Τυχερός, πεισματάρης, μονοκόμματος και δουλευταράς είναι μόνο ένας (Χαραλαμπόπουλος)

Τον παρακολουθώ από χρόνια. Από το 1990 συγκεκριμένα, και ενώ είχε συμπληρώσει τρία χρόνια στον πάγκο της Γιουνάιτεντ. Δεν κατάφερα να του πάρω ποτέ συνέντευξη. Μία φορά μόνο τον είδα από κοντά, σε μία εκδήλωση που είχε οργανώσει η ΟΥΕΦΑ στο Ευρωκοινοβούλιο, στο Στρασβούργο το 1998. Εχω διαβάσει σχεδόν όλα όσα έχουν γράψει γι’ αυτόν ποδοσφαιριστές ή άνθρωποι που συνεργάστηκαν μαζί του. Ακόμα και σήμερα, όμως, δεν μπορώ να τον καταλάβω, όσο είναι δυνατόν να καταλάβεις με αυτόν τον τρόπο έναν τύπο σαν κι αυτόν. Περισσότερο τσιγκούνης από αυτόν, δεν του αναγνώρισα, όσο του αναλογούσε, τη συμβολή του στην κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ το 1999.

Για χρόνια μετεωριζόμουν ανάμεσα στον χαρακτηρισμό «γραφικός» ή «ιδιόμορφος». Εκείνο που του αναγνώριζα είναι ότι -δεν μπορεί- κάποιες ιδιαίτερες ικανότητες πρέπει να είχε για να κάθεται τόσα χρόνια στον πάγκο μίας ομάδας, που είναι και η μεγαλύτερη επιχείρηση ποδοσφαιρικού θεάματος στη γηραιά ήπειρο. Για τις προπονητικές του ικανότητες είχα πάντα τις αμφιβολίες μου. Ακόμη και όταν μπόρεσε να αντιστρέψει τη «γενική αντιπάθεια» των Αγγλων φιλάθλων για τη Γιουνάιτεντ. Λίγοι ίσως γνωρίζουν ή θυμούνται πώς αντιμετώπιζαν τη Γιουνάιτεντ οι Αγγλοι φίλαθλοι πριν από τον Φέργκιουσον.

Οπου έπαιζε η Μάντσεστερ, οι φίλαθλοι των άλλων ομάδων της φώναζαν ένα σύνθημα που λίγο-πολύ έλεγε «δεν θα πάρεις πρωτάθλημα ποτέ, Γιουνάιτεντ, Γιουνάιτεντ». Η Γιουνάιτεντ ήταν μία ανυπόληπτη ομάδα που είχε μεν μία πολύ μεγάλη ιστορία, αλλά έμενε μακριά από τον τίτλο, και το ποδόσφαιρο που έπαιζε ήταν άχρωμο και βαρετό. Αυτή την ομάδα ανέλαβε το 1986 ο Σκωτσέζος για να την οδηγήσει το 1999 στον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης και το τρεμπλ και για περισσότερο από μία δεκαετία ήταν η κορυφαία ομάδα στο νησί. Ο Φέργκιουσον, μετά την ήττα στο πρώτο του παιχνίδι στον πάγκο της Γιουνάιτεντ από την Οξφορντ, τον Νοέμβριο του 1986 και γνωρίζοντας ότι οι οικονομικές δυνατότητες της ομάδας του ήταν περιορισμένες, στράφηκε στα τμήματα υποδομής. Δημιούργησε ομάδες προπονητών και σκάουτς και η προσπάθειά του, που πολλοί τότε είχαν αμφισβητήσει, απέδωσε την περίφημη γενιά του '92.

