Τέσσερις σκακιστές: Η μάχη των πάγκων στο Final 4

Πρωταγωνιστές είναι πάντα αυτοί που παίζουν. Οι δράσεις, οι αποφάσεις τους, αλλά και τα λάθη ή οι παραλήψεις τους είναι αυτές που κρίνουν την έκβαση των αγώνων. Όμως στο μπάσκετ, περισσότερο ίσως από κάθε άλλο ομαδικό άθλημα, η επίδραση του προπονητή είναι τεράστια, ενίοτε και καθοριστική. Είναι οι άνθρωποι που θαρρείς και με αόρατες κλωστές κατευθύνουν τις… μαριονέτες τους μέσα στο παρκέ, αυτοί που αναλύουν και δίνουν βάση στην παραμικρή λεπτομέρεια και που τροφοδοτούν με όλες τις πληροφορίες τους παίκτες για να εφαρμόσουν το πλάνο τους.

Και το φετινό Final 4 της Ευρωλίγκας δεν θα είναι αποκλειστική υπόθεση των παικτών. Δεν θα το κρίνουν μόνο ο Σλούκας ή ο Μίσιτς, ο Γιουλ ή ο Μίροτιτς, αλλά και οι άνθρωποι στην άκρη του πάγκου. Γιατί, ποιος αμφιβάλλει ότι Μπαρτζώκας, Αταμάν, Λάσο και Γιασικεβίτσιους είχαν το δικό τους τεράστιο μερίδιο για να φτάσουν Ολυμπιακός, Εφές, Ρεάλ και Μπαρτσελόνα αντίστοιχα στο Βελιγράδι και δύο βήματα από τη μεγάλη κούπα;

Γιώργος Μπαρτζώκας: Δικαιωματικά στην ελίτ

Προπονητής από τα 22 του, έφτασε στα 56 να κερδίζει δικαιωματικά μια θέση μεταξύ των κορυφαίων της κάστας του στην Ευρώπη. Συμπληρώνει σύντομα δέκα χρόνια στο κορυφαίο επίπεδο της Ευρωλίγκας και ουδείς αμφιβάλλει για τις ικανότητές του. Όσοι απορούσαν όταν το καλοκαίρι του 2012 επελέγη να καλύψει το τεράστιο κενό του Ντούσαν Ίβκοβιτς στον πρωταθλητή Ευρώπης Ολυμπιακό μετά το θαύμα της Πόλης, κατάπιαν τη γλώσσα τους από το back-to-back στο Λονδίνο το 2013. Κι όσοι τόλμησαν να αποδώσουν στην… έτοιμη ομάδα από τον «Ντούντα» την επιτυχία του στην πρώτη του σεζόν, αναθεώρησαν βλέποντας να οδηγεί την πρωτάρα Λοκομοτίβ Κουμπάν στο Final 4 αποκλείοντας στα playoffs την Μπαρτσελόνα. Οι Καταλανοί του έδωσαν το χρίσμα, όχι όμως το χρόνο και τη στήριξη, η ιστορική πρώτη του σεζόν στη Χίμκι δεν είχε συνέχεια αφού η ρωσική ομάδα βάρεσε… κανόνι και τον Ιανουάριο του 2020 επέστρεψε στον Ολυμπιακό, για να διορθώσει το άδοξο τέλος της πρώτης συνεργασίας με τις αλήστου μνήμης εικόνες ντροπής στο πάρκινγκ του ΣΕΦ το 2014 μετά από έναν αποκλεισμό από τον Παναθηναϊκό στο Κύπελλο.



Σκληρός αλλά δίκαιος, εργασιομανής και ταγμένος στο καθήκον, ικανότατος recruiter με μοναδικό ταλέντο στο να ανακαλύπτει παίκτες έτοιμους για το παραπάνω επίπεδο, λάτρης της πειθαρχίας και του οικογενειακού κλίματος ως ακρογωνιαίων λίθων για μια καλή ομάδα, θιασώτης της καλής άμυνας και της γρήγορης κυκλοφορίας της μπάλας που δημιουργεί αποστάσεις αντί της κατάχρησης ντρίμπλας και του ένας εναντίον ενός, άριστος τακτικιστής, ευέξαπτος και παρορμητικός ενίοτε, οπαδός του Ολυμπιακού, ο Γιώργος Μπαρτζώκας έκανε ό,τι χρειαζόταν ώστε η ομάδα της καρδιάς του με μετρημένες πλην όμως στοχευμένες κινήσεις να κερδίσει… δέκα θέσεις στην κατάταξη της Ευρωλίγκας κι από δωδέκατη να τερματίσει δεύτερη. Διατεθειμένος μέχρι και να επωμιστεί, δικαίως ή άδικα δεν έχει σημασία, το τέλος στην καριέρα του Βασίλη Σπανούλη, αλλά και καταλληλότερος για να γυρίσει σελίδα η ομάδα και να γράψει νέα χρυσά κεφάλαια, χωρίς πλέον τον αναμορφωτή της σύγχρονης ιστορίας της.

