Το 2003 ήταν άνοιξη, τώρα είναι χειμώνας... (Sportday / Διονύσης Ελευθεράτος)

Λένε ότι τα στερνά τιμούν τα πρώτα. Ενίοτε τα επαναπροσδιορίζουν... Φλας μπακ, άνοιξη 2003, πριν από το κρίσιμο ντέρμπι της Ριζούπολης. Ο Σωκράτης Κόκκαλης προβαίνει στις περιβόητες δηλώσεις για τους «πελάτες». Απαντες διαπιστώνουν προεδρική συνδρομή στην ψυχολογική προετοιμασία -κοινώς «φτιάξιμο»- των «ερυθρολεύκων». Έχουν δίκιο;

Μόνο κατά το ήμισυ. Το άλλο μισό -αν όχι παραπάνω- της «στρατηγικής» Κόκκαλη δεν αφορά το ηθικό των παικτών, αλλά το θυμικό των οπαδών. Δεν είναι η «ψυχωτική» σάλπιγγα που δίνει σύνθημα εφόδου για το 7ο συνεχές πρωτάθλημα.
Είναι η προσωπική «ασπίδα» του προέδρου. Για τον φόβο μιας ανεπιθύμητης έκβασης του ντέρμπι.

Στην Ελλάδα περνούν απαρατήρητα τα πάντα, αρκεί να «αμπαλάρονται» με υψηλούς τόνους: πριν από τον αγώνα της Ριζούπολης μία φράση του Σωκράτη Κόκκαλη συνοψίζει κι «εξευγενίζει» την ψυχρή, προσωπική τακτική του: πρόκειται για την ατάκα του, σύμφωνα με την οποία οι οπαδοί του Ολυμπιακού αξιώνουν από τους παίκτες να νικήσουν τον Παναθηναϊκό, όπως –προσέξτε το– κάνουν πάντα.

Ο ντόρος για τους «πελάτες» καλύπτει την ουσία: ο πρόεδρος της ομάδας καθιστά τους παίκτες αποκλειστικά υπεύθυνους για ό,τι μέλλει γενέσθαι στο ντέρμπι. Με μία διαφορά: σε περίπτωση νίκης θα εξυμνηθεί ο ίδιος ως «πατέρας του θριάμβου», διότι τους «έφτιαξε» την κατάλληλη στιγμή. Η αποκρυπτογράφηση της ατάκας του είναι απλή: «Αφού τον Παναθηναϊκό τον νικάμε πάντα, μη μου γκρινιάζετε για τις συχνές αλλαγές προπονητών. Είναι δουλειά των παικτών η νίκη-τίτλος, είτε κάθεται στον πάγκο ο Προτάσοφ είτε ο Κόλλιας είτε ο Κάτανετς». Ο Ολυμπιακός επικρατεί 3-0. Η προεδρική προσωπική «ασπίδα» παραμένει αχρείαστη κι όλοι μιλούν για «τίτλο Κόκκαλη».

Δεκέμβριος 2006, παραμονές της αναμέτρησης με τη Σαχτάρ: ο Σ. Κόκκαλης απαιτεί από τους παίκτες του Ολυμπιακού να νικήσουν, έστω και «με κλοτσιές, μπουνιές, νύχια και δόντια». Ειδάλλως θα έχουν –λέει– πρόβλημα. Τα πράγματα ζόρικα, οι παίκτες «στη σέντρα»! Στην αναφορά. Λες κι αυτό που θερίζει κάθε φορά μια ομάδα δεν απορρέει από την προηγηθείσα σπορά. Λες κι όλα τα άλλα λειτουργούν τα τελευταία δυο-τρία χρόνια στην εντέλεια και απέμεινε μία και μόνη εκκρεμότητα: η προειδοποίηση στους «φαντάρους» μην τυχόν φανούν ασυνείδητοι ή λιπόψυχοι.

Η Άνοιξη του 2003 κι ο σκληρός Δεκέμβρης του 2006 έχουν έναν κοινό παρονομαστή: ο Σ. Κόκκαλης «έδειξε» τους παίκτες με τα μάτια στραμμένα στους οπαδούς. Αυτό στον Ολυμπιακό δεν γίνεται συχνά. Οταν συμβαίνει, ισοδυναμεί με τεκμήριο ανησυχίας (το 2003) ή συναίσθησης ότι τα πράγματα φθάνουν σε αδιέξοδο (το 2006). Οι διαφορές, όμως; Προφανείς.

Το 2003 ο ιδιοκτήτης της ομάδας με το ένα χέρι έδειχνε το έμψυχο υλικό, αλλά με το άλλο τού χτυπούσε φιλικά την πλάτη. Με αρκετή αυτοπεποίθηση. Το 2006 το άλλο χέρι (είναι σαν να) αρπάζει απειλητικά το πέτο των προειδοποιούμενων. Ακόμα και το υποκείμενο των ρημάτων στις αντίστοιχες φράσεις του έχει αλλάξει: τότε ήταν ο κόσμος που αξίωνε, τώρα είναι ο ίδιος που διαμηνύει: «Δεν με νοιάζει πώς θα το κάνετε». Πιθανότατα πολλοί από τους παίκτες θα σκέφτηκαν: «Γιατί, σάμπως ξέρουμε εμείς το πώς; Οι αγώνες του Τσάμπιονς Λιγκ τελείωσαν κι εμείς ακόμα αλλάζουμε συστήματα και ρόλους, σαν σε καλοκαιρινή προετοιμασία...».

