλατφόρμα του «τρίτου δρόμου» άρχισε να λειτουργεί για τις ιδεολογίες όπως το σαράκι που τρώει το ξύλο από μέσα και να αποδομεί τα πάντα. Παρατηρώντας κάποιος όλη την πορεία του Μπλερ, εύκολα διαπιστώνει από τις ενέργειές του ότι δεν έχουμε να κάνουμε με κάποιον πολιτικό που προσπαθεί να εφαρμόσει κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα, αλλά έναν πολιτικό που είναι γοητευμένος από την ίδια την εξουσία του, την ίδια τη δύναμή του. Η εξουσία, η δύναμη και η διαχείρισή της είναι η βασική αρχή της πολιτικής φιλοσοφίας του Μπλερ, γι' αυτό από την αρχή της εμφάνισής του βρέθηκε πιο κοντά στις μεγάλες επιχειρήσεις και απομακρύνθηκε με μεγάλα βήματα από τα συνδικάτα.

Ο Μπλερ Εγινε ένας νεοφιλελεύθερος κούκος μέσα στη φωλιά της αγγλικής σοσιαλδημοκρατίας, που έβαλε στόχο να ιδιωτικοποιήσει το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής των Βρετανών. Το βασικό μότο του Μπλερ «όλα πωλούνται, αν η τιμή είναι σωστή» ίσως δεν ταιριάζει σε έναν πολιτικό, αλλά σε έναν πωλητή και ο Μπλερ σε αρκετές περιπτώσεις έχει αποδείξει ότι είναι ένας από τους καλύτερους. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισημαίνουν την επιτυχία της οικονομικής πολιτικής του Μπλερ, όπως προκύπτει και από τους οικονομικούς δείκτες, αλλά αγνοούν σκοπίμως το ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας που χάθηκαν από τον καιρό που ανέλαβε την εξουσία, όπως και τον τετραπλασιασμό του αριθμού των αστέγων στη Μ. Βρετανία.

Η λατρεΙα του Μπλερ για τη δύναμη φαίνεται και από την προσκόλλησή του στο άρμα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής σε τέτοιο βαθμό που πολλοί, όπως ο Τζορτζ Μάικλ σε ένα βιντεοκλίπ του με κινούμενα σχέδια, τον παρομοίασαν με σκυλάκι του Μπους. Ο Μπλερ υπερασπίστηκε με πάθος τον πόλεμο του Ιράκ, λέγοντας ακόμα και ψέματα για τα όπλα μαζικής καταστροφής που είχε στη διάθεσή του ο Σαντάμ ή «θάβοντας» αναφορές των δικών του μυστικών υπηρεσιών που του επιβεβαίωναν την πολεμική γύμνια του Ιρακινού δικτάτορα. Η στενή σχέση του Μπλερ με τις ΗΠΑ -σε βαθμό υποταγής- δεν βοήθησε καθόλου την υπόθεση της Ενωμένης Ευρώπης, παρά το γεγονός ότι ο Μπλερ πλασαρίστηκε ως ο πιο Ευρωπαίος πολιτικός της Βρετανίας. Ο άνθρωπος που πολλοί ονόμασαν «Θάτσερ με παντελόνια», χαρακτηρισμός οπωσδήποτε υπερβολικός σε ό,τι αφορά τα παντελόνια.