Ο Γκάρεθ Μπέιλ και η παρέα του έγιναν η πρώτη ομάδα της Ουαλίας που περνά στην τελική φάση μιας μεγάλης διοργάνωσης, έπειτα από εκείνη του τεράστιου Τζον Τσαρλς, το 1958, που αποκλείστηκε στους «8» από τη Βραζιλία του Πελέ, στο Μουντιάλ της Σουηδίας.
Οι «κόκκινοι δράκοι» της Βρετανίας, μάλιστα, ετοιμάζονται απόψε να παίξουν ξανά σε έναν προημιτελικό, στην παρθενική τους συμμετοχή σε EURO. Και ποιος ξέρει… Ίσως το «τρένο» από το Νησί -και μοναδικό από εκεί, που βρίσκεται ακόμα στη Γαλλία- έχει στάση και στα ημιτελικά.
Η ομάδα του Κρις Κόουλμαν έχει πετύχει, ήδη, κάτι εκπληκτικό, βάζοντας τέλος στις αποτυχίες των τελευταίων 60 ετών -παρά το γεγονός ότι από την εθνική ομάδα έχουν «παρελάσει» παίκτες όπως ο Ράιαν Γκιγκς, ο Ίαν Ρας, ο Μαρκ Χιουζ, ο Νέβιλ Σάουθολ και άλλοι…
Ωραία όλα αυτά, αλλά… λάθος, λάθος και πάλι λάθος!
Γράφει ο Νίκος Ράλλης
Πριν 40 χρόνια, μία άλλη ομάδα, ίσως καλύτερη από εκείνη του 1958, αλλά και την τωρινή, με ποδοσφαιριστές που, σήμερα, θα κόστιζαν πάνω από 150 εκατ. ευρώ, έπαιξε ξανά στους «8» του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος και κόντεψε να τρελάνει τους πάντες!
Το γεγονός ότι δεν τη θυμάται κανείς έχει να κάνει με μια περίεργη απόφαση της UEFA από τα «γεννοφάσκια» του EURO και μια τραγική διαιτησία, σε μια αναμέτρηση με… ξύλο. Πολύ ξύλο.
Δράκοι… όνομα και πράγμα!
Τζον Τόσακ, Λέιτον Τζέιμς, Άλαν Κέρτις, Μπράιαν Φλιν και Τέρι Γιόραθ. Ο τελευταίος, δε, ελληνικής καταγωγής, που έχει βιώσει όσο λίγοι την αδικία στο πετσί του. Οι πιο παλιοί θα θυμούνται τον ξανθομάλλη μουστακαλή της μεγάλης Λιντς, που, το 1973, στο «Καυταντζόγλειο», έχασε το Κυπελλούχων από τη Μίλαν, έπειτα από μία, τουλάχιστον τραγική, εναντίον της, διαιτησία, του Χρήστου Μίχα. Ούτε απονομή δεν έγινε στο τέλος στους «ροσονέρι», καθώς οι αποδοκιμασίες ήταν τόσο έντονες (και από τους Έλληνες φιλάθλους), που ήταν, απλά, αδύνατο! Τρία χρόνια μετά, ο Γιόραθ θα βίωνε κάτι πολύ χειρότερο. Οι πέντε τους, λοιπόν, ξεχασμένοι στο ευρύ κοινό, πια, ακόμη και στη χώρα τους, είναι εκείνοι που, πιθανότατα, σήμερα, αν πλαισίωναν την ομάδα των Μπέιλ, Ράμσεϊ, Άσλεϊ Γουίλιαμς και Νιλ Τεϊλορ, θα έκαναν την Ουαλία αουτσάιντερ για την κούπα και όχι μία απλή έκπληξη.
Ο Τέρι Γιόραθ.