Αλλά τα φόντα της ομάδας τότε και άλλα τώρα: έστω και εν πολλοίς «άναρχη» (ιδιότητα που κοστίζει αφάνταστα στην Ευρώπη), η ομάδα των Τζόρτζεβιτς, Καρεμπέ, Ζιοβάνι, Ζέτεμπεργκ, Γιαννακόπουλου είχε τον αέρα και τη στόφα για το ορόσημο του «7ου συνεχούς». Η ομάδα των αστεριών που δίνουν ό,τι μπορούν, τώρα, στη δύση τους, του Ζεβλάκοφ, που την Τρίτη μαχόταν καλά, αλλά συχνά «κουτουλούσε» με τον Σέζαρ (γιατί εκεί βρέθηκε, ξαφνικά, να παίζει), του Καστίγιο, που έκοβε προς τα μέσα, αλλά δεν έβλεπε ίχνος ερυθρόλευκης φανέλας στην περιοχή και αδυνατούσε να αποτρέψει το αρνητικό «ευρωπαϊκό» ορόσημο. Μικρότερη συγκομιδή βαθμών ever, ούτε νίκη σε όμιλο -για πρώτη φορά.

Άλλη είναι, όμως, η σημαντικότερη διαφορά ανάμεσα στο 2003 και το 2006: το τι διακυβευόταν για την ομάδα και για τον πρόεδρο -ξεχωριστές παράμετροι. Εάν ο Ολυμπιακός δεν κατακτούσε το «7ο συνεχές», οι οπαδοί του θα βίωναν για κάποιο χρονικό διάστημα τη σχετική πίκρα του ανολοκλήρωτου. Αυτό, όμως, θα αφορούσε περισσότερο τα ιστορικά αρχεία που καταγράφουν ρεκόρ και πολύ λιγότερο τις προοπτικές της ομάδας.

Κι ο Σ. Κόκκαλης; Πιθανότατα θα γινόταν στόχος σκληρής κριτικής για τις επιλογές μιας χρονικής περιόδου -κυρίως για τα διαδοχικά «φύγε εσύ, έλα εσύ» με τους προπονητές: σιγά τα ωά. Τώρα, όμως... Ο ιδιοκτήτης του Ολυμπιακού γνώριζε καλά ότι μόνο μία νίκη επί της Σαχτάρ θα μπορούσε να μετριάσει κάπως τη συσσωρευμένη δυσφορία που επικρατεί στις τάξεις των φίλων της ομάδας. Διότι δεν αμφισβητούνται, πλέον, επιμέρους επιλογές του προέδρου, αλλά ένα ολόκληρο μοντέλο.

Ο Ολυμπιακός προηγήθηκε κατά πολύ των ανταγωνιστών του στον τομέα του μάρκετινγκ, βοηθούντος ασφαλώς και του νέου γηπέδου, αλλά δεν μετέτρεψε το προβάδισμα αυτό σε εφαλτήριο αγωνιστικής ανόδου. Κάθε άλλο. Συχνότερα απειλεί κάποιος αστεροειδής τη Γη, παρά αναδεικνύει ο Ολυμπιακός νέο ταλέντο από τα σπλάχνα του. Λένε πως ο χρόνος είναι χρήμα. Φέτος ο σύλλογος τα πήγε καλούτσικα με τον χρόνο (ο σχεδιασμός ορισμένων μεταγραφών έγινε νωρίς), αλλά η διάθεση χρήματος είναι μία άλλη ιστορία, μάλλον πονεμένη. Πόσω μάλλον το... πεντάγωνο «χρήμα-αξιοποίησή του-οργάνωση-σκάουτινγκ-σχεδιασμός».

Οι φίλοι της ομάδας συνήθισαν να τη βλέπουν να κινείται με τον αυτόματο πιλότο της αξίας κάποιων παικτών, μόνο που τώρα η πορεία είναι εξόφθαλμα καθοδική. Δεν κρύβεται. Ούτε μία νίκη επί της Σαχτάρ θα την έκρυβε. Ο σχεδιασμός του νέου Ολυμπιακού θα πρέπει να περιλαμβάνει πολλά. Οι αρχές που θα τον διέπουν, όμως, ας αφήσουν απ' έξω το -βολικό κατά τα άλλα- «σεντράρισμα» των παικτών. Μάλλον το ζητεί και η συντριπτική πλειονότητα των οπαδών: το βράδυ της Τρίτης, στο Καραϊσκάκη, ακούστηκε κάποια στιγμή το σύνθημα για το τι θα πάθει ο Θρύλος (εκπροσωπούμενος από ποιους, άραγε;) αν δεν παίξει την μπάλα της ζωής του. Πνίγηκε στις αποδοκιμασίες. Ευχάριστη ένδειξη ωριμότητας.