Στο τρίτο δικό του Final 4 θέλει να χαρίσει στον Ολυμπιακό την τέταρτη Ευρωλίγκα στην ιστορία του, δεύτερη με τη δική του υπογραφή. Αλλά σε κάθε περίπτωση, έχει θέσει τις βάσεις για μια ομάδα που η φετινή της πορεία δεν θα είναι πυροτέχνημα αλλά η αρχή για μια νέα χρυσή εποχή.

Εργκίν Αταμάν: Μια μορφή των πάγκων

Έχει γίνει viral για τις αντιδράσεις και τις ατάκες του, αλλά μην αυταπατάστε. Ο Εργκίν Αταμάν δικαίως κατέχει μια θέση στην προπονητική ελίτ της Ευρώπης. Όχι επειδή το λέμε εμείς, αλλά επειδή «μιλούν» τα αποτελέσματά του. Έχει κατακτήσει Ευρωλίγκα, Eurocup, Σαπόρτα και FIBA EuroChallenge, έχει σηκώσει πρωτάθλημα με τρεις διαφορετικές ομάδες στην Τουρκία και τίτλους με ακόμη τρεις ομάδες και ετοιμάζεται για την τρίτη του θητεία στον πάγκο της εθνικής ομάδας, δεύτερη ως πρώτος προπονητής.

Το παρουσιαστικό του μπορεί να μην εμπνέει πολύ κόσμο, πότε με τα περιττά κιλά στα νιάτα του και πότε με τις ανταύγειες στα… γεράματα, αλλά πίσω από αυτό κρύβεται ένας πανέξυπνος άνθρωπος. Θα μπορούσε να επαναπαυτεί στην περιουσία του, αφού η πολύ πλούσια οικογένειά του έχει μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις καλτσών και καλσόν, ή ακόμη και στις διασυνδέσεις του ως στενός οικογενειακός φίλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Όμως όχι! Από πολύ νεαρή ηλικία-αφού πρώτα πήρε το πτυχίο του στη διοίκηση επιχειρήσεων-στράφηκε στο αγαπημένο του μπάσκετ, έφτασε μέχρι και στο σταφ του φημισμένου κολεγίου Στάνφορντ για να διευρύνει τους ορίζοντές του και άνοιξε γρήγορα τα φτερά του. Για όσους λησμονούν, το 2000, στα 34 του, ήταν στο Final 4 της Θεσσαλονίκης απέναντι στον Παναθηναϊκό στον πάγκο της Εφές και η συγκεκριμένη ομάδα αποδείχτηκε το πεπρωμένο του. Ακολούθησε η δεύτερη θητεία τη διετία 2008-2010 και από το 2017 η τρίτη και φαρμακερή. Κι αν το 2019 τού στέρησε τον τίτλο η ΤΣΣΚΑ και το 2020 η πανδημία, πέρσι έφτασε στη Γη της Επαγγελίας και οραματίζεται το back-to-back φέτος.



Οξυδερκής κι ανήσυχος, πάντα ενδιαφέρων στις τοποθετήσεις του και μετρ της ψυχολογίας, ο Εργκίν Αταμάν μπορεί να μην έχει (κακώς) τη φήμη του μετρ της τακτικής, ωστόσο είναι ικανός να διαχειριστεί ισχυρές προσωπικότητες, να διαμορφώνει ρόστερ με ισορροπία εκτοξεύοντας τις μετοχές των παικτών του, αλλά δεν διστάζει να έρθει σε ρήξη ακόμη και με μεγάλα ονόματα όταν δεν γίνεται το δικό του. Το κοινό αγαπά να τον μισεί, είτε εμφανίζεται επιδεικτικά με ακουστικά στο ζέσταμα για να μην ακούει να τον βρίζουν, είτε πανηγυρίζει με υψωμένες γροθιές στο «Παλάου Μπλαουγκράνα», είτε δηλώνει βέβαιος για τη δεύτερη σερί Ευρωλίγκα πριν το φετινό Final 4. Είναι ο άνθρωπος που τα έβαλε ανοιχτά με τον Ομπράντοβιτς, που έκραξε την Ευρωλίγκα όταν ήταν στην… απέξω με τη Γαλατάσαραϊ, αλλά και που απέδωσε στα κεμπάπ που έτρωγε στην Πόλη το τρίποντο νίκης του Σλούκα στο ΣΕΦ.

Στο Βελιγράδι θα προσπαθήσει να κλείσει τα στόματα όσων τον θεωρούν ολίγον τι γραφικό. Ένα σπάνιο back-to-back, που ίσως να ήταν και τριπλ-κράουν αν δεν υπήρχε η πανδημία, θα αποδείξει μια για πάντα πως μέσα στις τέσσερις γραμμές ο Εργκίν Αταμάν δεν αστειεύεται.

Πάμπλο Λάσο: Τι έγινε, καλός ο… ταβερνιάρης;

Υπάρχει λόγος, ή μάλλον… λόγοι που είναι ο μακροβιότερος προπονητής της σύγχρονης ιστορίας της Ευρωλίγκας. Ο άνθρωπος που οι Έλληνες «ειδήμονες» είχαν βαπτίσει κάποτε… ταβερνιάρη, μετά τις ήττες από τα αουτσάιντερ Ολυμπιακό και Μακάμπι το 2013 και το 2014 αντίστοιχα, έχει αποδείξει με τη δουλειά και τη συνέπειά του πως έχει τη συνταγή της επιτυχίας.