Το 1976, οι «κόκκινοι δράκοι» της Βρετανίας… έφτυναν φλόγες ξανά! Ήταν μία καταπληκτική ομάδα, που έπεσε «θύμα» της μορφής που είχε αποφασίσει να δώσει η UEFA στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Οι εθνικές έδιναν προκριματικά, με τις πρώτες των οκτώ ομίλων να προκρίνονται σε διπλό νοκ άουτ προημιτελικό (σαν τα πλέι οφ, δηλαδή, σήμερα) και στην τελική φάση να συμμετέχουν μόλις τέσσερις! Καμία σχέση, δηλαδή, με τον σύγχρονο… μαραθώνιο. Για αυτό και ουδείς θυμάται εκείνη την απίθανη ομάδα, που «πλήρωσε», φυσικά και το ότι η Ευρώπη είχε λιγότερες χώρες, με το Ανατολικό Μπλοκ ακόμη ενωμένο. Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι η Ουαλία δεν προκρίθηκε στα ημιτελικά και άρα, στα τελικά ενός EURO, για πρώτη φορά στην ιστορία της τότε, οφείλεται στις ανεκδιήγητες αποφάσεις ενός Ανατολικογερμανού ρέφερι, που θεωρούταν, μάλιστα, μία από τις κορυφαίες σφυρίχτρες τη δεκαετία του ’70!
Στα προκριματικά, πάντως, έκανε… πάρτι, τη στιγμή που Άγγλοι, Σκωτσέζοι, Ιρλανδοί και Βορειοϊρλανδοί έπεφταν στο «καναβάτσο», μένοντας εκτός οκτάδας. Μετά την ήττα της πρώτης αγωνιστικής στην Αυστρία (2-1), πέτυχε πέντε σερί νίκες, απέναντι σε Ουγγαρία και Λουξεμβούργο, ενώ πήρε εκδίκηση από τους Αυστριακούς, την τελευταία αγωνιστική, στο Κάρντιφ και… πανηγυρικά, το «εισιτήριο» για τα προημιτελικά. Εκεί, την περίμενε η τρομερή και φοβερή Γιουγκοσλαβία και παρότι οι Ουαλοί είχαν δείξει σπουδαία πράγματα, κανείς δεν τους έδινε ελπίδα. Όταν, δε, το πρώτο παιχνίδι, στο Ζάγκρεμπ, έληξε 2-0 υπέρ των «πλάβι», άπαντες ξέγραψαν τους Βρετανούς…
Χαμένη ομάδα
Η ομάδα του 1976 σπάνια αναφέρεται στις μέρες μας. Και σίγουρα, κανείς δεν βάζει εκείνους τους παίκτες δίπλα στον Γκιγκς, τον Ρας, τον Μπέιλ και τον Ράμσεϊ, ούτε καν πλάι σε αυτούς που έφτασαν μέχρι τους «8» του Παγκοσμίου Κυπέλλου, το 1958. Και όμως, θα έπρεπε! Ο Τζον Τόσακ ήταν ο βασικός επιθετικός της Λίβερπουλ και είχε κατακτήσει, ήδη, καμπόσους τίτλους με τους «κόκκινους», στους οποίους πρόσθεσε αργότερα μερικούς ακόμα. Ο Γιόραθ, όπως προαναφέραμε, είχε παίξει σε ευρωπαϊκό τελικό. Ο Τζέιμς ήταν απολαυστικός στις πτέρυγες και κόντεψε να στεφθεί πρωταθλητής Αγγλίας με την Ντέρμπι Κάουντι! Ο Κέρτις ήταν ένα αστέρι που μόλις «γεννιόταν». Ο Φλιν ήταν ένας «μάγος» στον χώρο του κέντρου και ο Μαχόνεϊ ένας εξαιρετικός αμυντικός μέσος. Πίσω τους, ακολουθούσε άλλος ένας πολύ καλός ποδοσφαιριστής, ο αμυντικός της Χαλ, της δεύτερης κατηγορίας, Ντέιβ Ρόμπερτς.
Ο Ντέιβ Ρόμπερτς.
