Η πρώτη ποδοσφαιρική τραγωδία σε γήπεδο έγινε 120 χρόνια πριν

Τελικό νούμερο 25 νεκροί και 517 τραυματίες. Αυτός ήταν ο τραγικός απολογισμός από την πρώτη τραγωδία που έγινε ποτέ σε ποδοσφαιρικό γήπεδο και ήταν μια μέρα σαν σήμερα 120 χρόνια, στις 5 Απριλίου 1902. Το Άιμπροξ Παρκ της Γλασκώβης έμελλε να γίνει ο τόπος του δυστυχήματος που συγκλόνισε όλο τον πλανήτη εκείνη την εποχή.

Στις θέσεις των θεατών, απλά… άνοιξε μια τεράστια τρύπα σε ένα σημείο και εκατοντάδες αν όχι και χιλιάδες ποδοσφαιρόφιλοι, που είχαν βρεθεί για να παρακολουθήσουν το πρώτο παιχνίδι ανάμεσα στις εθνικές ομάδες Σκωτίας και Αγγλίας με επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, βρέθηκαν στο κενό. Οι υπόλοιποι από τους συνολικά 70.000 που υπολογίζονται ότι ήταν είδαν από κοντά το ματς, έζησαν μια από τις πιο σοκαριστικές στιγμές της ζωής τους, με τις φήμες της εποχής να κάνουν λόγο για ουρλιαχτά και απεγνωσμένες εκκλήσεις για βοήθεια, που έκαναν τον κόσμο να λιποθυμάει από το σοκ. Την ίδια ώρα, οι ποδοσφαιριστές διέκοψαν την αναμέτρηση για μόλις 20 λεπτά και μετά συνέχισαν με εντολή της αστυνομίας, αφού φοβήθηκαν γενικευμένη σύρραξη.



Όλη την εβδομάδα πριν το παιχνίδι, ο καιρός στην περιοχή του γηπέδου, ήταν όχι απλά βροχερός, αλλά μιλάμε για μια από τις χειρότερες κακοκαιρίες που είχαν πλήξει την πρωτεύουσα. Οι κερκίδες που ήταν κατασκευασμένες από ξύλο, όπως ήταν αναμενόμενο φούσκωσαν σε μεγάλο βαθμό με την αστάθεια ανάμεσα στα δοκάρια στήριξης να κάνει την εμφάνισή της, ωστόσο κανείς δεν μπορούσε να σκεφτεί τι θα ακολουθούσε. Το στάδιο κρίθηκε κατάλληλο και περίπου στο 51ο λεπτό, το μοιραίο συνέβη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, μεγάλο ρόλο στα ήδη επιβαρυμένα δοκάρια, έπαιξε το γεγονός ότι οι Σκωτσέζοι κάθε φορά που η ομάδα τους έκανε επίθεση μετακινούνταν μπροστά από τον ενθουσιασμό τους, ενώ όταν αμυνόταν γυρνούσαν πίσω, με αποτέλεσμα να υπάρξει ένα «ταρακούνημα» που ουσιαστικά ολοκλήρωσε την προδιαγεγραμμένη καταστροφή.

Φυσικά ακόμα και αν η εποχή δεν έχει καμία σχέση με το σήμερα, άμεσα έγινε προσπάθεια να αποδοθούν ευθύνες. Αρχικά στο στόχαστρο βρέθηκε ο προμηθευτής των ξύλων, ωστόσο αθωώθηκε σύντομα στο δικαστήριο, αφού το βάρος πήγε όλο στο κατασκευαστικό σχέδιο. Μεγάλος μέρος των μηνύσεων που έγιναν από συγγενείς των νεκρών, αφορούσαν και τη Ρέιντζερς στην οποία ανήκε το γήπεδο, ενώ στις 3 Μαΐου 1902 πραγματοποιήθηκε μια άτυπη ρεβάνς ανάμεσα στις δύο εθνικές, στο «Βίλα Παρκ» του Μπέρμιγχαμ, όπου τα έσοδα του αγώνα δόθηκαν ως αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων. Οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τονίζουν ότι όσοι δεν πέθαναν από την πτώση, έχασαν την ζωή τους από το βάρος που τους καταπλάκωσε, ενώ άλλοι δύο υπέστησαν καρδιακή προσβολή από όσα είδαν.




Όπως ήταν απόλυτα λογικό από τη στιγμή που μιλάμε για το 1902, δεν υπήρχαν οι απαραίτητες νοσοκομειακές υποδομές για να μπορέσουν να λάβουν ιατρική φροντίδα οι εκατοντάδες τραυματίες. Έτσι πολλοί από αυτούς φιλοξενήθηκαν στα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων, ενώ και οι ίδιοι οι αστυνομικοί ρίχθηκαν στην μάχη και μετατράπηκαν σε νοσηλευτές, για να σώσουν όσους μπορούσαν. Το τοπίο τις επόμενες μέρες στην πόλη έμοιαζε σαν να έχει γίνει πόλεμος και αυτό είχε συγκεκριμένη εξήγηση. Ο κόσμος από το γήπεδο στην προσπάθειά του να βοηθήσει στη μεταφορά των τραυματιών πήρε μεγάλα κομμάτια ξύλου που είχαν αποκολληθεί αλλά και οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο βρήκε πρόχειρο, τους έβαλαν πάνω και τους πήγαιναν στα νοσοκομεία, με αποτέλεσμα μετά να τα πετάξουν όλα αυτά όπου έβρισκαν!

Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των θέσεων μειώθηκε σε τεράστιο βαθμό και χρησιμοποιήθηκε ατσάλι με τσιμέντο για την ανακατασκευή του, το γήπεδο μάλλον έμοιαζε «καταραμένο», αφού τα επόμενα χρόνια θα κατέγραφε μερικές ακόμα τραγωδίες. Το 1961 δύο άνδρες έχασαν τη ζωή τους στις σκάλες εξόδου, εκεί όπου τραυματίστηκαν δεκάδες ακόμα το 1967 και το 1969. Η μεγαλύτερη καταστροφή ήρθε πάντως στις 2 Ιανουαρίου του 1971, όταν στο ντέρμπι της Γλασκώβης, 66 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από ασφυξία.