Με αυτόν η Ρεάλ σταμάτησε να είναι «βασίλισσα» της Ευρώπης στα… λόγια κατακτώντας μετά από 20ετή ανομβρία την Ευρωλίγκα το 2015, με αυτόν απάντησε σε όσους έλεγαν πως το σηκώνει μόνο εντός των τειχών αφού μετά τη Σαραγόσα το 1995 και τη Μαδρίτη το 2015 τα κατάφερε και το 2018 στο Βελιγράδι, όπου επιστρέφει και φέτος. Και φυσικά με αυτόν στον πάγκο οι Μαδριλένοι κατέκτησαν πέντε πρωταθλήματα και έξι Κύπελλα σε μια δεκαετία.



Η πιο μεγάλη του μαγκιά όμως κι αυτή που τον διαφοροποιεί από τους άλλους είναι πως σε μια εποχή που στις μεγάλες ομάδες δεν υπάρχει χώρος ή χρόνος για ανάδειξη ταλέντων, εκείνος είχε το θάρρος να ρίξει στα βαθιά και να δώσει ρόλο, ενίοτε και πρωταγωνιστικό σε πολλά πιτσιρίκια. Από τον σπουδαίο Ντόντσιτς που μπήκε στα 16 του στην πρώτη ομάδα και τον Γκαρούμπα, μέχρι τον Βούκτσεβιτς ή τον Αλοθέν πιο πρόσφατα.

Νεωτεριστής, τολμηρός, λάτρης του γρήγορου μπάσκετ αλλά πάντα με την ομάδα και όχι το ατομικό ταλέντο σε πρώτο πλάνο, διατεθειμένος να καρατομήσει όσους δεν συμμορφώνονται με τις επιταγές του, ο Πάμπλο Λάσο είναι ένας κύριος των πάγκων που ίσως δεν έχει κερδίσει τον σεβασμό και την αναγνώριση που αξίζει παρά τα επιτεύγματά του. Ενδεχόμενη επιτυχία στο Βελιγράδι θα μειώσει κι άλλο, ου μην εξαλείψει κιόλας, όσους πεισματικά αρνούνται να τον παραδεχτούν και υποδεχτούν στην προπονητική κορυφογραμμή.

Σαρούνας Γιασικεβίτσιους: Εγκέφαλος στο παρκέ, τώρα και στους πάγκους

Είναι η απάντηση, ίσως και η εξαίρεση, στον «κανόνα» που λέει πως οι σπουδαίοι παίκτες δεν γίνονται ανάλογα ικανοί προπονητές. Ο Σαρούνας Γιασικεβίτσιους υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους «εγκεφάλους» που ανέδειξε ποτέ το ευρωπαϊκό μπάσκετ, αλλά όσο καλά κατεύθυνε τις ομάδες του μέσα από το παρκέ τόσο αποτελεσματικά μπορεί να το κάνει πλέον κι από την άκρη του πάγκου.

Η παράτολμη πρόθεση του Δημήτρη Γιαννακόπουλου να τον χρίσει προπονητή του Παναθηναϊκού πριν καλά-καλά αποσυρθεί αποδείχτηκε προφητική, αφού ο «Σάρας» γρήγορα έδειξε πως ήταν προορισμένος για τη θέση αυτή. Σύντομα προήχθη από βοηθός σε πρώτο προπονητή στην Ζαλγκίρις και με ένα πολύ περιορισμένο μπάτζετ έφτασε σε ένα Final 4 και ακόμη μια φορά στα playoffs. Η Μπαρτσελόνα δεν άργησε να τον καλέσει κοντά της προσφέροντάς του το μεγαλύτερο μπάτζετ της Ευρώπης. Αυτός έφτασε μια ανάσα από την κορυφή πέρσι, έχει πιάσει… πελάτισσα τη Ρεάλ και έχει σηκώσει όλους τους μεγάλους εγχώριους τίτλους.



Τετραπέρατος, οξυδερκής, απόλυτος σταρ σε μια ομάδα με τόσο μεγάλα ονόματα και συμβόλαια, θέλει να έχει τον απόλυτο έλεγχο, έστω κι αν συχνά βάζει ασφυκτικά το χαλινάρι στο ταλέντο των παικτών του. Λάτρης της άμυνας την οποία… απέφευγε ως παίκτης, με εμμονή στη στόχευση στο παιχνίδι και τα «ακουμπήματα» της μπάλας στη ρακέτα, μόνιμα «τσιτωμένος», γκρινιάρης με τους διαιτητές και τους παίκτες του και απαιτητικός, πάνω από όλα από τον εαυτό του, ο «Σάρας» μετά τις τρεις Ευρωλίγκες του ως παίκτης θέλει να κατακτήσει την κορυφή και ως προπονητής στην τρίτη του παρουσία σε Final 4.