Τα λόγια του τελευταίου, πριν λίγους μήνες, είναι χαρακτηριστικά: «Ήμουν ενθουσιασμένος που βρισκόμουν σε αυτή την ομάδα, αγωνιζόμενος σε τέτοιο, υψηλό επίπεδο, πλάι σε όλα αυτά τα μεγάλα ονόματα. Αλλά όταν κοιτάζω πίσω, σήμερα, αισθάνομαι θλίψη για αυτούς τους σούπερ σταρ. Τους άξιζαν παραπάνω πράγματα. Και σίγουρα, δεν τους άξιζε να ξεχαστούν. Φέτος, στο ματς των προκριματικών με το Ισραήλ, στο Κάρντιφ, τιμήθηκε ο Κλιφ Τζόουνς (σ.σ. μέλος της ομάδας του 1958). Και είναι τρομερά άδικο να τιμάται ως μέλος της τελευταίας ομάδας της Ουαλίας που προκρίθηκε σε μία μεγάλη διοργάνωση. Αυτό είναι μία γενική παραδοχή. Έχουμε γίνει κάτι σαν… χαμένη ομάδα. Και όμως, στην ενδεκάδα μας, το 1976, υπήρχαν αληθινά αστέρια, που μόνο επειδή η UEFA έκανε τουρνουά με τέσσερις ομάδες και λόγω ενός διαιτητή, ξεχάστηκαν. Ο Μπεντέκε κόστισε στη Λίβερπουλ πάνω από 30 εκατ. λίρες. Ο Τόσακ ήταν κλάσεις ανώτερος. Σήμερα, δεν υπάρχουν τόσα καλά εξτρέμ σαν τον Τζέιμς. Ο Γιόραθ είχε τα πάντα! Μπορούσε να καταστρέψει το παιχνίδι του αντιπάλου, αλλά μπορούσε και να δημιουργήσει το δικό μας. Ήταν ένας πραγματικός ηγέτης. Όλοι τους θα κόστιζαν μια περιουσία στις μέρες μας. Και φυσικά, ήταν και ο Μαχόνεϊ. Ο κόσμος τον ξεχνά, γιατί έπαιζε στη Στόουκ. Αλλά, στα αποδυτήρια, κανενός άλλου ο λόγος δεν είχε μεγαλύτερη αξία».
Ο Τζον Τόσακ.
Η μάχη του Νίνιαν
22 Μαΐου 1976, ώρα 4 το απόγευμα. Οι Ουαλοί φίλαθλοι, παρά την ήττα της ομάδας τους στο πρώτο ματς με το «καθαρό» 2-0, δίνουν βροντερό «παρών» στο «Νίνιαν Παρκ» του Κάρντιφ. Ένα γήπεδο που χωράει μετά βίας 22.000 ανθρώπους, γεμίζει -κάτι παραπάνω από- ασφυκτικά με 30.000… τρελαμένους Βρετανούς, που πιστεύουν στη μεγάλη ανατροπή κόντρα στη Γιουγκοσλαβία. Η ατμόσφαιρα είναι φανταστική και όλα συνηγορούν στο ότι θα γίνει μια σπουδαία «μάχη». Και ακριβώς αυτό έγινε. Κυριολεκτικά…
Αυτό που εκτυλίχθηκε για 90 λεπτά είναι ό,τι πιο δραματικό έχει βιώσει ποτέ η εθνική Ουαλίας και γενικά, οποιαδήποτε ουαλική ομάδα. Ένα αμφίβολο πέναλτι για τους «πλάβι», ένα χαμένο για τους γηπεδούχους, που είχαν και δύο ακυρωθέντα γκολ, βάζουν «φωτιά» στο παιχνίδι, με τον ρέφερι της αναμέτρησης, Ρούντι Γκλόγκνερ, να απειλεί με οριστική διακοπή του ματς, αν οι Βρετανοί δεν σταματήσουν να πετούν μπύρες, κέρματα και χαρτιά υγείας στον αγωνιστικό χώρο! Είναι μια εποχή όπου ο χουλιγκανισμός ανθεί, ακόμα, στη Βρετανία, ενώ το αλκοόλ ρέει άφθονο στις εξέδρες. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…
Ο διαιτητής
Ο Γκλόγκνερ, που πέθανε το 1999, ήταν μια σπουδαία σφυρίχτρα. Έξι χρόνια πριν, το 1970, στο Μουντιάλ του Μεξικού, ήταν ο «άρχοντας» του τελικού ανάμεσα σε Βραζιλία και Ιταλία. Το 1976, ωστόσο, τον στιγμάτισε για πάντα. Λίγο καιρό πριν την αναμέτρηση του Κάρντιφ είχε διευθύνει τη ρεβάνς του Λονδίνου ανάμεσα στην Ντεν Χάαγκ και τη Γουέστ Χαμ, για τα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων, κάνοντας σωρεία λαθών. Λάθη, που έφεραν και τον αποκλεισμό της ολλανδικής ομάδας, η οποία είχε νικήσει 4-2 στο πρώτο ματς και έχασε 3-1 στο δεύτερο.
