Ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Γιατί και για ποιον; (Sportday / Χρ.Χαραλαμπόπουλος)

Η πρώτη αγωνιστική των ελληνικών ομάδων στα ευρωπαϊκά παιχνίδια τόσο του Τσάμπιονς Λιγκ όσο και του ΟΥΕΦΑ ήταν κάτι περισσότερο από απογοήτευση. Ηταν, για να ακριβολογούμε, τραγωδία, εξαιρουμένου του Ηρακλή. Μπορεί να υπάρχουν κάποιες δικαιολογίες ή μάλλον να εφευρίσκουμε κάποιες, που συχνά συρρικνώνονται σε δύο μόνον: ότι οι αντίπαλοι των ελληνικών ομάδων έχουν μεγαλύτερο μπάτζετ και είναι πιο έτοιμοι να ανταποκριθούν στις αγωνιστικές υποχρεώσεις τους, οπότε τα βρίσκουμε κομματάκι μπαστούνια.

Αυτό το παραμύθι που κοιμίζει με σιγουριά τον οπαδικό εγωισμό πρέπει κάποτε να σταματήσει. Τα παιχνίδια στην Ευρώπη δεν μας προκύπτουν αιφνιδιαστικά. Ξέρουμε τις ημερομηνίες και μπορούμε να προετοιμαστούμε ανάλογα. Κι αν δεν τα καταφέρνουμε να πετύχουμε καλύτερες εμφανίσεις, τότε θα πρέπει να μάθουμε να προετοιμαζόμαστε καλύτερα και να ψωνίζουμε ποιοτικότερα. Ο γράφων όμως πιστεύει ότι το πρόβλημα είναι πολύ σημαντικότερο και έχει να κάνει με τη νοοτροπία των ανθρώπων που ασχολούνται με το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ενα ποδόσφαιρο που απέχει έτη φωτός ακόμα από το ευρωπαϊκό, όσο κι αν είναι λίγο δύσκολο να δεχτεί κάτι τέτοιο ο εθνικός εγωισμός μας, αφού στα γονίδιά μας, σύμφωνα με τη Φανή Χαλκιά, είναι καταχωρημένη η συνταγή της νίκης. Και στον γιγαντισμό αυτής της ψευδαίσθησης συνέβαλε και η απρόσμενα μεγάλη επιτυχία της Πορτογαλίας, που ήταν οπωσδήποτε μια λαμπρή στιγμή.

Μια στιγμή που δεν ήρθε αποτέλεσμα ενός μακροχρόνιου σχεδιασμού και υπερβολικής συγκέντρωσης ταλέντου. Ηταν περισσότερο αποτέλεσμα πολλών ευτυχών συγκυριών, που σπάνια συμπίπτουν όλες μαζί. Ποτέ η πολιτεία και οι παράγοντες του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα δεν ασχολήθηκαν με σοβαρότητα, συνέπεια, όραμα και επιμονή για να βελτιώσουν τις συνθήκες μέσα στις οποίες αναπνέει και αναπτύσσεται το ελληνικό ποδόσφαιρο. Οι παράγοντες νοιάζονται για τις καρέκλες τους και την περιφορά της μικροεξουσίας τους, ενώ οι πολιτικοί για τις ψήφους τους και την απρόσκοπτη λειτουργία του πελατειακού συστήματος. Φυσικά όλα αυτά θα ξεχαστούν με το πρώτο θετικό αποτέλεσμα, για να αποδειχτεί πόσο εύκολα γινόμαστε δέσμιοι της συγκυρίας.

Το ελληνικό ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα δεν είναι καθόλου ανταγωνιστικό, προσφέρει κακό θέαμα, ελάχιστες συγκινήσεις και παράλληλα έχει σοβαρότατες ελλείψεις στις υποδομές και τα οργανωτικά. Στα 7 παιχνίδια της αγωνιστικής –εξαιρουμένου του ματς της ΑΕΚ με τον Ηρακλή οι άνθρωποι που πήγαν στα γήπεδα δεν ξεπέρασαν τις 28.000. Το ελληνικό πρωτάθλημα θυμίζει αυτό που έλεγαν οι Γάλλοι στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. «Γιατί και για ποιον;». Ολυμπιακός και ΠΑΟ, οι δύο κατά τεκμήριο ισχυρότερες ομάδες του πρωταθλήματος, που μέχρι τώρα δείχνουν σαν ευκαιριακά σύνολα ποδοσφαιριστών χωρίς στόχους, φιλοσοφία και σαφή αγωνιστικά χαρακτηριστικά, είναι ζήτημα αν δίνουν περισσότερα από 5 δυνατά παιχνίδια κάθε χρόνο. Ετσι, οι ποδοσφαιριστές τους προσαρμόζονται, τουλάχιστον ψυχολογικά, σε ένα αγωνιστικό πλαίσιο ελάχιστα ανταγωνιστικό.