Την εφηβική ομάδα της Γιουνάιτεντ που κατέκτησε το πρωτάθλημα Αγγλίας και είχε στις τάξεις της μία φουρνιά ποδοσφαιριστών που αγωνίζεται ακόμη και σήμερα: Μπέκαμ, Γκιγκς, αδελφοί Νέβιλ, Μπατ και αργότερα ο Σκόουλς. Ο σερ Αλεξ, τότε, έδειξε την ίδια επιμονή στην αναζήτηση ταλέντων που είχε δείξει και ο Μπάσμπι όταν δημιούργησε τη μεγάλη ομάδα που χάθηκε στο δυστύχημα του Μονάχου. Πέρα από τους ποδοσφαιριστές, η παρουσία του Φέργκιουσον συνέπεσε και με τις διοικητικές αλλαγές στην ομάδα που αποτέλεσαν τη βάση για την οικονομική της ανάπτυξη. Σε κάποιες από τις αλλαγές αυτές έπαιξε ρόλο και ο Φέργκιουσον, αφού ήταν αυτός που έφερε στην ομάδα τους δύο Ιρλανδούς πολυεκατομμυριούχους Μάγκνιερ και Μακμάνους, ισχυροποιώντας με αυτόν τον τρόπο τη θέση του στην ομάδα.
Ακόμη, στήριξε την εξαγορά του Γκλέιζερ. Οταν η Μάντσεστερ κατέκτησε το Τσάμπιονς Λιγκ το 1999, ο Φέργκιουσον είχε πει στους ποδοσφαιριστές του ότι μεγάλος είναι ο προπονητής που έχει κατακτήσει τουλάχιστον δύο φορές τον ευρωπαϊκό τίτλο. Και αυτόν τον τίτλο ο Φέργκιουσον τον κυνηγά από τότε, αλλά αμφιβάλλω αν προλάβει να τον κατακτήσει πριν ολοκληρώσει την καριέρα του στο Μάντσεστερ. Aλλωστε, η ομάδα βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο, αναζητώντας αγωνιστική φυσιογνωμία. Κι όμως, χωρίς να έχει την αγοραστική δύναμη που είχε παλιότερα, αλλά ούτε και την ποιοτική παραγωγή ταλέντων από τα φυτώρια της ομάδας, φέτος πρωταγωνιστεί. Στην Αγγλία, είναι το πρώτο φαβορί για τον τίτλο και έφθασε ήδη στους «8» του Τσάμπιονς Λιγκ και ίσως με μία βολική κλήρωση να φθάσει στους «4». Με το υλικό που έχει στα χέρια του, το οποίο είναι κατώτερο από αυτό που είχε άλλες χρονιές, κάνει θαύματα φέτος. Και με αναγκάζει να του αναγνωρίσω ότι τσιγκουνεύτηκα το 1999. Οτι ξέρει να φτιάχνει ομάδες, ανταγωνιστικές, που δεν τα παρατάνε. Και τέτοιες ομάδες, με τέτοιους προπονητές, μπορούν να καταφέρουν τα πάντα. Ή να τα χάσουν όλα.

Ερευνες και στοιχεία(...που δεν διαβάζει κανείς)

Πρόκειται για μία έρευνα που δημοσιοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2006. Τα στοιχεία της είναι αποκαλυπτικά για τις παραγωγικές δυνατότητες, την απασχόληση και τις ανισότητες της σημερινής Ελλάδας. Η έρευνα στην οποία αναφέρομαι είχε θέμα «Περιφερειακές ανισότητες-δυνατότητες και προοπτικές» και εκπονήθηκε από το τμήμα Οικονομίας και Διοίκησης του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ) και το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης.

Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από αυτή την έρευνα, η οποία δεν αποτελεί έκπληξη για όσους κινούνται στην αγορά, είναι ότι η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε χώρα παροχής υπηρεσιών, αλλά και μεγάλων ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών. Σε όλες σχεδόν τις περιοχές της χώρας την περίοδο 1995-2004 ο πρωτογενής τομέας (γεωργία) και ο δευτερογενής τομέας (βιομηχανία, ενέργεια, κατασκευές) υποχωρούν και τη θέση τους παίρνει ο τριτογενής τομέας, που κατά κύριο λόγο αφορά στην παροχή υπηρεσιών.

Παράλληλα, από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι παρά τα τεράστια κοινοτικά κονδύλια που διαχειρίστηκε η Ελλάδα, οι ανισότητες μεταξύ των επιμέρους περιοχών παραμένουν μεγάλες, παρά τις όποιες –περιορισμένες και αποσπασματικές– βελτιώσεις. Ετσι, για παράδειγμα, στην πλέον πλούσια περιοχή της χώρας, αυτή της Στερεάς Ελλάδας και της Εύβοιας, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ έφτασε τα 21.113 ευρώ, ενώ στη «φτωχότερη» Ανατολική Μακεδονία και Θράκη αναλογούν μόλις 11.392 ευρώ ανά κάτοικο.

Πρακτικά, δηλαδή, ο πλούτος που μοιράζονται οι κάτοικοι της Θράκης, αλλά και αυτοί της Δυτικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας, που επίσης βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης, είναι αντίστοιχος αυτού που απολάμβαναν οι κάτοικοι της Στερεάς Ελλάδας πριν από μία δεκαετία! Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, οι επιστήμονες που μετείχαν στην εκπόνησή της διαπιστώνουν την ανάγκη σχεδιασμού ενός ολοκληρωμένου μοντέλου ανάπτυξης -της κάθε περιφέρειας χωριστά- με στόχο την αξιοποίηση του δυναμικού που διαθέτει, των ιδιαιτεροτήτων της και παράλληλα, με την καλύτερη εκμετάλλευση των κοινοτικών και εθνικών πόρων, να γίνει δυνατός ο περιορισμός των ανισοτήτων και να γίνει εφικτή η σύγκλιση μεταξύ των περιφερειών της Ελλάδας, κάτι που προεκλογικά διακηρύσσουν τα δύο μεγάλα κόμματα για να ξεχάσουν αμέσως μετά τις εκλογές. Αλλωστε, οι πολλές βουλευτικές έδρες βρίσκονται στα μεγάλα αστικά κέντρα και όχι στην περιφέρεια.