Πριν τη σέντρα στον τελικό του Μουντιάλ το 1970.
Η UEFA, ωστόσο, δεν πτοήθηκε ιδιαίτερα και τον όρισε για άλλη μία ρεβάνς που… μύριζε μπαρούτι, εκείνη ανάμεσα στην Ουαλία και τη Γιουγκοσλαβία. Και αν ρωτήσετε έναν Ουαλό γύρω στα 60+ σήμερα, ίσως δεν θυμάται τον Ρόμπερτς, τον Γιόραθ και τους άλλους, αλλά τον Γερμανό ρέφερι, θα τον θυμάται σίγουρα…
Ντου
Πριν καν ξεκινήσει το παιχνίδι, όπως είχε καταγγείλει ο Λέιτον Τζέιμς, ο Γκλόγκνερ ζήτησε να κυματίσει η σημαία της Ανατολικής Γερμανίας στο γήπεδο, αλλιώς δεν δεχόταν να σφυρίξει την έναρξη! Και όταν εδέησε, τελικά, να το κάνει, αυτό που ακολούθησε για περισσότερες από δύο ώρες ήταν σκέτο δράμα. Ο Γερμανός έδωσε στο 18’ πέναλτι, σε μια… βουτιά του Ποπίβοντα που θα ζήλευε και κολυμβητής, με τον Καταλίνσκι να μην αστοχεί από τα 11 βήματα και να δίνει, πια, σαφές προβάδισμα πρόκρισης στους Γιουγκοσλάβους, μέσα, φυσικά, σε κραυγές οργής και χλευασμού από τους μαινόμενους Ουαλούς. Τότε ήταν που «έφυγαν» και τα πρώτα αντικείμενα προς τον αγωνιστικό χώρο…
Διαβουλεύσεις του Γκλόγκνερ με τον «τέταρτο», Τούρκο Κομπανλί, για τα αντικείμενα που πέφτουν «βροχή».
Οι «κόκκινοι δράκοι», ωστόσο δεν το έβαλαν κάτω. Έπαιξαν εξαιρετικά, έκλεισαν τους φιλοξενούμενους στα καρέ τους και κατάφεραν, στο 38’, να ισοφαρίσουν με τον Έβανς. Η ώρα, ωστόσο, περνούσε και οι Βρετανοί ήθελαν άλλα τρία γκολ για να περάσουν. Η αγωνία στις εξέδρες είχε χτυπήσει… κόκκινο, όπως και ο υδράργυρος, καθώς το Νησί έμπαινε σε ένα από τα πιο ζεστά καλοκαίρια των τελευταίων ετών. Όταν ο Γιόραθ αστόχησε από την άσπρη βούλα, ήταν ολοφάνερο, πλέον, πως το πλήθος χρειαζόταν μία σπίθα… Και υπήρξαν δύο! Ο Γκλόγκνερ δεν μέτρησε δύο γκολ των Ουαλών, το ένα για οφσάιντ και το άλλο για επικίνδυνο παίξιμο του Μαχόνεϊ. Ο κόσμος εξαγριώθηκε. Κουτάκια από μπύρες, κέρματα, χαρτιά υγείας, πέτρες και ό,τι μπορούσε να… εκτοξευτεί, «έφευγε» με στόχο τον Γερμανό ρέφερι! Μερικοί, μάλιστα, πιο εξαγριωμένοι, επιχείρησαν να κάνουν «ντου», με την αστυνομία να επεμβαίνει έγκαιρα και να προλαβαίνει τα χειρότερα. Προς το παρόν. Ο Γκλόγκνερ απείλησε ότι θα διακόψει οριστικά το ματς, ενώ, την ίδια στιγμή, η ένταση μεταφέρθηκε στον αγωνιστικό χώρο, με τους παίκτες των δύο ομάδων να επιδίδονται σε «κοκορομαχίες».
Ο Γκλόγκνερ προσπαθεί να ηρεμήσει Ουαλούς και Γιουγκοσλάβους.