Σε ένα πλαίσιο στο οποίο δεν χρειάζεται ούτε να ιδρώσουν ούτε να παίξουν μπάλα για να κερδίσουν. Οι πρόεδροι και των δύο «μεγάλων», που ανακάλυψαν τα τελευταία χρόνια τα θετικά της ομάδας-επιχείρησης, έχουν δώσει προτεραιότητα στην εδραίωση των εμπορικών χαρακτηριστικών εις βάρος των αγωνιστικών, τα οποία για να έρθουν χρειάζεται υπομονή, την οποία οι ιδιοκτήτες των δύο «μεγάλων» δεν διαθέτουν. Και όταν έρχεται το ευρωπαϊκό χαστούκι, παραμυθιάζουν τον κόσμο με τις εγχώριες επιτυχίες, με τη διαφορά ότι οι φίλαθλοι και οι οπαδοί ζητούν πλέον περισσότερα πράγματα, έχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις.

Ενα ακόμα χαρακτηριστικό της εξόφθαλμης μετριότητας του ελληνικού πρωταθλήματος σχετίζεται με την υπερβολική παρουσία ξένων -μέτριων ή κακών- ποδοσφαιριστών, που έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι φθηνοί. Και όσο πιο φθηνοί -και κακοί- είναι οι ξένοι ενός πρωταθλήματος, τόσο χαμηλότερα βρίσκεται αυτό το πρωτάθλημα στην κλίμακα της ποιότητας. Αν κάποιοι πιστεύουν ότι η Σούπερ Λίγκα θα τα διορθώσει όλα, γελιούνται. Αλλωστε, ποιοι είναι αυτοί που αποτελούν τη Σούπερ Λίγκα; Εκείνοι που έχουν καταντήσει το ποδόσφαιρο μία ιστορία ανίας, η οποία επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.

Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων

Τι κοινό μπορεί να έχουν ένας πιτσιρικάς που ήταν στρατιώτης στη Λιβερία, ένας προπονητής της Μάντσεστερ, ο εκδότης μιας ρωσικής εφημερίδας του δρόμου και ένας Σκωτσέζος ρακοσυλλέκτης; Το ποδόσφαιρο. Ολοι οι προαναφερθέντες, μαζί με δεκάδες άλλους ανθρώπους, θα αγωνιστούν στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων, που θα γίνει στο Κέιπ Τάουν της Ν. Αφρικής από τις 23 έως τις 30 Σεπτεμβρίου.

Μια διοργάνωση που γίνεται κάθε χρόνο με τη συμπαράσταση του ΟΗΕ και της ΦΙΦΑ, που μαζί με μία αγγλική μη κυβερνητική οργάνωση καλύπτουν το κόστος μετάβασης και διαμονής των ομάδων στον τόπο όπου κάθε φορά γίνεται η διοργάνωση. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι υπάρχουν παγκοσμίως περισσότεροι από 100 εκατομμύρια άστεγοι και ότι πάνω από 1 δισ. άνθρωποι στον πλανήτη ζουν σε άθλιες συνθήκες, χωρίς πρόσβαση σε πόσιμο νερό και χωρίς εργασία. Πολλοί από τους συμμετέχοντες στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων ζητούν πολιτικό άσυλο και μία άδεια παραμονής προκειμένου να ξαναρχίσουν τη ζωή τους.

Αυτός ακριβώς είναι και ο στόχος της διοργάνωσης: να τονώσει την αυτοπεποίθηση αυτών των ανθρώπων και να τους βοηθήσει να επανενταχθούν στην κοινωνία. Είναι πολλές οι ιστορίες αστέγων που μέσω του ποδοσφαίρου μπόρεσαν να επιστρέψουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία των διοργανωτών, από τους 217 ανθρώπους που πήραν μέρος στην προηγούμενη διοργάνωση, έξι μήνες μετά οι 164 από αυτούς (ποσοστό που φτάνει το 77%) μπόρεσαν να βρουν δουλειά και να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους. Η προβολή της διοργάνωσης έχει στόχο κάθε φορά να ευαισθητοποιεί κυβερνήσεις και κοινωνίες που αντιμετωπίζουν τους αστέγους σαν άρρωστους ή σαν απόβλητους, αποκλείοντάς τους από κάθε μορφής κοινωνική προστασία ή βοήθεια επανένταξης.

Η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων ξεκίνησε το 2003 με εκπροσώπους από 18 χώρες. Φέτος στο Κέιπ Τάουν παίρνουν μέρος εκπρόσωποι από 40 χώρες, με περισσότερους από 10.000 ανθρώπους να έχουν εμπλακεί στην προετοιμασία των ομάδων και την επιλογή των παικτών. Και μέσα από αυτή τη διαδικασία πολλοί άστεγοι καταφέρνουν να βρουν δουλειά ή να εξασφαλίσουν μία άδεια παραμονής και εργασίας χάρη στη δύναμη της παγκόσμιας γλώσσας, όπως είναι το ποδόσφαιρο.