Ο Μπράιαν Φλιν καθαρίζει τον αγωνιστικό χώρο από τα κουτάκια μπύρες…
Τελικά, το παιχνίδι τελείωσε 1-1, η Γιουγκοσλαβία πήρε την πρόκριση με συνολικό σκορ 3-1, για να αρχίσει ο πραγματικός χαμός. Εξαγριωμένοι Ουαλοί έσπασαν τον αστυνομικό κλοιό, έριξαν τις πόρτες της περίφραξης και ξεχύθηκαν στον αγωνιστικό χώρο και καταπάνω στον Γκλόγκνερ, που έφυγε με τη συνοδεία 16 αστυνομικών για τα αποδυτήρια (σας θυμίζει κάτι αυτό;). Ένας οπαδός, μάλιστα, ξερίζωσε το κοντάρι του κόρνερ και του το πέταξε, με έναν αστυνομικό να μπαίνει μπροστά, να το δέχεται στον λαιμό του και να τραυματίζεται σοβαρά! Ο Ρόμπερτς θυμάται: «Έψαχνα να βρω τους συμπαίκτες μου. Καταφέραμε με τα χίλια ζόρια και τρέξαμε στα αποδυτήρια. Έκατσα απογοητευμένος εκεί, όταν, ξαφνικά, είδα δίπλα μου έναν αστυνομικό κάτασπρο, να τρέμει από τον φόβο του. Τον ρώτησα αν είναι καλά και μου απάντησε όχι. Τράβηξε προς τα κάτω τον γιακά από το σακάκι του και μου έδειξε τον λαιμό του. Ήταν αυτός που είχε τραυματιστεί. Ήταν σοκαρισμένος και τα έχασα και εγώ μόλις είδα την πληγή και το αίμα»!
Αστυνομικοί φυλάνε τη φυσούνα των αποδυτηρίων.
Η τιμωρία
Ο Γκλόγκνερ δεν τιμωρήθηκε από την UEFA για τη διαιτησία του. Επέστρεψε στο σπίτι του και δεν μίλησε ποτέ δημόσια για όσα συνέβησαν εκείνο το απόγευμα του Μαΐου, πριν 40 χρόνια. Την ίδια στιγμή, η ουαλική ομοσπονδία τιμωρούταν με αποκλεισμό από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα για έξι χρόνια, ως το 1982. Μετά την έφεση που έκανε, ωστόσο, η ποινή «έπεσε» και η τιμωρία που της επιβλήθηκε ήταν η «εξορία» της από το Κάρντιφ, η απαγόρευση, δηλαδή, στην εθνική ομάδα να παίζει στην πρωτεύουσα της χώρας.
Όσο για τη Γιουγκοσλαβία, ανέλαβε τη διοργάνωση του EURO, σε ένα εξαιρετικό, ποιοτικά, τουρνουά, με τη συμμετοχή τριών ακόμα μεγαθηρίων: Τις Τσεχοσλοβακία, Ολλανδία και Δυτική Γερμανία. Έγιναν τέσσερα ματς «φωτιά», με πολλά γκολ και τους Τσεχοσλοβάκους να πανηγυρίζουν στο τέλος, επικρατώντας στα πέναλτι των Γερμανών. Οι «πλάβι» έμειναν στην τελευταία θέση, χάνοντας -και- στον μικρό τελικό, από την Ολλανδία.
Η παρέα των Τόσακ, Τζέιμς, Γιόραθ και των υπολοίπων είχε χάσει μία «χρυσή» ευκαιρία. Το γεγονός ότι η UEFA θεωρούσε πως τέσσερις, μόλις, ομάδες έπρεπε να βρίσκονται στην τελική φάση (αυτό ίσχυε από τη «γέννηση» του EURO, το 1960), αλλά και η διαιτησία του Γκλόγκνερ, τους στέρησαν τη δυνατότητα να μπουν στο πάνθεον, μετά την ομάδα του 1958 και πριν την τωρινή. Όταν πια, τέσσερα χρόνια μετά, το 1980, η ευρωπαϊκή ομοσπονδία ανέβασε τον αριθμό των ομάδων σε 8, ήταν πια αργά. Οι «κόκκινοι δράκοι» του 1976 είχαν γίνει, ήδη, μια χαμένη στην ιστορία ομάδα, που έχει κάθε λόγο να αισθάνεται αδικημένη…
